سنګاپور

سنګاپور (sɪŋ(ɡ)əpɔːr) په رسمي توګه د سنګاپور جمهوریت، په سمندري سویل ختیځې اسیا کې یو خپلواک ټاپو ښاري دولت دی. د استوا په شمال کې د جغرافیايي عرض البلد په یوې درجه کې (۱۳۷ کیلومټره یا ۸۵ مایله) پروت دی، چې د مالایا ټاپو وزمې سویلي څنډه کې، په لویدیځ کې د مالاکا تنګی، په سویل کې د ریاو ټاپو (اندونیزیا) سره پروت دی.

  

سنګاپور
سنګاپور بیرغ	سنګاپور نښان
کينډۍ:د چین منځکينډۍ:Legend inline سنګاپور په کينډۍ:Legend inline آسه‌آن کينډۍ:د چین منځکينډۍ:Legend inline سنګاپور په کينډۍ:Legend inline آسه‌آن
شعار
ملي ترانه:
ځمکه او استوګنه
کوارډينېټ	1.3°شمال 103.8°ختيځ / 1.3; 103.8   [1]
پراخوالی	719.1 کیلومتره مربع
پلازمېنه	سنګاپور
رسمي ژبې	انګليسي ژبه [2]،  مالېزيايي ژبه [2]،  معياري چينايي ژبه [2]،  تاميلي ژبه [2]
مشرتابه
بنسټ اېښودنه او واکمنۍ
خپلواکۍ نېټه	۹ اگسټ ۱۹۶۵
د عمر محدودیتونه
د واده عمر	21 کلن
بې کارۍ کچه	2.1 سلنه (۲۰۱۶)[3]
اوسط عاید	32360 امريکايي ډالر
نور مالومات
تګلوری	کيڼ [4]
رسمي وېبپاڼه	د تاييدولو سرچينه  ‌‌‌‌‌‌‌‌
هېواد کوډ	SG
د زنګ وهنې نړیوال کوډ	+65

د دې هېواد خاوره له یوې اصلي ټاپو، ۶۳ خوروورو ټاپوګانو او له یوې لرې ټاپو څخه جوړه ده، چې د ځمکې مساحت یې د هېواد د خپلواکۍ راهیسې د پراخو پروژو په پایله کې ۲۵٪ ډېر شوی دی. دا هېواد په نړۍ کې درېیم ګڼ نفوس درلودونکی هېواد دی.

سنګاپور د ګڼ کلتوري نفوس په درلودلو سره او د کلتوري هویت د درناوي د اړتیا له مخې څلور رسمي ژبې لري: انګلیسي، مالایي، ماندارین او تامیل. عصري سنګاپور په ۱۸۱۹ کې د سر سټامفورډ رافلس له خوا د برتانیوي سترواکۍ د سوداګریزې پوستې په توګه تاسیس شو.^[5]

تاریخچه

لرغونی سنګاپور

په ۱۲۹۹ ز کال کې، د مالایي د تاریخچې له مخې، د سنګاپور پاچاهۍ په ټاپو کې د سنګ نیلا اوتاما له خوا تاسیس شوه. که څه هم د مالایي تاریخچې د وړاندې شویو تاریخي حسابونو تاریخ، د علمي بحثونو موضوع ده. سره له دې د بېلابېلو اسنادو څخه څرګنده شوه چې سنګاپور په ۱۴ پېړۍ کې، چې په هغه وخت کې د Temasek په نوم  پېژندل کېده، د دواړو د ماجپاهیت سترواکۍ او د سیامي پاچاهۍ تر نفوذ لاندې سوداګریز بندر و، او د اندوسفیر یوه برخه وه. ^{[6][7][8][9][10][11][12][13][14][15][16][17][18]}

حکومت او سیاست

سنګاپور د ویسټ منسټر سیسټم پر بنسټ یو پارلماني جمهوریت دی. د سنګاپور اساسي قانون د هېواد تر ټولو ستر قانون دی، چې د حکومت جوړښت او مسوولیت جوړوي. ولسمشر د دولت مشر دی او د خپلو وزیرانو په سلا اجراییوي واک کاروي.^[19]

لومړی وزیرد حکومت مشر دی او د ولسمشر له خوا د هغه کس په توګه ټاکل کېږي، چې د پارلمان د اکثریت څخه یې د باور رایه ترلاسه کړې وي. کابینه د لومړي وزیر له خوا ټاکل کېږي او په رسمي توګه د ولسمشر له خوا ګومارل کېږي.^{[20][21][22][23]}

