Wojciech Bąk

Był absolwentem Gimnazjum Męskiego w Ostrowie Wielkopolskim oraz filologii polskiej i filozofii ścisłej Uniwersytetu Poznańskiego. Działał w ostrowskim Towarzystwie Tomasza Zana. Debiutował nagrodzonym przez „Wiadomości Literackie” tomikiem Brzemię niebieskie. Publikował w „Skamandrze”, „Wiadomościach Literackich”. 4 listopada 1937 roku, na wniosek Polskiej Akademii Literatury, został odznaczony Srebrnym Wawrzynem Akademickim^[3]. Do 1939 roku był nauczycielem poznańskich szkół średnich, m.in. Liceum św. Marii Magdaleny^[4].

Okres okupacji spędził w Warszawie. Posługiwał się pseudonimem Konrad Wallen. W 1944 roku został wywieziony na roboty przymusowe do Niemiec. W czasie alianckiego nalotu został ranny w głowę. Wiersze napisane w trakcie wojny opublikował w 1946 w tomikach Piąta ewangelia i Syn ziemi.

Po powrocie do Poznania redagował, wraz z Jarosławem Iwaszkiewiczem, „Życie Literackie” (1945–1946). W latach 1945^[5]–1947 lat był prezesem zarządu Poznańskiego Oddziału Związku Zawodowego Literatów Polskich, w 1945 roku otrzymał nagrodę literacką miasta Poznania, a w 1949 nagrodę Episkopatu Polski. Po szczecińskim zjeździe Związku Literatów Polskich w 1949 roku, na którym przyjęto socrealizm jako obowiązujący kierunek literacki, publikacja religijnej poezji Bąka stała się niemożliwa. Od 1946 roku był też atakowany na łamach „Woli Ludu”^[6].

W czerwcu 1950 roku na warszawskim zjeździe Związku Literatów Polskich zapowiedział zamiar wygłoszenia przemówienia o niszczeniu przez Żydów literatury i kultury polskiej, a następnie popełnienia samobójstwa. Wyprowadzony z sali, być może przez pracowników UB, został zamknięty w szpitalu psychiatrycznym. Pobyt w tym zakładzie, podczas którego był bity, poważnie osłabił jego zdrowie. Wypuszczony pół roku później, stał się niewygodny dla poznańskiego środowiska kulturalnego; uznano go za antysemitę, podejrzany był także jego homoseksualizm^{[niezrozumiałe]}. 18 maja 1952 roku został zatrzymany i ponownie zamknięty w szpitalu psychiatrycznym w Dziekance. Niektórzy członkowie poznańskiego ZLP rozpoczęli starania o jego ubezwłasnowolnienie, jednak w kwietniu 1953 Bąk, na podstawie orzeczenia komisji lekarskiej, został wypuszczony ze szpitala. W maju 1953 roku został usunięty ze związku (przywrócono mu członkostwo po październiku 1956, jednak wówczas sam z niego zrezygnował)^[6].

W 1956 wydawnictwo Pallotinum opublikowało jego tom poezji Modlitewnik, następne tomiki wydawał m.in. PAX. Jednak prześladowania i inwigilacja Bąka trwały nadal (w 1960 roku był więziony), a sam poeta odizolował się od otoczenia.

Tworzący jako pisarz katolicki, po kilkuletnim przygotowaniu pod koniec życia stał się członkiem parafii ewangelicko-augsburskiej w Poznaniu.

Zmarł 30 kwietnia 1961 roku w niejasnych okolicznościach^[6]. Mimo konwersji, został pochowany na cmentarzu przy ul. Lutyckiej, od 1982 roku jego prochy spoczywają na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 229-3-14)^[6]^[7].

W 2016 roku poeta i redaktor naczelny Zeszytów Poetyckich, Dawid Jung, apelował o uhonorowanie pośmiertne Wojciecha Bąka^[8].

Obecnie przyznawana jest Nagroda Poetycka im. Wojciecha Bąka.

Życiorys

Publikacje

Przypisy

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Wikiwand - on