Związek Sybiraków

Związek Sybiraków – polska organizacja grupująca byłych zesłańców, którzy nazywają siebie Sybirakami. Od 1989 prezesem Związku był Ryszard Reiff, a obecnie jest Kordian Borejko.

Związek Sybiraków

Państwo	Polska
Siedziba	ul. Chmielna 15 lok. 108 00-021 Warszawa
Data założenia	1928
Prezes	Kordian Borejko
Położenie na mapie Warszawy Związek Sybiraków
Położenie na mapie Polski Związek Sybiraków
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Związek Sybiraków
52°13′57″N 21°00′59″E
Strona internetowa

Dawna tablica pamiątkowa na Pomniku Sybiraków w Słubicach

Tablica pamiątkowa poświęcona Zesłańcom Sybiru (bazylika św. Elżbiety Węgierskiej we Wrocławiu)

Pomnik "Golgota Wschodu" na Osiedlu Wichrowe Wzgórze w Poznaniu

Historia

W 1921 powstał Niezależny Akademicki Związek Sybiraków skupiający młodych ludzi urodzonych na Syberii (istniał do 1927). W Katowicach żołnierze 5 Dywizji Syberyjskiej utworzyli w 1926 Zrzeszenie Sybiraków. W 1928 powstał Związek Sybiraków. Podczas zjazdu 1 lipca 1928 nadano godność członków honorowych związku jednogłośnie Józefowi Piłsudskiemu, Benedyktowi Dybowskiemu i Wacławowi Sieroszewskiemu^[1]. Prezesami Zarząd Głównego ZS byli Antoni Anusz, (1928-1931), Henryk Suchenek-Suchecki i płk Jan Skorobohaty-Jakubowski (1938-1939)^[2].

Po II wojnie światowej reaktywacja Związku Sybiraków nie była możliwa z powodów politycznych. W 1988 grono osób z Ryszardem Reiffem na czele opracowało statut stowarzyszenia^[3]. Rejestracja Związku została dokonana 17 grudnia 1988^[4].

Cele

• Reprezentowanie i obrona interesów swoich członków, a zwłaszcza uzyskiwanie dla nich praw, takich jak: odszkodowania, renty, emerytury, uprawnienia zdrowotne, kombatanckie itp.
• Prowadzenie działalności charytatywnej.
• Świadczenie pomocy swoim członkom oraz Polakom zamieszkałym poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, szczególnie przebywającym na terenie byłego ZSRR.
• Roztaczanie opieki nad inwalidami i członkami rodzin po zmarłych i poległych Sybirakach.
• Upamiętnianie losów zesłańców polskich i opieka nad ich grobami.
• Przeciwstawianie się wszelkim przejawom totalitaryzmu, nietolerancji, będących zagrożeniem wolności człowieka i jego godności.
• Współpraca z organizacjami o podobnych celach, również z tymi, które mają siedziby poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.
• Popularyzacja i upowszechnianie wartości patriotycznych i obywatelskich oraz poszanowanie kultury, tradycji narodowych i ogólnoludzkich.
• Prowadzenie działalności pożytku publicznego.

Działalność wydawnicza

O tematach związanych z historią oraz współczesnością Związku traktują wydawnictwa: „Sybirak” (czasopismo stanowiące organ Związku Sybiraków) oraz „Zesłaniec” (pismo Rady Naukowej Zarządu Głównego Związku Sybiraków).

Odznaczenia

Przed 1939 Związek Sybiraków przyznawał odznakę pamiątkową V Dywizji Syberyjskiej i odznakę Związku Sybiraków^[5].

Około 1992 został wybity medal o treści Pod Twoją Obronę Sybiracy^[6].

W najnowszych czasach organizacja przyznaje Odznakę Honorową za Zasługi dla Związku Sybiraków i Honorową Odznakę Sybiraka^[7]. Ponadto od 2003 prezydent RP nadaje Krzyż Zesłańców Sybiru.

W 2011 Związek Sybiraków otrzymał nagrodę Kustosz Pamięci Narodowej^[8].

Cmentarz

Od 1935 czyniono starania celem utworzenia Cmentarza Sybiraków, zaś 13 lipca 1938 otrzymano zezwolenie od Kurii Polowej Wojsk Polskich i Komendy m. st. Warszawy, natomiast od 9 września do 15 października tego roku wykonywano roboty na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie pod kierunkiem i nadzorem inż. Bogusława Hryniewicza, autora planu kwatery cmentarnej Sybiraków, po czym 1 listopada 1938 poświęcono tamże krzyż w miejscu, gdzie zaplanowano ustanowienie obelisku^[9][10].

Członkowie

Z tym tematem związana jest kategoria: Członkowie Związku Sybiraków.

Godność członka honorowego Związku Sybiraków otrzymali Józef Piłsudski^[11], Bronisław Nakoniecznikow-Klukowski (1938)^[12].

Zobacz też

• Marsz Sybiraków