بهرنۍ اړیکې

د سنګاپور د بهرني سیاست لومړیتوب د سویل ختیځې اسیا او شاوخوا سیمو د امنیت ساتل دي. یو اساسي اصل یې په سیمې کې سیاسي او اقتصادي ثبات دی. دا هېواد له ۱۸۰ څخه ډېرو خپلواکو هېوادونو سره ډیپلوماټیکې اړیکې لري.^[24][25]

د ASEAN  د پنځو بنسټ ایښودونکو غړو په توګه، سنګاپور د ASEAN  ازادې سوداګرۍ سیمې (AFTA) او د ASEAN  د پانګونې سیمې (AIA) قوي ملاتړی دی، ځکه چې اقتصاد یې د ټولې سیمې له اقتصاد سره نږدې تړاو لري.^{[26][27][28][29][30][31][32][33][34]}

اقلیم

سنګاپور د استوايي باراني ځنګلونو اقلیم لري؛ پرته له ځانکړو موسمونو، یوشان تودوخه او فشار، لوړ لندبل او ډېر باران لري. د تودوخې درجه معمولا له ۲۳ څخه تر ۳۲ سانتیګراد درجې (۷۳ څخه تر ۹۰ د فارنهایت درجې) پورې وي. په داسې حال کې، چې تودوخه په ټول کال کې ډېر توپیر نه کوي، د موسمي بارانونو موسم له نومبر څخه تر فبروري پورې وي.^[35][36][37]

اقتصاد

سنګاپور په تاریخي لحاظ د پراخې سوداګرۍ پر بنسټ خورا پرمختللی اقتصاد لري. سنګاپور له هانګ کانګ، سویلي کوریا او تایوان سره یوځای یو له څلورو اسیایي پړانګانو څخه ګڼل کېږي او د سړي سر ناخالص کورني تولید (GDP)  له مخې له خپلو سیالانو څخه مخکې دی. د ۱۹۶۵ او ۱۹۹۵ کلونو ترمنځ، د ودې کچه په کال کې شاوخوا ۶ سلنه وه، چې د خلکو د ژوند معیارونه یې بدل کړل. ^[38]

ګمارنه

سنګاپور د یو پرمختللي هېواد په توګه د بېکارۍ ټیټه کچه لري، له ۲۰۰۵ نه تر ۲۰۱۴ پورې د بېکارۍ کچه له ۴ سلنې څخه لوړه شوې نه ده. او په ۲۰۰۵ کال کې ۳.۱٪ او د ۲۰۰۹ کال نړیوال مالي ناورین په بهیر کې ۳٪ ته رسیدلې؛ دا د ۲۰۱۵ کال په لومړۍ ربع کې ۱.۸٪ ته راښکته شو. سنګاپور تر ټولو لږ معاش نه لري او په دې باور دی چې خپله د سیالۍ کچه راکمه کړي. دا هېواد د پرمختللو هېوادونو ترمنځ د عوایدو ترټولو لوړه نابرابرۍ لري.^{[39][40][41][42][43][44]}

د صنعت برخې

سنګاپور د نړۍ درېیم لوی د بهرنیو اسعارو مرکز دی، شپږم لوی مالي مرکز، دویم د کاسینو قمار بازار، درېیم لوی د تیلو د تصفیې او سوداګرۍ مرکز، د تیلو ترټولو لوی تولید کوونکی او د کښتۍ د رغولو او د لوژیستیکي خدماتو تر ټولو لوی مرکز دی. اقتصاد یې توپیر لري او په لوړه کچه مرسته کوونکي یې مالي خدمتونه، تولید او د تیلو تصفیه دی.^{[45][46][47][48][49][50][51][52][53][54][55][56]}

زېربینا

دین

په سینګاپور کې بودیزم په پراخه کچه تر ټولو ډېر منل شوی دین دی، په وروستیو سر شمېرنو کې ۳۱٪ خلکو ځانونه د همدې دین پیروان اعلان کړي. تر بودیزم وروسته د عیسویت دین او ورپسې د اسلام دین، تائوئیسم او هندویزم دي. ددې هېواد ۲۰٪ نفوس مذهبي تړاو نه لري. د عیسویانو، ټاویسټانو او غیر مذهبي خلکو تناسب د ۲۰۰۰ او ۲۰۱۰ کلونو ترمنځ د هر یو په سلو کې ۳ سلنه زیاتوالی راغلی، په داسې حال کې چې د بودایانو تناسب راکم شوی دی. ^[57][58][59]

