Wojna japońsko-koreańska

Wojna japońsko-koreańska – wojna toczona pod koniec XVI wieku pomiędzy koreańskim królestwem Joseon, wspieranym przez chińską dynastię Ming, a Japonią de facto rządzoną przez Hideyoshiego Toyotomiego^[a]; znana też jako wojna Imjin (kor. 임진왜란, Imjin waeran) i wojna Chŏngyu (kor. 정유재란, Jeong yujaelan)^[3]. Inwazja na Koreę miała być pierwszym krokiem w podboju Chin i wschodniej Azji przez Japonię^[4].

Wojna japońsko-koreańska

Czas	23 maja 1592–16 grudnia 1598[potrzebny przypis]
Miejsce	Półwysep Koreański
Terytorium	Korea
Wynik	Zwycięstwo Korei i Chin[1] Wycofanie sił japońskich z Półwyspu Koreańskiego po impasie militarnym[2] Obronienie koreańskiej niepodległości
Strony konfliktu
Wielkie Państwo Joseon Wielki Ming Japonia
Dowódcy
Korea Przywódcy polityczni: Sŏnjo Gwanghaegun Ryu Seong-ryong Yun Du-su Przywódcy wojskowi: Gwon Yul Yi Sun-sin † Yi Eokgi † Won Gyun † Sin Rip † Gim Si-min † Song Sang-hyeon † Go Gyeong-myeong † Kim Cheon-il † Jo Heon † Yi Il Gwak Jae-u Jeong Gi-ryong Gim Deok-nyeong Samyŏng Yujŏng Sosan Taesa Jeong Mun-bu Kim Chung-seon Chiny Przywódcy polityczni: Wanli Zhao Zhigao Wang Xijue Inspektorzy, generałowie i dowódcy polowi: Li Rusong Chen Lin Song Yingchang Ma Gui (pr.) Yang Hao Li Shizhen Wu Weizhong Deng Zilong † Qian Shizhen i in. Japonia Przywódcy polityczni: Go-Yōzei Hideyoshi Toyotomi Hidetsugu Toyotomi Przywódcy wojskowi: Hideie Ukita Hideaki Kobayakawa Takakage Kobayakawa Hidekane Kobayakawa Mitsunari Ishida Kiyomasa Katō Yukinaga Konishi Terumoto Mōri Hidemoto Mōri Yoshimasa Mōri Naoshige Nabeshima Tadaoki Hosokawa Yoshiaki Katō Yoshihiro Shimazu Toyohisa Shimazu Tadatsune Shimazu Iemasa Hachisuka Yoshimune Ōtomo Muneshige Tachibana Hirokado Tsukushi Ekei Ankokuji Chikamasa Ikoma Kazumasa Ikoma Nagamasa Kuroda Masanori Fukushima Yoshitoshi Sō Kurushima Michifusa † Motochika Chōsokabe Takatora Tōdō Harunobu Arima Tanenaga Akizuki Suketaka Itō Yoshitaka Kuki Yasuharu Wakisaka Yoshiaki Ōmura Yoshitsugu Ōtani Hidekazu Hasegawa Ujisato Gamō Tanemoto Ōyano Nagamasa Asano Yoshinaga Asano
Siły
Korea: Ponad 84,500-192,000 (w tym marynarze i powstańcy) 300 statków (200 zatopionych w początkowej fazie wojny) Chiny I inwazja (1592–1593) 48,000 II inwazja (1597–98) 50,000 żołnierzy (w tym posiłki morskie) Japonia: I inwazja (1592) 185,800 (w tym robotnicy i marynarze) 700 statków transportowych 300 okrętów wojennych II inwazja (1597–98) 141,900 1000 statków (niektóre uzbrojone w armaty)
Straty
Korea: Ponad 1,000,000 cywilów i wojskowych (w tym ponad 260,000 żołnierzy zabitych lub rannych) 50,000–60,000 wziętych do niewoli 157 statków Chiny: ~20,000 zabitych Ponad 100,000 zabitych 450 statków

Przebieg

Hideyoshi Toyotomi – dowódca wojskowy i faktyczny władca Japonii (chociaż nie był ani członkiem Rodziny Cesarskiej, ani siogunem^[5]), po spacyfikowaniu kraju i pokonaniu wszystkich wrogów wewnętrznych, dążył do utworzenia japońskiego imperium w Azji. Podbój Korei miał być pierwszym krokiem do wojny z Chinami^[4][6] .

