Wołpa

Wołpa (biał. Воўпа) – wieś (dawniej miasteczko) na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, w rejonie wołkowyskim.

Wołpa

Воўпа

Herb
Państwo	Białoruś
Obwód	grodzieński
Rejon	wołkowyski
Sielsowiet	Wołpa
Populacja (2009) • liczba ludności	721
Nr kierunkowy	+375 1512
Kod pocztowy	231908
Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego Wołpa
Położenie na mapie Białorusi Wołpa
53°22′N 24°22′E

Siedziba parafii prawosławnej pw. Przemienienia Pańskiego (w miejscowości znajdują się dwie cerkwie – parafialna pw. Przemienienia Pańskiego i filialna pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła)^[1] oraz rzymskokatolickiej św. Jana Chrzciciela.

Historia

Miasto królewskie położone było w końcu XVIII wieku w powiecie wołkowyskim województwa nowogródzkiego Wielkiego Księstwa Litewskiego^[2].

Po zakończeniu I wojny światowej miejscowość znalazła się w granicach II Rzeczypospolitej w województwie białostockim, w powiecie grodzieńskim. Siedziba wiejskiej gminy Wołpa. W 1921 roku wieś liczyła 1731 mieszkańców^[3].

W wyniku napaści ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 miejscowość znalazła się pod okupacją sowiecką. 2 listopada została włączona do Białoruskiej SRR. 4 grudnia 1939 włączona do nowo utworzonego obwodu białostockiego^[4]. Od czerwca 1941 roku pod okupacją niemiecką. 22 lipca 1941 r. włączona w skład okręgu białostockiego III Rzeszy^[5].

Podczas okupacji hitlerowskiej, latem 1941 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 1000 osób. 2 listopada 1942 roku Niemcy ostatecznie zlikwidowali getto. Żydów wywieziono do obozu w Wołkowysku^[6].

W 1944 miejscowość została ponownie zajęta przez wojska sowieckie i włączona do obwodu grodzieńskiego Białoruskiej SRR.

Od 1991 wchodzi w skład Białorusi.

Demografia

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku zamieszkiwało tu 1.731 osób, 725 było wyznania rzymskokatolickiego, 65 prawosławnego a 941 mojżeszowego. Jednocześnie 1.036 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową, 20 białoruskiego a 675 żydowskiego. Było tu 328 budynków mieszkalnych^[7].

Obiekty zabytkowe

We wsi znajduje się największy na Białorusi drewniany kościół rzymskokatolicki pw. św. Jana Chrzciciela oraz drewniana cerkiew prawosławna pw. św. Piotra i Pawła z 1859 r. wzniesiona w całości przez jedną osobę - miejscowego chłopa-cieślę.

Obiekty niezachowane

Przed 1945 we wsi znajdowała się słynna synagoga, uchodząca za jedną z najpiękniejszych drewnianych synagog w tej części Europy^[8]. W 2015 w Biłgoraju została wybudowana jej wierna rekonstrukcja^[9].

Galeria

• 
  Cerkiew Świętych Piotra i Pawła w Wołpie
• 
  Synagoga w Wołpie (stan z 1920 r.)
• 
  Kościół w Wołpie