ژبې

انګلیسي ژبه نړیواله ژبه او اصلي ژبه ده چې په سوداګرۍ، حکومت، قانون او تعلیم برخې کې کارول کېږي. د سنګاپور اساسي قانون او د حکومت ټول قوانین په انګلیسي ژبې لیکل شوي او که چېرې د سنګاپور په محکمو کې له انګلیسي پرته بله ژبه کارول کېږي نو ژباړونکو ته اړتیا پېښېږي. قانوني شرکتونه خپلې سوداګرۍ په انګلیسي ژبې ترسره کوي، په داسې حال کې چې کوم رسمي اسناد چې په غیر انګلیسي رسمي ژبې لیکل شوي وي لکه مالایي، مانډرین او یا ټامیل په عمومي توګه په انګلیسي ژبې ژباړل کېږي توڅو د کارولو لپاره ومنل شي.^{[60][61][62][63][64][65][66][67][68][69][70][71]}

زده کړه

د لومړنيو، ثانوي او درېیمې درجې زده کړې تر ډېره د دولت له خوا ملاتړ کېږي. ټولې خصوصي او عامه ادارې باید د پوهنې له وزارت سره ثبتې وي. انګلیسي ژبه په ټولو دولتي ښوونځیو کې د پوهولو ژبه ده او ټول مضمونونه په انګلیسي ژبې تدریس کېږي. په داسې حال چې د «مورنۍ ژبې» اصطلاح په عمومي ډول په نړیواله توګه لومړنۍ ژبې ته اشاره کوي، د سنګاپور په تعلیمي سیسټم کې دا د دویمې ژبې لپاره کارول کېږي، ځکه چې انګلیسي یې لومړنۍ ژبه ده.^{[72][73][74][75][76][77][78]}

روغتیایي خدمات

سنګاپور په عمومي توګه د روغتیايي خدماتو غوره سیسټم لري. د روغتیا نړیوال سازمان په نړیوال روغتیا راپور کې د سنګاپور د روغتیايي خدماتو سیسټم په نړیوالې کچې ډلبندي کې په شپږم ځای کې راغلی. په عموم کې سنګاپور په تېرو دوو لسیزو کې په نړۍ کې د ماشومانو د مړینې ټیټه کچه درلوده.   ^{[79][80][81][82][83]}

کلتور

سنګاپور د خپلې کوچنۍ اندازې سره سره، د بېلابېلو ژبو، مذهبونو او کلتورونو درلودونکی دی. د سنګاپور پخواني لومړي وزیران لي کوان ییو او ګوه چوک تونګ دوی دا واقعیت په ګوته کوي چې سنګاپوریان ټول په یوې ژبې  خبرې نه کوي، او وایي چې سنګاپور د یوه ملت له دودیز بیان سره سمون نه خوري او دا په ټولنې کې د لېږد په حال کې بولي.^{[84][85][86][87][88][89][90]}

