Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Kaliskiej

Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Kaliskiej (łac. Maius Seminarium Clericorum Diœcesis Calissiensis) – rzymskokatolickie wyższe seminarium duchowne diecezji kaliskiej, przygotowujące mężczyzn do przyjęcia święceń diakonatu i prezbiteratu.

Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Kaliskiej

Maius Seminarium Clericorum Diœcesis Calissiensis

Seminarium w Kaliszu (2011)
Dewiza	Deo et societati
Data założenia	10 czerwca 1993
Data likwidacji	17 października 2020 (czasowo)
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Adres	ul. Złota 144 62-800 Kalisz
Członkostwo	Wydział Teologiczny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Położenie na mapie Kalisza Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Kaliskiej
Położenie na mapie Polski Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Kaliskiej
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Kaliskiej
51°46′25,914″N 18°03′29,416″E
Strona internetowa

W wyniku decyzji Kongregacji ds. Duchowieństwa od 17 października 2020 seminarium jest czasowo zamknięte.

Historia

Pierwsze seminarium duchowne w Kaliszu powstało w 1593 dzięki staraniom prymasa Stanisława Karnkowskiego podejmowanym już od 1581^[1]; było to pierwsze seminarium duchowne w archidiecezji gnieźnieńskiej.

Przywilej fundacyjny wydany został przez kapitułę gnieźnieńską 30 kwietnia 1583, jednak z powodu tworzenia przez prymasa kolegium jezuickiego w Kaliszu sprawa utworzenia seminarium przeciągała się. Niemałą rolę w tej sprawie odegrał sprzeciw duchowieństwa i patrycjatu Poznania, gdyż tamtejsze kolegium jezuickie planowano przekształcić w uniwersytet, nie dopuszczając przy tym do utworzenia drugiego ośrodka akademickiego w Wielkopolsce. Plany te jednak nie powiodły się i 30 kwietnia 1586 na polecenie prymasa Karnkowskiego kapituła gnieźnieńska wydała drugi przywilej fundacyjny, w którym określono program nauczania, wysokość nakładów finansowych i podległość prefektowi seminarium dwóch kaliskich szkół kolegiackich: św. Magdaleny i św. Mikołaja, którym od tego roku został Piotr Fabrycy Kowalski. Wówczas doszło jednak do sporu między prymasem i jezuitami a kapitułą gnieźnieńską dotyczącego sposobu finansowania studiów dla ubogich kleryków. Sprawa kontrybucji rocznej stała się przedmiotem narad na synodzie archidiecezjalnym w Łęczycy w 1589, ale nie doprowadziły one do porozumienia, które osiągnięto dopiero w 1591.

Ostateczne rozwiązanie problemu nastąpiło 29 marca 1593 na synodzie archidiecezji gnieźnieńskiej w Łowiczu, który zdecydował o utworzeniu seminarium duchownego archidiecezji gnieźnieńskiej przy działającym od 1584 Kolegium Karnkowskiego (łac. Collegium Karnkovianum), jednym z najznamienitszych kolegiów jezuickich w Rzeczypospolitej. Najwyższym przełożonym seminarium był arcybiskup gnieźnieński, a prefekt seminarium podlegał rektorowi kolegium jezuickiego. Piotr Fabrycy Kowalski autor dzieł teologicznych (wicerektor) 1586-87 dyrektor Szkoły Kaliskiej kierował w tym trudnym czasie Seminarium w Kaliszu jako prefekt w latach 1611–1612.

Dzięki staraniom kapituły gnieźnieńskiej synod archidiecezjalny w Łowiczu aktem z 24 września 1620 postanowił o przeniesieniu seminarium do Gniezna. Seminarium archidiecezji gnieźnieńskiej działało w Kaliszu do 20 czerwca 1621 i zostało przeniesione do Gniezna przez prymasa Wawrzyńca Gembickiego 8 lipca tego samego roku.

Osobny artykuł: Prymasowskie Wyższe Seminarium Duchowne w Gnieźnie.

Od 1993

Seminarium w obecnym kształcie zostało erygowane 10 czerwca 1993 przez biskupa diecezjalnego kaliskiego Stanisława Napierałę.

Klerycy są studentami teologii pastoralnej o specjalności kapłańskiej. Jurysdykcję kanoniczną nad seminarium sprawuje biskup diecezjalny kaliski.

W roku akademickim 2015/2016 z powodu zbyt małej liczby chętnych (3 osoby) nie utworzono po raz pierwszy w historii seminarium pierwszego roku studiów^[2], kandydatów skierowano do seminarium w Poznaniu^[3].

Od roku formacyjnego 2015/16 alumni seminarium kaliskiego odbywają pierwsze dwa lata formacji w seminarium w Poznaniu, a następne cztery lata w Kaliszu^[4][5].

W czerwcu 2020 ujawniono w mediach, że w lutym 2018 rektor seminarium ks. Piotr Górski w skardze do Nuncjatury Apostolskiej w Polsce zarzucał biskupowi kaliskiemu Edwardowi Janiakowi tolerowanie wśród księży wykorzystywania seksualnego osób małoletnich oraz aktywnego homoseksualizmu. Hierarcha miał również zabiegać o doprowadzenie do święceń diakonatu kleryka, który przejawiał skłonności homoseksualne i przechowującego na swoim komputerze treści pornograficzne, także pornografię dziecięcą, a wobec rektora, sprzeciwiającemu się tym święceniom, stosować mobbing^[6]. W czerwcu 2020 Kongregacja ds. Duchowieństwa zleciła Stanisławowi Gądeckiemu, arcybiskupowi metropolicie poznańskiemu, przeprowadzenie dochodzenia w kaliskim seminarium^[7]. W tym celu w lipcu 2020 została ustanowiona komisja, w skład której weszli Damian Bryl, biskup pomocniczy poznański, ks. Mariusz Chamarczuk SDB, były rektor Wyższego Seminarium Duchownego Towarzystwa Salezjańskiego w Lądzie i ks. Wojciech Rzeszowski, dyrektor centrum edukacyjno-formacyjnego w Gnieźnie. Dochodzenie zakończono we wrześniu 2020^[8]. 17 października 2020 Nuncjatura Apostolska w Polsce poinformowała o czasowym zamknięciu seminarium i przeniesieniu kleryków do Arcybiskupiego Seminarium Duchownego w Poznaniu^[9].