Teleskop Horyzontu Zdarzeń

Teleskop Horyzontu Zdarzeń (ang. Event Horizon Telescope, EHT) – międzynarodowy program naukowy, którego zadaniem jest obserwacja przestrzeni kosmicznej znajdującej się w bezpośredniej bliskości czarnej dziury z rozdzielczością kątową porównywalną do rozmiarów horyzontu zdarzeń czarnej dziury^[1].

Teleskop Horyzontu Zdarzeń

Lokalizacja teleskopów projektu
Państwo	świat
Zakres widma	fale milimetrowe i submilimetrowe
Typ	VLBI
Strona internetowa

Obraz M87* w jądrze galaktyki Panny A, wykonany w ramach EHT (widoczny jest dysk akrecyjny czarnej dziury)

Badania

Celem obserwacji jest najbliższe otoczenie dwóch supermasywnych czarnych dziur znajdujących się w centrach galaktyk – położonej w galaktyce Panna A czarnej dziury M87* i znajdującej się w Drodze Mlecznej czarnej dziury Sagittarius A*^[1]. Sagittarius A* jest przynajmniej 30 razy większa od Słońca, ale widziana z Ziemi ma rozmiary kątowe takie same jak pomarańcza na Księżycu oglądana z Ziemi. Obserwacje tak niewielkiego obiektu w zakresie fal milimetrowych i submilimetrowych wymagają niespotykanej jak dotąd precyzji i koordynacji obserwacji^[1].

10 kwietnia 2019 zespół programu opublikował pierwsze w historii zdjęcie czarnej dziury, położonej w centrum galaktyki M87^[2].

Cele programu

Program ma następujące cele naukowe:

• Weryfikacja niektórych założeń ogólnej teorii względności (OTW). Według OTW horyzont czarnej dziury rzuca okrągły „cień” na otaczającą czarną dziurę plazmę. Naukowcy mają nadzieję sfotografować ten „cień” i wyznaczyć masę czarnej dziury.
• Lepsze zrozumienie procesu akrecji materii wokół czarnej dziury.
• Lepsze zrozumienie procesu powstawania i kolimacji dżetów powstających wokół czarnej dziury^[1].

Sieć radioteleskopów

W programie bierze udział szereg radioteleskopów z całego świata pracujących na falach milimetrowych i submilimetrowych przy pomocy techniki znanej jako interferometria wielkobazowa^[1]. Do 2017 roku w programie brały udział następujące obserwatoria i radioteleskopy^[3]:

• Arizona Radio Observatory/Submillimeter-wave Astronomy (ARO/SMT)
• Atacama Pathfinder EXperiment (APEX)
• IRAM 30m telescope
• James Clerk Maxwell Telescope (JCMT)
• Large Millimeter Telescope (LMT)
• Submillimeter Array (SMA)
• Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA)
• South Pole Telescope

W latach 2018–2020 do sieci dołączyły^[3]:

• Greenland Telescope
• IRAM NOEMA Observatory
• Kitt Peak National Observatory (KPNO)