Iluzja częstotliwości

Iluzja częstotliwości zwane również fenomenem Baader-Meinhof, – iluzja, w której słowo, nazwa lub rzecz, która niedawno zwróciła na siebie uwagę, wydaje się wkrótce potem pojawiać z nieprawdopodobną częstotliwością.

Historia

Termin został ukuty w 1994 r., kiedy współpracownik czasopisma St. Paul Pioneer Press z amerykańskiej Minnesoty napisał, że po usłyszeniu o niemieckiej grupie Baader–Meinhof wielokrotnie natrafia na wzmianki o tej grupie. Artykuł otrzymał setki odpowiedzi od czytelników, którzy również zauważyli u siebie podobne doświadczenia^[1][2].

W roku 2005 profesor Uniwersytetu Stanforda Arnold Zwicky nazwał to zjawisko iluzją częstotliwości (ang. frequency illusion)^[3]. Obecnie oba terminy są często używane zamiennie.

Wyjaśnienie zjawiska

Iluzja częstotliwości występuje z powodu wyczulenia mózgu na wyszukiwanie wzorców. Kiedy mózg wykryje, że dana informacja pojawia się wielokrotnie, próbuje następnie wyszukiwać kolejne powtórzenia, dopatrując się sekwencji^[2].

Arnold Zwicky zasugerował, że zjawisko to jest spowodowane połączeniem dwóch błędów poznawczych: uwagi selektywnej i efektu potwierdzenia. Uwaga selektywna pozwala świadomości priorytetyzować informacje, które mają większe znaczenie w konkretnej sytuacji i ignorować wszystko inne. Efekt potwierdzenia to tendencja do brania pod uwagę jedynie informacji, które potwierdzają własne przekonania, niezależnie od ich prawdziwości. Szczególną cechą iluzji częstotliwości jest to, że w rzeczywistości nie ma prawdziwego wzrostu częstotliwości wystąpienia rzeczy czy zjawisk, które zwróciły na siebie uwagę^[3].

Zobacz też

• lista błędów poznawczych