سرچینې

1.   {{cite web}}: Empty citation (help)
2. https://sso.agc.gov.sg/Act/CONS1963?ProvIds=pr153A-#pr153A — موضوع: 153A
3. http://www.singstat.gov.sg/docs/default-source/default-document-library/publications/publications_and_papers/reference/yearbook_2017/yos2017.pdf
4. http://chartsbin.com/view/edr
5. Lee Kuan Yew (2012). From third world to first: The Singapore story, 1965-2000. Marshall Cavendish International Asia.
6. Malay Annals. Translated by Leyden, John. 1821. p. 43.
7. Dixon, Robert M.W.; Alexandra, Y. (2004). Adjective Classes: A Cross-linguistic Typology. Oxford University Press. p. 74. ISBN 0-19-920346-6.
8. Matisoff, James (1990), "On Megalocomparison", Language, 66 (1): 106–120, doi:10.2307/415281, JSTOR 415281
9. Enfield, N.J. (2005), "Areal Linguistics and Mainland Southeast Asia" (PDF), Annual Review of Anthropology, 34: 181–206, doi:10.1146/annurev.anthro.34.081804.120406, hdl:11858/00-001M-0000-0013-167B-C
10. Lavy, Paul A. "As in Heaven, So on Earth: The Politics of Visnu Siva and Harihara Images in Preangkorian Khmer Civilisation". Journal of Southeast Asian Studies. academia edu. 34 (1): 21–39. doi:10.1017/S002246340300002X. S2CID 154819912. Retrieved 23 December 2015.
11. "Results of the 1995–1996 Archaeological Field Investigations at Angkor Borei, Cambodia" (PDF). University of Hawai'i-Manoa. Archived from the original (PDF) on 23 September 2015. Retrieved 5 July 2015.
12. Leitch Lepoer, Barbara, ed. (1989). Singapore: A Country Study. Country Studies. GPO for tus/singapore/4.htm. Retrieved 18 February 2010.
13. Borschberg, P. (2010). The Singapore and Melaka Straits. Violence, Security and Diplomacy in the 17th century. Singapore: NUS Press. pp. 157–158. ISBN 978-9971-69-464-7.
14. "Country Studies: Singapore: History". U.S. Library of Congress. Retrieved 1 May 2007.
15. Pierre-Yves Manguin, "From Funan to Sriwijaya: Cultural continuities and discontinuities in the Early Historical maritime states of Southeast Asia", in 25 tahun kerjasama Pusat Penelitian Arkeologi dan Ecole française d'Extrême-Orient, Jakarta, Pusat Penelitian Arkeologi / EFEO, 2002, p. 59-82.
16. Miksic 2013، مم. 155–163.
17. Miksic 2013، مم. 183–185.
18. Miksic 2013، م. 154.
19. Morgan, Grace, ed. (2016). A Guide to the Singapore Constitution. Singapore Management University. pp. 33–36.
20. کينډۍ:Singapore legislation
21. "The President". Singapore Government. 19 December 2010. Archived from the original on 11 June 2011. Retrieved 26 June 2011.
22. Morgan, Grace, ed. (2016). A Guide to the Singapore Constitution. Singapore Management University. p. 27.
23. Morgan, Grace, ed. (2016). A Guide to the Singapore Constitution. Singapore Management University. pp. 63–67.
24. "Singapore country brief". Department of Foreign Affairs and Trade. Retrieved 15 November 2016.
25. "Singapore Missions Overseas". Ministry of Foreign Affairs. Archived from the original on 15 March 2018. Retrieved 27 January 2014.
26. "Overview". ASEAN. 2009. Archived from the original on 9 January 2008. Retrieved 18 February 2011.
27. "Open Regionalism and Deeper Integration: The Implementation of ASEAN Investment Area (AIA) and ASEAN Free Trade Area (AFTA)". www.members.tripod.com. Retrieved 16 February 2021.
28. "Ex-Singapore leader hopes ASEAN integration can be global model". Nikkei Asia (په انګليسي). Retrieved 16 February 2021.
29. Amt, Auswärtiges. "Regional organisations in Asia". German Federal Foreign Office (په انګليسي). Retrieved 16 February 2021.
30. "APEC is established". National Library Board. Retrieved 4 July 2018.
31. "Member States". Commonwealth Secretariat. Retrieved 18 February 2011.
32. "Histories and Milestones". MFA. Retrieved 5 October 2019.
33. "PECC – PECC :: The Pacific Economic Cooperation Council – International Secretariat". pecc.org. Archived from the original on 2022-02-17. Retrieved 2022-02-17. {{cite web}}: External link in |خونديځ تړی= (help); Unknown parameter |تاريخ الأرشيف= ignored (help); Unknown parameter |خونديځ-تړی= ignored (help); Unknown parameter |مسار الأرشيف= ignored (help)
34. "G20". Ministry of Foreign Affairs. Archived from the original on 17 September 2018. Retrieved 26 March 2017.
35. "Climate of Singapore |". www.weather.gov.sg. Retrieved 28 May 2020.
