Suhl

Suhl – miasto na prawach powiatu w Niemczech, w kraju związkowym Turyngia, w dolinie Lasu Turyńskiego, liczy 36 955 mieszkańców (31 grudnia 2018), posiada 450-letnią historię.

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Suhl

Herb Flaga
Państwo	Niemcy
Kraj związkowy	Turyngia
Zarządzający	André Knapp↗
Powierzchnia	141,62 km²
Wysokość	422 m n.p.m.
Populacja (2020) • liczba ludności • gęstość	36 395 257 os./km²
Nr kierunkowy	03681, 036845, 036846, 036782
Kod pocztowy	98527-98529
Tablice rejestracyjne	SHL
Położenie na mapie Turyngii Suhl
Położenie na mapie Niemiec Suhl
50°37′N 10°42′E
Strona internetowa

1 stycznia 2019 do miasta przyłączono gminy Schmiedefeld am Rennsteig oraz Gehlberg, które stały się jego dzielnicami^[1].

Historia

Suhl w XIX w.

Suhl otrzymało prawa miejskie w 1527. W 1583 zostało częścią Elektoratu Saksonii. W 1590 miał miejsce pierwszy wielki pożar miasta, a w 1634 miasto zostało zniszczone wskutek działań wojny trzydziestoletniej. W latach 1657–1718 przynależało do księstwa Saksonii-Zeitz. W czasie III wojny północnej w 1702 na polecenie Augusta II Mocnego do miasta wkroczyły wojska saskie i skonfiskowały kilkaset sztuk broni palnej, która miała być sprzedana wrogiej Szwecji. Po wygaśnięciu linii książąt na Zeitz, Suhl w latach 1718–1763 znajdowało się we władaniu elektorów saskich i zarazem królów Polski Augusta II i Augusta III. Z tego okresu pochodzą dwie główne świątynie miasta: kościół św. Krzyża i kościół Mariacki (kościół św. Krzyża nawet zdobi godło Polski^[2]). W 1753 miał miejsce kolejny pożar miasta.

Od 1806 część Królestwa Saksonii, a od 1815 eksklawa Prus, wraz z którymi w 1871 znalazło się w granicach Niemiec. W połowie XIX w. żydowscy bracia Simson założyli w Suhl fabrykę broni palnej, a u schyłku XIX w. firma zaczęła produkować motocykle. W 1882 miasto uzyskało połączenie kolejowe. W 1936 do miasta przyłączono miejscowość Heinrichs, a w 1938 Goldlauter.

U schyłku II wojny światowej 3 kwietnia 1945 do miasta wkroczyły wojska amerykańskie, a 1 lipca miasto znalazło się w radzieckiej strefie okupacyjnej.

Zabytki

• Kościół św. Krzyża z lat 1731–1739, z fasadą ozdobioną kartuszem z połączonym herbem Polski, Wettynów i hrabstwa Henneberg^[2], barokowy
• Kościół Mariacki z lat 1757–1761, rokokowy^[3]
• Kaplica św. Krzyża, gotycka
• Dom Słodowy z 1663 r., współcześnie siedziba Muzeum Broni
• Czerwony Ratusz z pocz. XX w., neobarokowy
• Kościół św. Ulryka z lat 1452–1503 w dzielnicy Heinrichs
• Ratusz z 1657 r. w Heinrichs
• Domy z XVII w. w Heinrichs
• Gmach poczty z 1887 r.
• Willa Simsonów(inne języki) z l. 1911–12 – willa żydowskiej rodziny fabrykanckiej Simsonów
• Cmentarz żydowski(inne języki), sięgający XIX w.

• 
  Kościół św. Krzyża
• 
  Kościół Mariacki
• 
  Kaplica św. Krzyża
• 
  Czerwony Ratusz
• 
  Ratusz w Heinrichs

Demografia

Zmiany populacji miasta od 1525 do 2016 roku:

Najwyższą populację miasto osiągnęło w 1988, liczyło wówczas 56 345 mieszkańców.

Populacja

Rok	Ogółem	Mężczyźni	Kobiety
2000	48 025	23 558	24 467
2010	38 776	19 115	19 661
2020	36 395	17 887	18 508

Źródło:^[4]

Gospodarka

Region Suhl-Zella-Mehlis jest centrum gospodarczym i handlowym południowej Turyngii. Mają tu swoją siedzibę Izba Przemysłowo-Handlowa Południowej Turyngii (IHK) i Izba Rzemieślnicza Południowej Turyngii (HK).

Izba Przemysłowo-Handlowa Południowej Turyngii (IHK) angażuje się jako rzecznik gospodarczy regionu naprzeciw polityce, zarządzaniu, nauce, którego celem jest dokonywanie wspólnych gospodarczych interesów na terenie działalności izby. W obrębie Izby Przemysłowo- Handlowej Południowej Turyngii pracuje 7000 sklepów detalicznych i więcej niż 1100 dużych przedsiębiorstw handlowych.

Przemysł kształtuje rozwój gospodarczy w Południowej Turyngii. W porównaniu do wszystkich krajów związkowych Turyngia leży na zajmującym szczeblu przemysłowym i ze wszystkich nowych krajów związkowych przed Hamburgiem i Szlezwikiem-Holsztynem.

W mieście rozwinął się przemysł precyzyjny, elektrotechniczny, maszynowy oraz zabawkarski^[5].

Kultura

Filharmonia

• Turyńska Filharmonia Gotha (Thüringen Philharmonie Gotha) – filharmonia jest najważniejszym obiektem kultury w mieście. Jest siedzibą orkiestry i filharmonii. Włącza się w różnorodne wydarzenia kulturalne w mieście: przeglądy tańca, wystawy, teatr. Odbywa się tutaj też coroczny festiwal kabaretowy, który oferuje mieszkańcom i turystom rozrywkę.
• Congress Centrum Suhl (CCS) – wzbogaca kulturalną ofertę w mieście i południowej części Turyngii od swojego otwarcia w roku 1995 z bogatą paletą organizacyjną. Od koncertów rockowych, ludowych wieczorów przez klasyczną muzykę do najwyżej tytułowanych od Turyńskiej Filharmonii Gotha do show telewizyjnych.
• kino – nowe, z siedmioma salami, w centrum miasta.

Turystyka

Muzeum Broni

• Muzeum Broni (Waffenmuseum Suhl) – specjalizowało się w dziedzinie strzelania z broni palnej. W 1971 odbyły się w mieście Europejskie Mistrzostwa w Strzelaniu z Broni, natomiast w 1986 roku odbyły się Mistrzostwa w Strzelaniu z Broni z udziałem Mistrzów Świata w tej dziedzinie. W powiązaniu z tym wydarzeniem zostało wydane szerokie rozporządzenie o rekonstrukcji i nadaniu kształtu nowej wystawie
• ogród zoologiczny – znajduje się w parku. Można podziwiać nie tylko zwierzęta domowe, ale również zwierzęta egzotyczne żyjące w ciepłych krajach np. niedźwiedzie

Sport

• VfB 91 Suhl – klub piłki siatkowej kobiet

Miasta partnerskie

• Bègles, Francja
• Czeskie Budziejowice, Czechy
• Kaluga, Rosja,
• Lahti, Finlandia
• Leszno, Polska
• Smolan, Bułgaria
• Würzburg, Bawaria