Szachowe dzieciństwo

Szachowe dzieciństwo (ang. Searching for Bobby Fischer) – amerykański film biograficzny z 1993 roku w reżyserii Stevena Zailliana; adaptacja książki Freda Waitzkina opisującej dzieciństwo jego syna Josha.

W tym artykule użyto notacji algebraicznej w celu opisania szachowych posunięć.

Szachowe dzieciństwo

Searching for Bobby Fischer

Gatunek	film biograficzny
Data premiery	11 sierpnia 1993
Kraj produkcji	Stany Zjednoczone
Język	angielski
Czas trwania	110 min
Reżyseria	Steven Zaillian
Scenariusz	Fred Waitzkin Steven Zaillian
Główne role	Max Pomeranc Joe Mantegna Joan Allen Ben Kingsley Laurence Fishburne Michael Nirenberg Robert Stephens
Muzyka	James Horner
Zdjęcia	Conrad L. Hall
Scenografia	Steve Shewchuk Gregory P. Keen David Gropman
Montaż	Wayne Wahrman
Produkcja	Scott Rudin William Horberg
Wytwórnia	Mirage Entertainment
Dystrybucja	Paramount Pictures

W Wielkiej Brytanii film ten dystrybuowany był pod tytułem Innocent Moves (pol. Niewinne posunięcia). W 1994 roku reżyser Steven Zaillian otrzymał za Szachowe dzieciństwo nagrodę MTV Movie Award w kategorii Najlepszy nowy twórca.

Dodatkową atrakcją filmu jest udział dwóch czołowych amerykańskich arcymistrzów, Joela Benjamina i Romana Dżindżichaszwilego, jak również mistrza międzynarodowego Kamrana Shiraziego.

Obsada

Max Pomeranc	Josh Waitzkin
Joe Mantegna	Fred Waitzkin
Joan Allen	Bonnie Waitzkin
Ben Kingsley	Bruce Pandolfini
Laurence Fishburne	Vinnie
Michael Nirenberg	Jonathan Poe
Robert Stephens	nauczyciel Poego
David Paymer	Kalev
Hal Scardino	Morgan
William H. Macy	ojciec Tunafisha
Dan Hedaya	dyrektor turnieju
Laura Linney	nauczycielka

Pojedynek Poe - Waitzkin

	a	b	c	d	e	f	g	h
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	a	b	c	d	e	f	g	h

Pozycja w filmie przed propozycją remisu.

Pod koniec filmu, Josh gra w ostatniej rundzie z najtrudniejszym przeciwnikiem o nazwisku Jonathan Poe. Prawdziwy przeciwnik Josha nie nazywał się Jonathan Poe, tylko Jeff Sarwer (chłopiec młodszy od Josha o 2 lata). Pod koniec partii w filmie Josh zaproponował Jonathanowi remis. Poe odrzucił propozycję i kontynuował grę, ostatecznie przegrywając. Sarwer w rzeczywistości również odrzucił propozycję remisu, jednak partia zakończyła się właśnie takim wynikiem (na szachownicy pozostały tylko dwa króle)^[1] i obaj zostali mistrzami, dzieląc tytuł.

Na diagramie pokazano pozycję w partii przed tym, jak Josh zaproponował Jonathanowi remis. Ta pozycja nie miała miejsca w prawdziwym pojedynku Sarwer - Waitzkin. Została wymyślona specjalnie na potrzeby filmu przez Josha Waitzkina i Bruce'a Pandolfiniego (trenera Josha, wcześniej również trenera Jeffa Sarwera). Wykonano następujące posunięcia:

1. ...g:f6
2. G:f6 Wc6+
3. Kf5 W:f6+!
4. S:f6 G:f6
5. K:f6 Sd7+
6. Kf5 S:e5
7. K:e5?? a5
8. h5 a4
9. h6 a3
10. h7 a2
11. h8H a1H+
12. Kf5 H:h8 0-1 (białe poddały się)

W październiku 1995 r. w Chess Life, arcymistrz Larry Evans uznał, że gra białych była niepoprawna. Jonathan mógł zremisować (podwójny znak zapytania po 7. ruchu białych wskazuje na poważny błąd) poprzez wykonanie posunięcia pionem, zamiast zbicia skoczka.