36. McKnight, Tom L. (Tom Lee); Hess, Darrel (2000). Physical geography : a landscape appreciation. Internet Archive. Upper Saddle River, N.J. : Prentice Hall. Retrieved 28 May 2020.
37. "Singapore National Environment Agency Weather Statistics". Archived from the original on 31 October 2016. Retrieved 24 November 2016.
38. Baten, Jörg (2016). A History of the Global Economy. From 1500 to the Present. Cambridge University Press. p. 292. ISBN 978-1-107-50718-0.
39. "Unemployment". Ministry of Manpower. 2015. Retrieved 25 December 2015.
40. (په 12 January 2011 باندې). Minimum wage not a solution. MyPaper.
41. (په 16 October 2009 باندې). Countries with the Biggest Gaps Between Rich and Poor. Yahoo.
42. (په 2 February 2010 باندې). Singapore may cap low-skilled foreign workers. TV New Zealand.
43. "Executive summary" (PDF). Building and Construction Authority. Retrieved 11 April 2011.
44. (په 22 February 2009 باندې). Singapore's phantom workers.
45. "The Global Financial Centres Index 28" (PDF). Long Finance. September 2020. Retrieved 26 September 2020.
46. (په 10 August 2011 باندې). Singapore Miracle Dimming as Income Gap Widens Squeeze by Rich. Bloomberg.
47. Facts and Figures – Singapore Economic Development Board. Archived 20 July 2012 at the Wayback Machine.
48. (په 10 April 2006 باندې). Singapore economy grows 9.1% in first quarter. Financial Times.
49. "Facts and Figures". Singapore Economic Development Board. 30 January 2012. Archived from the original on 18 April 2012. Retrieved 21 April 2012.
50. Yang Huiwen (په 7 November 2007 باندې). [{{{url}}} Singapore ranked No. 1 logistics hub by World Bank].
51. "Gross Domestic Product by Industry" (PDF). Singapore Statistics. 2007. Archived from the original (PDF) on 24 June 2008. Retrieved 22 April 2010.
52. "Release of the Global Innovation Index 2020: Who Will Finance Innovation?". www.wipo.int (په انګليسي). Retrieved 2021-09-02.
53. "Global Innovation Index 2019". www.wipo.int (په انګليسي). Retrieved 2021-09-02.
54. "RTD - Item". ec.europa.eu. Retrieved 2021-09-02.
55. "Global Innovation Index". INSEAD Knowledge (په انګليسي). 2013-10-28. Archived from the original on 2013-12-02. Retrieved 2021-09-02. {{cite web}}: External link in |خونديځ تړی= (help); Unknown parameter |تاريخ الأرشيف= ignored (help); Unknown parameter |خونديځ-تړی= ignored (help); Unknown parameter |مسار الأرشيف= ignored (help)
56. (په 18 September 2019 باندې). Heng upbeat about semiconductor industry's prospects. Straits Times.
57. "Census of population 2010: Statistical Release 1 on Demographic Characteristics, Education, Language and Religion" (PDF) (Press release). Singapore Department of Statistics. 12 January 2011. Archived from the original (PDF) on 24 January 2011. Retrieved 16 January 2011.
58. (په 2 December 1995 باندې). [{{{url}}} Modernity in south-east Asia]. Informaworld
59. Khun Eng Kuah (2009). State, society, and religious engineering: toward a reformist Buddhism in Singapore. Singapore: Institute of Southeast Asian Studies. ISBN 978-981-230-865-8. Retrieved 1 November 2010.
60. Gupta, A.F. Fischer, K. (ed.). "Epistemic modalities and the discourse particles of Singapore". Approaches to Discourse Particles. Amsterdam: Elsevier: 244–263. Archived from the original (DOC) on 5 February 2011. Retrieved 2 February 2011. {{cite journal}}: More than one of |archivedate= و |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= و |archive-url= specified (help)
61. Dixon, L. Quentin. (2005). The Bilingual Education Policy in Singapore: Implications for Second Language Acquisition. In James Cohen, J., McAlister, K. T., Rolstad, K., and MacSwan, J (Eds.), ISB4: Proceedings of the 4th International Symposium on Bilingualism. p. 625-635, Cascadilla Press, Somerville, MA.
62. "Global Literacy: The advantage of speaking good English" (Press release). Ministry of Education. 31 March 2000. Archived from the original on 6 March 2012. Retrieved 27 January 2011.
63. Tan, Sherman, p. 340-341. "The four recognised official languages are English, Mandarin, Tamil, and Malay, but in practice, English is Singapore's default lingua franca."
64. کينډۍ:Singapore legislation, s7.
65. "Education UK Partnership – Country focus". British Council. October 2010. Archived from the original on 2 April 2011. Retrieved 27 February 2011.
