Lew Sapieha

Lew Sapieha (1557–1633) – kanclerz wielki litewski i hetman wielki litewski.

• A jeśli jakiemuś narodowi wstyd praw swoich nie znać, tym bardziej nam, którzy nie w jakimś obcym, lecz w swoim własnym języku prawa spisane mamy…
  • Opis: fragment przedmowy do III Statutu litewskiego z 1588, opublikowanego w języku ruskim.
  • Źródło: Oleg Łatyszonek, Białorusini [w:] Pod wspólnym niebem. Narody dawnej Rzeczypospolitej, red. Michał Kopczyński, Wojciech Tygielski, wyd. Bellona, Warszawa 2010, s. 44.

• Jam katolik, ale nie życzę tego ojczyźnie, aby tu u nas miało być jak we Francji, a mniemam, że wielu tych jest katolików, co tego nie tylko nie życzą, ale gdyby do czego przyjść miało, i oponować się temu będą, bo by to już ostatnia zguba była ojczyzny naszej.
  • Opis: w liście z 1590 do kalwinisty Krzysztofa Mikołaja Radziwiłła „Pioruna” o konieczności pokoju religijnego.
  • Źródło: Natalia Starczenko, Ukraińskie światy Rzeczypospolitej, tłum. Tomasz Hodana, Katarzyna Kotyńska, wyd. Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków 2024, s. 92.

• Nie będzie długo to państwo istniało, w którym głupia większość zapanowała.
  • Opis: z diariusza.

• Nie to najgorsze, że się Moskwa poddać nie chce, ale że my nie mamy czym ich dobywać. Tak się wybrali na tę wojnę, jakby to z Krakowa do Łobzowa.
  • Opis: o wyprawie króla Zygmunta III na Smoleńsk, 1609.
  • Źródło: Paweł Jasienica, Rzeczpospolita Obojga Narodów. Srebrny wiek, Warszawa 1999.