Szok końcowy

Szok końcowy – powierzchnia otaczająca Układ Słoneczny, na której wiatr słoneczny zwalnia do prędkości mniejszej od tak zwanej prędkości dźwięku w otaczającym ośrodku międzygwiazdowym. Prędkość ta jest równa około 100 km/s; jest ona zmienna i zależy od chwilowej gęstości ośrodka.

Struktura heliosfery

Charakterystyka szoku

Przekroczeniu tej granicy towarzyszy powstanie fali uderzeniowej, która ze względu na stały napływ cząstek wiatru ma charakter fali stojącej. Skokowo wzrasta gęstość i temperatura cząstek wiatru, zmienia się też jego pole magnetyczne. Istnienie tych zjawisk potwierdziły badania sond kosmicznych. Voyager 1 przekroczył szok końcowy w grudniu 2004 r. (wcześniejsza informacja z sierpnia 2002 uważana jest za przedwczesną), a Voyager 2 w sierpniu 2007 r.^[1].

Obserwacje sond wykazały również, że szok końcowy nie jest sferyczny, ale w pewnym stopniu nieregularny, cofnięty bliżej Słońca w części południowej, a w północnej rozszerzony. Nie jest to zapewne jego stała cecha; szok końcowy jest ciągle kształtowany przez aktywność naszej gwiazdy dziennej i pole magnetyczne Galaktyki, więc jego kształt może ulegać zmianom.

Jest to pierwsza, wewnętrzna granica heliosfery. Za powierzchnią szoku końcowego rozciąga się obszar znany jako płaszcz Układu Słonecznego.

Zobacz też

• Ciepła Bryza