66. "Speech by Mr S. Iswaran, Senior Minister of State, Ministry of Trade and Industry and Ministry of Education". Ministry of Education. 19 April 2010. Archived from the original on 19 May 2011.
67. "What do I do if I can't speak English?". Singapore Subordinate Courts. Archived from the original on 9 July 2010. Retrieved 11 October 2011.
68. کينډۍ:Singapore legislation
69. "Public Agencies". 6 January 2015. Archived from the original on 6 January 2015. Retrieved 21 September 2018.
70. Dixon, L. Quentin. (2005). The Bilingual Education Policy in Singapore: Implications for Second Language Acquisition. In James Cohen, J., McAlister, K. T., Rolstad, K., and MacSwan, J (Eds.), ISB4: Proceedings of the 4th International Symposium on Bilingualism. p. 625-635, Cascadilla Press, Somerville, MA.
71. "31 March 2000". Moe.gov.sg. Archived from the original on 6 March 2012. Retrieved 27 January 2011.
72. "Private Education in Singapore". Ministry of Education. 2011. Retrieved 2 July 2011.
73. "International Student Admissions: General Information on Studying in Singapore". Ministry of Education. Archived from the original on 4 March 2011. Retrieved 27 February 2011.
74. "ASEAN Scholarships: Frequently Asked Questions". Ministry of Education. Archived from the original on 6 April 2008. Retrieved 27 February 2011.
75. "Speech by Tharman Shanmugaratnam, Senior Minister of State for Trade & Industry and Education at the Seminar on "The Significance of Speaking Skills For Language Development", organised by the Tamil Language and Culture Division of Nie on 15 February 2003" (Press release). Ministry of Education. 2 January 2008. Archived from the original on 15 May 2011. Retrieved 27 February 2011.
76. (په 26 June 2010 باندې). Mandarin is important but remains a second language in S'pore MM Lee. Channel NewsAsia
77. "Returning Singaporeans – Mother-Tongue Language Policy". Ministry of Education. Archived from the original on 8 April 2008. Retrieved 27 February 2011.
78. "Refinements to Mother Tongue Language Policy" (Press release). Ministry of Education. Archived from the original on 24 February 2011. Retrieved 27 February 2011.
79. Tucci, John (2010). "The Singapore health system – achieving positive health outcomes with low expenditure". Towers Watson. Archived from the original on 10 December 2012. Retrieved 16 March 2011.
80. "World Health Organization Assesses the World's Health Systems" (Press release). Geneva: World Health Organization. 21 June 2000. Retrieved 2 November 2011.
81. "Latest Data – Births & Deaths". Department of Statistics. 2014. Archived from the original on 29 November 2015. Retrieved 26 April 2015.
82. (په 20 June 2019 باندې). Singaporeans have world's longest life expectancy at 84.8 years. Straits Times.
83. "The World's Best Countries For Food Security". worldatlas.com. 18 April 2019.
84. "Speech by Prime Minister Goh Chok Tong on Singapore 21 Debate in Parliament". singapore21. 5 May 1999. Archived from the original on 10 February 2001. Retrieved 27 October 2011.
85. (په 5 May 2009 باندې). MM Lee says Singapore needs to do more to achieve nationhood. Channel NewsAsia
86. B. H. Goh, Robbie (2009). "Christian identities in Singapore: religion, race and culture between state controls and transnational flows". Journal of Cultural Geography. routledge. 26: 1–23. doi:10.1080/08873630802617135. S2CID 144728013.
87. Siddique, Sharon (1981). "Some Aspects of Malay-Muslim Ethnicity in Peninsular Malaysia". Contemporary Southeast Asia. 3 (1): 76–87. doi:10.1355/CS3-1E. JSTOR 25797648.
88. Prystay, Chris. "Bit of Malay Culture Is Now Vanishing Under Muslim Rules". Yale GlobalOnline. Yale University. Archived from the original on 7 August 2020. Retrieved 17 November 2018. {{cite web}}: External link in |خونديځ تړی= (help); Unknown parameter |خونديځ-تړی= ignored (help)
89. "PM Lee on racial and religious issues (National Day Rally 2009)". Singapore United. 16 August 2009. Archived from the original on 20 February 2010. Retrieved 27 February 2011.
90. Prystay, Chris. "Bit of Malay Culture Is Now Vanishing Under Muslim Rules". YaleGlobal Online. Yale Universal. Archived from the original on 7 August 2020. Retrieved 17 November 2018. {{cite web}}: External link in |خونديځ تړی= (help); Unknown parameter |خونديځ-تړی= ignored (help)