Wikariusz

Wikariusz (łac. vicarius) – zastępca głównego duchownego w kościele, w parafii, diecezji, zgromadzeniu zakonnym, a w szczególności:

• zastępca lub pomocnik proboszcza w Kościele katolickim^[1] i Cerkwi prawosławnej^[2];
• ksiądz pomocniczy, ksiądz wikariusz w Kościele ewangelickim^[3];
• nieordynowany duchowny przygotowujący się do ordynacji pastorskiej w Kościele baptystycznym^[4];
• wikariusz apostolski – duchowny z uprawnieniami biskupa diecezjalnego zarządzający wikariatem apostolskim, terytorium niebędącym jeszcze diecezją;
• wikariusz biskupi (patriarchalny) – duchowny wyznaczony przez biskupa diecezjalnego (patriarchę) dla danego obrządku lub do sprawowania władzy wykonawczej w części diecezji lub w części spraw^[5][1];
• wikariusz generalny – duchowny (biskup pomocniczy lub prezbiter) wyznaczony przez biskupa diecezjalnego do pomocy w zarządzaniu całą diecezją jako jego pełnomocnik; w zakonie franciszkańskim zastępca generała^[1];
• wikariusz kapitulny – dawniej duchowny, często prałat lub biskup pomocniczy wyznaczony przez kapitułę katedralną do zarządzania diecezją (funkcja zniesiona po promulgacji Kodeksu Prawa Kanonicznego w 1983);
• wikariusz parafialny (wikary) – duchowny wyznaczony przez ordynariusza do pomocy proboszczowi w zarządzaniu parafią^[6];
• wikariusz substytut – duchowny, wikariusz parafialny, zatwierdzony przez biskupa ordynariusza - czasowo zarządzający parafią i zastępujący nieobecnego proboszcza^[7];
• wikariusz regionalny – nazwa funkcji (numerariusza - prezbitera) szefa Prałatury Opus Dei na poziomie regionalnym.
• wikariusz prowincjalny – zastępca ministra prowincjalnego w zgromadzeniach zakonnych.
• wikariusz sądowy – duchowny wykonujący w zastępstwie i w imieniu biskupa diecezjalnego pełnię jurysdykcji biskupiej w zakresie sądownictwa kościelnego w diecezji