Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ubezpieczenia społeczne – ubezpieczenia, których celem jest zapewnienie bezpieczeństwa socjalnego osobom, które z powodu zajścia określonych przez prawo zdarzeń losowych (np. choroba, kalectwo, ciąża, starość) nie mogą utrzymać się z własnej pracy. Wypłaty świadczeń z tych ubezpieczeń mogą mieć charakter krótkoterminowy, długoterminowy lub dożywotni. Obok pomocy społecznej i zaopatrzenia społecznego stanowią podstawowy instrument polityki socjalnej państwa.
System ubezpieczeń społecznych, mający w I poł. XIX w. charakter dobrowolny, stopniowo stawał się elementem działalności państwa[1]. Przodowały w tej sferze Niemcy, gdzie kanclerz Otto von Bismarck przyjął tezy Stowarzyszenia Polityki Społecznej (Verein für Sozialpolitik), głoszącego „socjalizm z katedry”[1]. Dzięki Bismarckowi stworzony został w latach 80. XIX w. system obowiązkowego ubezpieczenia robotników na wypadek choroby i niezdolności do pracy oraz ustanowiono prawo do emerytury i renty inwalidzkiej[1]. Ubezpieczenia społeczne były finansowane w części przez robotników, pracodawców, samorządy lokalne i państwo[1].
System ubezpieczeń społecznych był stopniowo przyjmowany przez inne kraje europejskie (Belgię, Francję, Holandię, Rosję). W Anglii, poza innymi formami ubezpieczeń socjalnych, od 1911 r. wprowadzano zasiłki dla bezrobotnych. Rozwój ubezpieczeń dowodził ingerencji państwa w kwestie społeczne. Jej przesłanką była chęć zachowania pokoju społecznego w warunkach narastającej siły związków zawodowych.
W okresie międzywojennym wprowadzono obowiązkowe ubezpieczenia społeczne w większości państw europejskich i w USA[2].
Rodzaje ubezpieczeń społecznych ze względu na rodzaj zdarzeń objętych ochroną ubezpieczeniową:
Podstawowymi aktami prawnymi dotyczącymi ubezpieczeń społecznych są: ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2023 r. poz. 1230) oraz ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U. z 2024 r. poz. 90).
W Stanach Zjednoczonych programy, które spełniają tę definicję obejmują: Social Security[3], Medicare[4], Pension Benefit Guaranty Corporation (PBGC), kolejowy program emerytalny (ang. railroad retirement) i sponsorowany przez państwo program ubezpieczeń na wypadek bezrobocia (ang. Unemployment compensation)[5].
Canada Pension Plan (CPP) jest społecznym programem ubezpieczeń w Kanadzie.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.