Wielkopolskie Zakłady Teleelektroniczne „Telkom-Teletra” im. Karola Świerczewskiego

Wielkopolskie Zakłady Teleelektroniczne „Telkom-Teletra” im. Karola Świerczewskiego – jedno z większych przedsiębiorstw państwowych w Poznaniu^[1], działające od 1954, należące do Zjednoczenia Przemysłu Teleelektronicznego Telkom produkujące przede wszystkim urządzenia telekomunikacyjne. W latach 90. XX wieku sprywatyzowane, następnie w likwidacji pod nazwą Alcatel Teletra Spółka Akcyjna w likwidacji.

Wielkopolskie Zakłady Teleelektroniczne

„Telkom-Teletra”
im. Karola Świerczewskiego

Państwo	Polska
Adres	ul. Marcelińska 92/94 60-324 Poznań
Data założenia	1 lipca 1954
Forma prawna	przedsiębiorstwo państwowe
Nr KRS	0000012633
Położenie na mapie Poznania Wielkopolskie Zakłady Teleelektroniczne
Położenie na mapie Polski Wielkopolskie Zakłady Teleelektroniczne
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Wielkopolskie Zakłady Teleelektroniczne
52°24′16,1″N 16°51′51,5″E

Zakłady przy ul. Marcelińskiej w 1978 roku

Widok w XXI wieku

Historia

W 1952 z Okręgowej Składnicy Materiałów Teletechnicznych wydzielono Okręgowe Warsztaty Teletechniczne w Poznaniu, które z 1 lipca 1954 zyskały samodzielność jako Zakłady Produkcji Pomocniczej Łączności Ł–3 w Poznaniu. Z początku Zakłady miały siedzibę przy ul. Głogowskiej 19 w Poznaniu. W 1958 Zakłady zostały przekazane do zarządu przemysłu ciężkiego i funkcjonowały pod nazwą Wielkopolskie Zakłady Teletechniczne T–7 w Poznaniu. Weszły w skład Zjednoczenia Przemysłu Teletechnicznego w Warszawie. W 1964 zmieniono nazwę na Wielkopolskie Zakłady Teletechniczne „Teletra” i rozpoczęto budowę obiektów przy ul. Marcelińskiej 92/94 w Poznaniu. Trwała ona od 1964 do 1967^[2]. 19 lipca 1969 oddano do użytku nową część zakładu^[3][4]. W latach 1971–1974 rozbudowano i zmodernizowano przedsiębiorstwo^[5].

W 1972 zakład zakupił licencję na produkcję central systemu Citedis od CIT-Alcatel. W 1972 w związku z przystąpieniem do Zjednoczenia Przemysłu Teleelektronicznego Telkom nazwa zakładu została zmieniona na Wielkopolskie Zakłady Teleelektroniczne „Telkom–Teletra”.

Imię Karola Świerczewskiego zakład otrzymał 24 lutego 1977 z okazji I Ogólnopolskiego Zlotu Walterowców oraz 80. rocznicy urodzin gen. Świerczewskiego^[6]. Zakład uczestniczył także w II Zlocie 22 lutego 1987^[7].

Po częściowym przejęciu zakładu przez firmę Alcatel w 1990, pracownicy części wydziałów utworzyli własne firmy produkujące urządzenia wzorowane na tych produkowanych wcześniej w Teletrze. Były to m.in. Teletra Komtrans S.A.^[8] (17 września 1991), której pierwszym prezesem był Andrzej Głowiak, Telpros^[9].

Po 1992 zakład sprywatyzowano, a na początku XXI wieku rozpoczęła się procedura likwidacji.

Nazwy

• 1954 – 1958: Zakłady Produkcji Pomocniczej Łączności Ł–3 w Poznaniu
• 1958 – 1964: Wielkopolskie Zakłady Teletechniczne T–7 w Poznaniu
• 1964 – 1972: Wielkopolskie Zakłady Teletechniczne „Teletra”
• 1972 – 1977: Wielkopolskie Zakłady Teleelektroniczne „Telkom–Teletra”
• od 1977: Wielkopolskie Zakłady Teleelektroniczne „Telkom-Teletra” im. Karola Świerczewskiego

Dyrektorzy

• 16 stycznia 1960 – 30 kwietnia 1970: Edward Palacz^[10]
• 1970 – 1991: Jan Kołodziejczak^[11][12]
• 1991 – 31 marca 1993: Andrzej Grześkowiak^[13]

Produkowane urządzenia

Modemy 1200/2400 EC8013 w zbiorach Muzeum Historii Komputerów i Informatyki w Katowicach

• centrale telefoniczne: system 10 (Citedis), system 12, EACT-MK^[14]
• modemy: 600/1200^[15], 1200/2400
• systemy wielokrotne:
  • telegrafii: TgFM^[16]
  • telefonii: UM-TCK30TC
• inne: TgS-1 Dudek

Wyróżnienia i nagrody

• 1971 – nagroda zespołowa II stopnia Naczelnej Organizacji Technicznej: Edmund Bittner, Marian Cylka, Franciszek Kierzek, Józef Marcinkowski, Jan Ric - za opracowanie i wdrożenie do produkcji urządzeń dla automatyzacji systemu łączności w energetyce^[17].
• 1974 – nagroda zespołowa II stopnia Naczelnej Organizacji Technicznej: Jerzy Bulski, Henryk Pawlicki - za projekt elektronicznej translacji dalekopisowej ETD^[18]

Zobacz też

• pomnik Karola Świerczewskiego w Poznaniu – w pobliżu
• Osiedle ks. Jerzego Popiełuszki – w czasach PRL Osiedle Karola Świerczewskiego, w pobliżu
• ulica Bukowska – w czasach PRL ulica Karola Świerczewskiego, przebiegająca w pobliżu
• Admira Poznań – klub sportowy działający przy zakładzie
• Marian Dudziak – specjalista konstrukcji maszyn, pracownik Teletry, srebrny medalista olimpijski