przypadek

przypadek (język polski)

wymowa:

IPA: [pʃɨˈpadɛk], AS: [pšypadek], zjawiska fonetyczne: utr. dźw. ​^?/i

​^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	przypadek	przypadki
dopełniacz	przypadku	przypadków
celownik	przypadkowi	przypadkom
biernik	przypadek	przypadki
narzędnik	przypadkiem	przypadkami
miejscownik	przypadku	przypadkach
wołacz	przypadku	przypadki

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	przypadek	przypadki
dopełniacz	przypadka[1]	przypadków
celownik	przypadkowi	przypadkom
biernik	przypadek	przypadki
narzędnik	przypadkiem	przypadkami
miejscownik	przypadku	przypadkach
wołacz	przypadku	przypadki

(1.1) losowe, nieplanowane wydarzenie

(1.2) gram. forma wyrazu w deklinacji; zob. też przypadek w Wikipedii

(1.3) przebieg jakiegoś wydarzenia (zwykle choroby)

odmiana:

(1.1,3)

 

(1.2)

 

przykłady:

(1.1) To prawdziwy przypadek, że się dziś spotykamy.

(1.2) W języku polskim jest siedem przypadków: mianownik, dopełniacz, celownik, biernik, narzędnik, miejscownik i wołacz.

(1.3) Ten chory cierpi na dziwny przypadek grypy.

składnia:

kolokacje:

(1.1) szczęśliwy / pechowy przypadek

(1.3) ciężki / trudny / beznadziejny przypadek • w tym przypadku = wtedy, w tej sytuacji

synonimy:

(1.1) traf

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. przypadkowanie n, przypadkowość ż

przym. przypadkowy

przysł. przypadkowo, przypadkiem

czas. przypadkować

związki frazeologiczne:

etymologia:

(1.1) por. przypadać^[2]

(1.2) kalka z łac. casus^[3]

uwagi:

zob. też przypadek w Wikicytatach

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) chance, accident; (1.2) case; (1.3) event, case
• arabski: (1.1) حالة ż, صدفة ż, مصادفة ż, إتفاق m
• baskijski: (1.1) ustekabe, ezusteko; (1.2) kasu; (1.3) kasu
• białoruski: (1.1) выпадак m, здарэнне n; (1.2) склон m
• bułgarski: (1.1) случай m; (1.2) падеж m; (1.3) случай m
• chorwacki: (1.2) padež m
• czeski: (1.1) náhoda ż; (1.2) pád m; (1.3) případ m
• dolnołużycki: (1.1) pad m; (1.2) pad m; (1.3) pad m
• duński: (1.1) tilfælde n, træf; (1.2) fald n, kasus w; (1.3) sag w
• esperanto: (1) kazo ^{(do weryfikacji)}
• estoński: (1.1) juhus; (1.2) kääne; (1.3) juhtum
• francuski: (1.1) hasard m; (1.2) cas; (1.3) cas
• hebrajski: (1.1) מקרה m (mikre)
• hindi: (1.2) विभक्ति
• hiszpański: (1.1) accidente m, casualidad ż; (1.2) caso m; (1.3) caso m
• interlingua: (1.1) hasardo
• islandzki: (1.1) tilviljun ż; (1.2) fall n
• jidysz: (1.2) בייגפֿאַל m (bejgfal), פֿאַל m (fal); (1.3) פֿאַל m (fal)
• kaszubski: (1.1) przëpôdk m, przëtrôfk m; (1.2) przëpôdk m; (1.3) przëpôdk m
• litewski: (1.1) atvejis m, atsitiktinumas m; (1.2) linksnis m; (1.3) pavyzdys m
• łaciński: (1.2) casus m
• niderlandzki: (1.1) geval n
• niemiecki: (1.1) Zufall m; (1.2) Fall m, Kasus m; (1.3) Fall m
• nowogrecki: (1.1) σύμπτωση ż, περίπτωση ż; (1.2) πτώση ż; (1.3) κρούσμα n, περίπτωση ż
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.2) , odmiana przez przypadki / odmieniać przez przypadki:
• rosyjski: (1.1) слу́чай m; (1.2) паде́ж m; (1.3) слу́чай m
• rumuński: (1.1) întâmplare ż; (1.2) caz n
• sanskryt: (1.2) विभक्ति
• szwedzki: (1.1) slump w; (1.2) kasus n; (1.3) fall n
• ukraiński: (1.1) випадок m, випадковість ż; (1.2) відмінок m
• włoski: (1.1) caso m, accidente m; (1.2) caso m; (1.3) caso m

źródła:

1.  Hasło „przypadek” w: Wielki słownik ortograficzny, Wydawnictwo Naukowe PWN.
2.  Hasło „przypadek” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
3. Krystyna Długosz-Kurczabowa, Stanisław Dubisz, Gramatyka historyczna języka polskiego, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2001, s. 370.