Województwo trockie

Województwo trockie – województwo I Rzeczypospolitej, wchodzące w skład Wielkiego Księstwa Litewskiego, ze stolicą w Trokach.

Ten artykuł dotyczy województwa w latach 1413–1793. Zobacz też: województwo trockie (1793).

Województwo trockie

Palatinatus Trocensis

— województwo —
1413–1795
Herb
Państwo	I Rzeczpospolita
Prowincja	Litwa
Data powstania	1413
Siedziba wojewody i sejmiku	Troki
Wojewoda	zobacz: wojewodowie troccy
Powierzchnia	31 200 km²
Populacja (1790[1]) • liczba ludności	327 018
Podział administracyjny
Liczba powiatów 4
Liczba reprezentantów
Liczba senatorów 2
Położenie na mapie Rzeczypospolitej

Historia

Powstało w 1413^[2] mocą unii horodelskiej przez połączenie m.in. dwóch księstw litewskich: księstwa grodzieńskiego i księstwa trockiego. W 1507 r. z części terytorium wydzielono województwo nowogródzkie^[2]. W 1510 roku wydzielono z niego powiat lidzki włączony do woj. wileńskiego. W 1513 roku król Zygmunt I Stary wydzielił powiaty drohicki, mielnicki, bielski, brzeski, kamieniecki i kobryński, tworząc z nich województwo podlaskie. W 1565 z województwa trockiego wydzielono powiat słonimski i wołkowyski, piński, dawidgródecki i turowski^[3]. Województwo trockie istniało do 1795. Dzieliło się na 4 powiaty:

• powiat trocki, sejmik odbywał się w Trokach, gdzie wybierano 2 posłów na sejm i 2 deputatów do Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego
• powiat kowieński, sejmik odbywał się w Kownie, gdzie wybierano 2 posłów na sejm i 2 deputatów do Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego.
• powiat upicki, sejmik odbywał się w Poniewieżu, gdzie wybierano 2 posłów na sejm i 2 deputatów do Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego.
• powiat grodzieński, sejmik odbywał się w Grodnie, gdzie wybierano 2 posłów na sejm i 2 deputatów do Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Były 4 starostwa grodowe: trockie (które należało do wojewody), upickie, kowieńskie i grodzieńskie.

Województwo trockie posiadało w senacie dwóch senatorów większych: wojewodę i kasztelana trockich. Wojewoda zasiadał w senacie po wojewodzie kaliskim, a kasztelan między wojewodą sieradzkim i łęczyckim. Pierwszym wojewodą został w 1413 Jawnus. Na czele hierarchii urzędów ziemskich stał w powiecie trockim ciwun, a w pozostałych powiatach marszałkowie ziemscy. Mundurem sejmowym województwa trockiego był kontusz szkarłatny z zielonymi wyłogami i biały żupan. Poza sejmem szlachta trocka uważała za swoją barwę kontusz granatowy, żupan i wyłogi słomiane, a powiat upicki: kontusz karmazynowy, wyłogi granatowe, żupan słomiany.

W skład województwa trockiego wchodził do 1566 roku powiat merecki.

W 1793 roku sejm grodzieński wydzielił z województwa trockiego województwa mereckie i grodzieńskie.