Struktura użytkowania ziemi

Struktura użytkowania ziemi – udział charakterystycznych, jednoznacznie zidentyfikowanych form zagospodarowania gruntu w całkowitej powierzchni obszaru, podlegającego analizie tej struktury. Jest ona uwarunkowana zarówno czynnikami naturalnymi terenu (m.in. klimat, stosunki wodne, rzeźba terenu), jak również warunkami gospodarczymi (m.in. industrializacja, typ działalności rolnej)^[1].

Mapa struktury użytkowania ziemi w Rumunii (1970 rok):
zielony – lasy
błękitny – mokradła, delty rzek
różowy – uprawa zbóż (głównie pszenicy i kukurydzy, buraków cukrowych, słoneczników
liliowy – winnice i sady
żółty – zróżnicowane uprawy, pastwiska
brązowy – uprawy ogrodnicze

Klasyfikacja użytków zależy od informacji, jakie zamierza się uzyskać. Wyróżnia się od kilku do nawet kilkudziesięciu różnego rodzaju form użytkowania ziemi. Jej analizę przeprowadza się m.in. na potrzeby opracowywania planów przestrzennego zagospodarowania konkretnego obszaru, np.: miasta, jednostki samorządu terytorialnego, regionu lub dla realizacji zadań z zakresu ewidencji gruntów i budynków. Graficzna wizualizacja istniejących form użytkowania ziemi może być składową oceny stanu zagospodarowania terenu, a także daje podstawy do planowania zmian zagospodarowania przestrzennego^[2].

Struktura użytkowania ziemi w Polsce

Poniższa tabela przedstawia strukturę użytkowania gruntów w latach 2005, 2010, 2014 według powierzchni w tys. ha na podstawie Rocznika Statystycznego Rzeczypospolitej Polskiej z 2014 roku. Dane stanu geodezyjnego wykorzystania powierzchni kraju pozyskano z Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii^[3].

Rodzaj użytku	Powierzchnia w 2005 (w tysiącach ha)	Powierzchnia w 2010 (w tysiącach ha)	Powierzchnia w 2014 (w tysiącach ha)
Użytki rolne, w tym:	19 148	18 931	18 716
Grunty orne, sady, łąki i pastwiska trwałe	18 418	18 193	17 977
grunty rolne zabudowane	527	530	529
Grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione	9338	9531	9658
Grunty pod wodami, w tym:	636	640	649
Powierzchniowymi	558	561	570
Płynącymi	471	495	511
stojącymi	87	66	59
Grunty zabudowane i zurbanizowane, w tym	1476	1550	1635
Tereny mieszkaniowe	234	278	316
Tereny przemysłowe	100	112	117
Tereny rekreacji i wypoczynku	65	65	65
Tereny komunikacyjne	897	891	914
Użytki kopalne	33	29	28
Użytki ekologiczne	25	34	36
Nieużytki	498	482	475

Klasyfikacja według ewidencji gruntów i budynków

W ewidencji gruntów i budynków wyodrębniono 6 podstawowych grup użytków gruntowych^[4]:

1. grunty rolne,
2. grunty leśne,
3. grunty zabudowane i zurbanizowane,
4. użytki ekologiczne
5. grunty pod wodami,
6. tereny różne.