Znak zapytania

Znak zapytania (pytajnik) – znak interpunkcyjny, służący do określenia intencji osoby mówiącej, która chce otrzymać dane informacje od osoby pytanej (wyjątkiem jest pytanie retoryczne). Znak zapytania kończy zdania pytające, a ujęty w nawiasy podaje w wątpliwość część zdania, do której się odnosi.

Na tę stronę wskazuje przekierowanie z „?”. Zobacz też: inne znaczenia „?”.

? ¿

Znak zapytania w polskiej literaturze pojawił się w epoce renesansu w twórczości Jana Kochanowskiego. Dbał on o przestankowanie i oprócz pytajnika używał też dwukropka (oznaczając nim pauzę) oraz nawiasów. Znak zapytania zaś wyglądał u niego graficznie jak odwrócony do góry nogami średnik.

W innych pismach znak zapytania może mieć inny kształt, np. w piśmie greckim i we wczesnych manuskryptach łacińskich znak zapytania wygląda jak średnik (;). W piśmie Braille’a wytłacza się kropki 26: ⠢.

W matematyce oznacza funkcję pytajnika Minkowskiego, zwaną również gładkimi diabelskimi schodami.

W notacji szachowej ? oznacza słaby ruch (błąd strategiczny), a ?? – oczywisty błąd taktyczny^[1].

Użycie w programowaniu

W informatyce stosowany jest w składni niektórych języków komputerowych:

• operator warunkowy wyrażenie ? jeżeli_prawda : jeżeli_fałsz (a<5 ? a : 0), np. w języku C, C++ i pokrewnych;
• znak sterujący wprowadzający znak obcy w języku C (??( oznacza [);
• przeglądanie łańcuchów, z przypisaniem (operator ?:=), w języku Icon;
• znak zastępujący dowolny, pojedynczy znak, w tworzeniu wzorca nazw grupy plików (pli?.jp?), np. w konsoli tekstowej systemu operacyjnego Windows, DOS, CP/M;
• operator kodu znaku w języku Lisp (?A = 0101);
• znak podstawienia parametru w językach Java i SQL;
• znak dowolności oraz znak podglądania w niektórych systemach zapisu wyrażeń regularnych.

W Unikodzie znak zapytania występuje w wersjach:

Znak	Unikod	Kod HTML	Nazwa unikodowa	Nazwa polska
?	U+003F	? lub ?	QUESTION MARK	znak zapytania
¿	U+00BF	¿ lub ¿ lub ¿	INVERTED QUESTION MARK	znak zapytania odwrócony

Znak zapytania w innych językach

Język hiszpański

pytajniki – odwrócony i zwykły

W języku tym, począwszy od XVIII w. używa się otwierającego i zamykającego znaku zapytania, np.: ¿Hablas español? W przypadkach, gdy należy użyć zarówno znaku zapytania i wykrzyknika – można zrobić to na dwa sposoby:

1. użyć po jednym z nich na początku i na końcu zdania^[2] (według zasady, że te same znaki muszą znajdować się na obu końcach):

¡¿Quién te has creído que eres?!

¿¡Quién te has creído que eres!?

2. odwrócony wykrzyknik dać na początek, pytajnik – na koniec: ¡Quién te has creído que eres?

Język francuski

W języku francuskim znak zapytania otoczony jest dwiema spacjami (podobnie wykrzyknik, średnik i dwukropek)^[3], np. Vous venez de le dire ? – Powiedzieliście to przed chwilą?

Język arabski, perski i urdu

W językach arabskim, perskim i urdu zamiast tradycyjnego znaku zapytania używa się jego odwróconej wersji – ؟, przykładowo (w j. arabskim) "من أين أنت ؟" – Skąd pochodzisz?^[4]

Informacje w projektach siostrzanych

Multimedia w Wikimedia Commons

Cytaty w Wikicytatach

Definicje słownikowe w Wikisłowniku