![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Margaret_Murray_1928c.jpg/640px-Margaret_Murray_1928c.jpg&w=640&q=50)
مارګاریټ مورې
From Wikipedia, the free encyclopedia
مارګاریټ الیس مورې (د ۱۸۶۳ کال د جولای له ۱۳ – د ۱۹۶۳ کال د نومبر تر ۱۳) یوه انګلیسۍ-هندۍ مصر پوهه، لرغونپوهه، انسانپوهه، تاریخ پوهه او فولکلورپوهه وه. لومړنۍ ښځه وه چې په برېتانیه کې د لرغونپوهنې په برخه کې د ښوونکې په توګه وټاکل شوه، هغې د ۱۸۹۸ کال څخه تر ۱۹۳۵ کال پورې د لندن پوهنتون کالج (University College London) یا (UCL) کې کار وکړ. د ۱۹۵۳ کال څخه تر ۱۹۵۵ کال پورې یې د فولکلور ټولنې د رئیسې په توګه خدمت وکړ او د خپل علمي ژوند په اوږدو کې یې زیاتې لیکنې خپرې کړې.
مارګاریټ مورې | |
---|---|
د شخص معلومات | |
پيدايښت | کلکته ![]() |
مړینه | |
تابعیت | ![]()
|
عملي ژوند | |
کار/مسلک | |
کاروونکي ژبه(ي) | |
د کړنې څانګه | لرغونپوهنه ، مصر پېژندنه ![]() |
سمول ![]() |
مورې د برېتانوي هند په کلکته کې په یوه شتمنه متوسطه انګلیسي کورنۍ کې زیږېدلې او خپله ځواني یې په هند، انګلستان او جرمني کې تېره کړه او د نرس او ټولنیز خدمت کوونکې په توګه یې روزنه ولیده. هغه لندن ته ولاړه او په ۱۸۹۴ کال کې یې لندن پوهنتون په کالج کې د مصرپوهنې زده کړې پیل کړې، د ډیپارټمنټ مشر، فلینډرز پیټري سره یې ملګرتیا پیل کړه، پیټري د هغې له لومړنیو علمي خپرونو څخه ملاټر وکړ او په ۱۹۹۸ کال کې یې خپله جونیئر پروفیسور وټاکه. د ۱۹۰۲ کال په مارچ کې یې د مصر په ابیډوس کې د پیټري په کیندنو کې برخه واخیسته. ، هلته د اوزیریون (Osireion) معبد کشف او په راتلونکي فصل کې یې د ساقره هدیرې کې پلټنې وکړې، چې دواړه کارونه یې په مصرپوهنه کې د شهرت لامل شول. په برېتانوي موزیم او په مانچسټر موزیم کې عامه ټولګیو ته په درس ورکولو او د لیکچرونو په ورکولو سره یې د لندن پوهنتون کالج خپل مزد پوره کاوه ، د ۱۹۰۸ کال په وروستیو کې یې د خنم نخت (Khnum-nakht) مړي د خلاصولو مشري وکړه، دا یو له هغو مومیایویو څخه وه چې د دوو وروڼو قبر (Tomb of the Two Brothers) څخه ترلاسه شوه - لومړی ځل ؤ چې یوې ښځې په عام ډول یو مومیايي مړی خلاص کړی ؤ. په دې پوهیدل چې د برېتانیې د مصرپوهنې لېوالتیا (Egyptomania) په لرغوني مصر کې د عامه خلکو د پراخې علاقې شتون منعکس کړ، مورې د مصرپوهنې په اړه عام مخاطبانو ته ځانګړي څو کتابونه لیکلي.
مورې د ښځو برابر پالنه غورځنګ لومړۍ څپې کې زیاته وډه لره، د مېرمنو له ټولنیز او سیاسي اتحادیې سره یوځای شوه او د لندن پوهنتون په کالج کې یې د مېرمنو وضعیت ښه والي لپاره ډېر وخت وقف کړ. هغې چې د لومړۍ نړیوالې جګړې له امله ونه کړی شول چې مصر ته راستنه شي، نو خپله څېړنه یې د جادوګرۍ فرقې فرضیه باندې تمرکزه کړه، هغه نظریه ده چې د لومړني مدرن عیسویت د جادوګرۍ محاکمې یوه هڅه وه چې د مسیحیت څخه وړاندې، غیرمسیحي پاتې دین چې مقدس خدای ته وقف شوی ؤ، له منځه یوسي. خدای. که څه هم دا نظریه وروسته د علم له پلوه بې اعتباره شوه، خو پراخه پاملرنه یې ځان واړوه او د ویکا (Wicca) د راڅرګند په حال کې په نوي دیني غورځنګ باندې یې د پام وړ اغېزه ثابته کړه. مورې په مالټا او منورکا کې له ۱۹۲۱ کال څخه تر ۱۹۳۱ پورې د تاریخي ځایونو کیندنې په غاړه ونیولې او د فولکلور پوهنې سره یې علاقه پیدا کړه. په ۱۹۲۷ کال کې افتخاري ډوکتورا ورکړل شوه او په ۱۹۲۸ کال کې د مرستیال پروفیسورې په توګه وټاکل شوه او په ۱۹۳۵ کال کې د لندن پوهنتون له کالج څخه متقاعده شوه. په همدې کال کې فلسطین ته لاړه ترڅو د پیټري د تل العجول په کیندلو کې مرسته وکړي او په ۱۹۳۷ کال کې یې د اردن په پترا کې د کوچنۍ کیندنې مشري وکړه. په وروستي ژوند کې یې د فولکلور ټولنې ریاست په غاړه درلود او د کمبرج پوهنتون او د سټي ادبي انسټیټیوټ په څېر مؤسیسو کې ویناوې ورکړي او تر مړینې پورې یې خپرونو ته په خپلواکه توګه دوام ورکړ.
د مصرپوهنې او لرغونپوهنې په برخه کې د مورې کار په پراخه کچه وستایل شو او هغې ته یې د "مصرپوهنې لویه میرمن" لقب ور په برخه کړ، که څه هم د هغې له مړینې وروسته، په دې ساحه کې یې ونډې د پیټري د ونډو په وسیله کم اهمیته شوې. برعکس، په فولکلورپوهنه او د جادوګرۍ په تاریخ کې د مورې کار په علمی لحاظ بې اعتباره شوی او په دې ساحو کې یې میتودونه سخت نقد شوی. بېلابېلو پوهانو په دین او هم په ادبیاتو کې د هغې د جادوګرۍ فرقې نظریې اغېزه څېړلې ده او هغې ته پخپله د "ویکا انا" یا "Grandmother of Wicca" لقب وکړل شوی دی.