Walerij Bykowski

Walerij Fiodorowicz Bykowski (ros. Валерий Фёдорович Быковский; ur. 2 sierpnia 1934 w Pawłowskim Posadzie, zm. 27 marca 2019 w Gwiezdnym Miasteczku^[1][2]) – radziecki kosmonauta, Lotnik Kosmonauta ZSRR.

Walerij Bykowski

Валерий Фёдорович Быковский

Walerij Bykowski (1978)
Data i miejsce urodzenia	2 sierpnia 1934 Pawłowskij Posad
Data i miejsce śmierci	27 marca 2019 Gwiezdne Miasteczko
Narodowość	rosyjska
Funkcja	kosmonauta pilot, dowódca
Łączny czas misji kosmicznych	20 dni 17 godzin 48 minut
Misje	Wostok 5, Sojuz 22, Sojuz 31 (Sojuz 29)
Stopień wojskowy	pułkownik
Wyuczony zawód	pilot, doktor nauk technicznych
Odznaczenia

Walerij Bykowski (1934-2019)

Bykowski i Sigmund Jähn (1978)

Życiorys

W 1952 roku rozpoczął loty na samolotach w moskiewskim aeroklubie. W 1955 roku ukończył szkołę lotniczą, a w 1959 roku szkołę pilotów wojskowych, po której pełnił służbę jako pilot myśliwski oraz instruktor spadochronowy.

W 1960 roku trafił do pierwszej grupy radzieckich kosmonautów (WWS 1). W jej składzie znajdował się do 1982 roku.

Po powołaniu go do oddziału kosmonautów, ukończył studia na Akademii Lotniczej im. Żukowskiego (1968).

Loty załogowe

Został dziewiątym człowiekiem w kosmosie i piątym radzieckim kosmonautą. Brał udział w trzech misjach kosmicznych:

• Wostok 5 (1963 rok)
• Sojuz 22

Po raz drugi Walerij Bykowski wystartował w kosmos 13 lat później. W 1976 roku był dowódcą dwuosobowej załogi Sojuza 22 (razem z Władimirem Aksjonowem). Kosmonauci fotografowali m.in. Ziemię przy użyciu multispektralnej kamery. Na Ziemię wrócili po 7 dniach 21 godzinach 52 minutach i 17 sekundach.

• Sojuz 31

W 1978 roku wystartował w przestrzeń kosmiczną po raz trzeci – jako dowódca statku kosmicznego Sojuz 31. Był to lot w ramach programu Interkosmos do stacji kosmicznej Salut 6, a razem z Walerijem Bykowskim poleciał Sigmund Jähn z ówczesnej Niemieckiej Republiki Demokratycznej. Po wyprawie trwającej 7 dni 20 godzin 49 minut i 4 sekundy obaj wrócili na Ziemię na pokładzie Sojuza 29.

Wykaz lotów

Loty kosmiczne, w których uczestniczył Walerij F. Bykowski
№	Data startu	Statek kosmiczny	Data lądowania	Statek kosmiczny	Funkcja	Czas trwania
1	14 czerwca 1963	Wostok 5	19 czerwca 1963	Wostok 5	Kosmonauta pilot	4 dni 23 godzin i 6 minut
2	15 września 1976	Sojuz 22	23 września 1976	Sojuz 22	Dowódca	7 dni 21 godzin 52 minut i 17 sekund
3	26 sierpnia 1978	Sojuz 31	3 września 1978	Sojuz 29	Dowódca	7 dni 20 godzin 49 minuty 4 sekundy
Łączny czas spędzony w kosmosie – 20 dni 17 godzin 47 minut 21 sekund

Odznaczenia i nagrody

Wielokrotnie odznaczany i nagradzany. Otrzymał m.in.:

• „Złota Gwiazda” Bohatera Związku Radzieckiego (dwukrotnie)
• Order Lenina (trzykrotnie)
• Order Czerwonego Sztandaru Pracy
• Order Czerwonej Gwiazdy
• Order Karla Marksa (dwukrotnie)
• Order Krzyża Grunwaldu I klasy (uchwała Rady Państwa z 28 października 1963)
• Odznakę Braterstwa Broni

Został odznaczony złotym medalem „Za wybitne osiągnięcia” i honorowym dyplomem Aeroklubu Królewskiego w Szwecji. Był honorowym obywatelem Sieradza (Polska), Kaługi (Rosja), Astany (Kazachstan), Burgasu i Warny (Bułgaria). Jego imię noszą ulice m.in. w miastach Pawłowskij Posad i Jakuck.

Stowarzyszenie Uczestników Lotów Kosmicznych (Association of Space Explorers(inne języki)) przyznało mu pośmiertnie Universal Astronaut Insignia za lot orbitalny (nr 9)^[3].

Życie prywatne

Był synem Fiodora Fiodorowicza (1908–1981), pracownika kolei, później KGB i Klaudii (ur. 1909). Ożeniony z Walentyną z Suchowych (ur. 1938), miał dwóch synów Walerego (1963–1985, pilot sił transportowych, zginął w katastrofie lotniczej nad Złoczowem) i Sergieja (ur. 1965, pilot sił powietrznych). Zmarł 27 marca 2019 roku w Gwiezdnym Miasteczku pod Moskwą^[2].

Zobacz też

• alfabetyczna lista astronautów
• grupy i oddziały kosmonautów