Wojna zaczęła się od ataku 200-tysięcznych japońskich wojsk na portowe miasto Pusan, co nastąpiło 13 kwietnia^[7] lub 25 maja^[6]  1592 roku. Początkowo najeźdźcy odnosili znaczne sukcesy na lądzie, zdobywając kolejno Pusan, Seul (16 czerwca^[6] ) i Pjongjang. Król Sŏnjo uciekł ze stolicy i zwrócił się o pomoc do Chin^[4].

Kŏbuksŏn – koreańska „żółwia łódź”

Inwazja została zatrzymana dzięki działaniom admirała Yi Sun-sina, któremu udało się kilkukrotnie zniszczyć japońską flotę. Ponadto na obszarach okupowanych Koreańczycy zorganizowali ludowe oddziały partyzanckie Ŭibyŏng^[6] . Wobec znacznych strat we flocie Japończyków zawodziła łączność z krajem macierzystym. Ponadto, w roku 1593 z odsieczą Korei przybyły wojska chińskiej dynastii Ming (cesarz chiński(inne języki) uważał Koreę za swoją strefę wpływów). W bitwie pod Pjongjangiem(inne języki), 6–8 lutego 1593, wojska chińsko-koreańskie pokonały Japończyków i zaczęły ich stopniowo wypierać z Półwyspu^[4].

Już późną wiosną 1593 roku podjęto negocjacje, ale zuchwałe żądania Toyotomiego (między innymi oddanie cesarskiej córki za żonę) uniemożliwiły trwałe porozumienie. Mimo to trwał rozejm: Chińczycy wycofali większość swych armii z Korei, a Japończycy utrzymywali się wówczas tylko w niewielkiej części południowej Korei. Po nieudanych pertraktacjach wojna została wznowiona w 1597 roku. Dopiero całkowita klęska Japonii na morzu w bitwach pod Myŏngyang i Noryang sprawiła, że wojska japońskie zostały zmuszone do opuszczenia Korei w 1598 roku. Admirał Yi Sun-sin zginął w ostatniej zwycięskiej bitwie.

Śmierć Hideyoshiego w tymże 1598 roku i wybuch kolejnej wojny domowej w Japonii zakończyły dążenia Japończyków do panowania nad Koreą. Następnej inwazji na Koreę Japonia (tym razem z powodzeniem) dokonała dopiero w XIX wieku, w czasie I wojny chińsko-japońskiej w latach 1894–1895.

Znaczenie

W czasie inwazji wojska japońskie popełniały liczne mordy, gwałty i grabieże^[4]. Japończycy odcinali zabitym Koreańczykom uszy, jako trofea, za które byli nagradzani. Część z tych trofeów (38 tysięcy zapeklowanych uszu) wysłano do Kioto, gdzie złożono je i usypano nad nimi kopiec zwany Mimizuka (Wzgórze Uszu)^[8].

Do sukcesu Koreańczyków przyczyniło się wykorzystanie okrętów kŏbuksŏn, znanych także jako „żółwie łodzie”. Były to silnie uzbrojone okręty z pancerzem w kształcie przypominającym skorupę żółwia. W konflikcie tym zastosowano także broń palną – muszkiety zakupione od holenderskich i portugalskich kupców^[7].

Wojna wpłynęła na ukształtowanie się świadomości narodowej Koreańczyków, a także potwierdziła polityczne i kulturowe związki Korei z Chinami^[6] .

Uwagi

1. Mimo że de iure Japonią władał cesarz Go-Yōzei, w rzeczywistości nie miał on władzy.