Winian potasu sodu

Winian potasu sodu (winian sodowo-potasowy, E337), NaKC
4H
4O
6 – organiczny związek chemiczny z grupy winianów, sól podwójna sodowa i potasowa kwasu winowego, występuje w postaci tetrahydratu, NaKC
4H
4O
6·4H
2O. Stosowany jest m.in. jako stabilizator kationów miedziowych (Cu2+
) w reakcjach na wykrywanie obecności aldehydowych grup redukujących, np. przy próbach na wykrywanie właściwości redukujących aldoz – Fehlinga czy Nylandera.

Winian potasu sodu

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) PIN 2,3-dihydroksybutanodian potasu sodu inne winian potasu sodu Inne nazwy i oznaczenia farm. łac. natrium kalium tartaricum inne sól Seignette’a, sól z Rochelle, winian sodowo-potasowy, E337
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	KNaC 4H 4O 6
Masa molowa	210,16 g/mol
Wygląd	białe kryształy (tetrahydrat)[1]
Identyfikacja
Numer CAS	304-59-6 6381-59-5 (tetrahydrat)
PubChem	9855836
SMILES [Na+].[K+].[O-]C(=O)C(O)C(O)C(=O)[O-]
Właściwości Gęstość 1,79 g/cm³ (tetrahydrat)[1]; ciało stałe Rozpuszczalność w wodzie bardzo dobrze (tetrahydrat)[1][2] w innych rozpuszczalnikach nierozpuszczalny w etanolu[1] Temperatura wrzenia 130 °C (bezwodny)[1] Temperatura rozkładu ok. 70 °C (tetrahydrat)[1]
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2016-12-14] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Substancja nie jest klasyfikowana jako niebezpieczna według kryteriów GHS (na podstawie podanej karty charakterystyki).
Podobne związki
Podobne związki	wodorowinian potasu
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Winian potasu sodu jest również stosowany w lecznictwie, m.in. jako środek przeczyszczający. Znany pod farmaceutyczną nazwą natrium Kalium tartaricum FP III vel Sal Seignetti.

Otrzymał go po raz pierwszy ok. 1675 roku aptekarz Elie Seignette na podstawie sugestii swojego brata Jehana, choć często odkrycie to jest przypisywane synowi Elie, który nazywał się Pierre Seignette^[3][4]. W 1920 roku Joseph Valasek odkrył w tej substancji zjawisko ferroelektryczności^[5][6].

Otrzymywanie

Można go otrzymać z wodorowinianu potasu i węglanu sodu. Najpierw zagotowuje się roztwór wodorowinianu potasu. Następnie do gorącego roztworu dodaje się węglanu sodu do momentu całkowitego przereagowania (roztwór przestaje się pienić). Gorący roztwór się następnie odsącza i odparowuje wodę. Podczas ciągłego ogrzewania z roztworu wytrąca się winian potasu sodu.