Top Qs
Linha do tempo
Chat
Contexto

Língua triqui de Itunyoso

Da Wikipédia, a enciclopédia livre

Língua triqui de Itunyoso
Remove ads

O Triqui de Itunyoso (triqui: snáhánj nìh, pronúncia: snã˦ʔãh˦ nĩʔ˩) é uma das línguas Triquis pertencentes à família mixtecata e otomangueana que é falada pelos povos da Reforma Itunyoso, Concepción Itunyoso, município San Martín Itunyoso, Oaxaca, México.

Thumb
Línguas Mixtecas
Factos rápidos Triqui de ItunyosoSnáhánj nìh, Estatuto oficial ...
Remove ads

Fonologia

Vejam-se as pronúncias das letras nos quadros a seguir..[3]

Consoantes

Mais informação Bilabial, Alveolar ...

Vogais

Mais informação Anterior, Central ...
Remove ads

Tons

Assim como as demais línguas triquis, o triqui de Itunyoso é uma língua tonal. São 9' os tons. O tom 1 é o mais baixo e o 5 é o mais alto numa escala de um a cinco.[4]

Escritura

O triqui de Itunyoso é escrito com o alfabeto latino e não se sabe de nenhuma outra escrita que os triquis tenham usado no passado. Veja-se aqui o alfabeto que é usado.

Mais informação Letras do alfabeto triqui, Valores fonéticos ...

Notas

  1. Las vocales nasalizadas /ə̃/, /ĩ/ y /ũ/ se escriben en la ortografía práctica con <an>, <in> y <un> respectivamente.
  2. Los tonos se marcan con dos acentos: acento agudo (´) para los tonos altos y el acento grave (`) para los tonos bajos.

Características

La estructura de esta lengua es verbo-sujeto-objeto (VSO); cuenta con palabras cortas y afijos; es también una lengua tonal.

Breve vocabulario

Aqui se mostram algumas palavras do Triqui de Itunyoso.[4]

  • chungwì "mundo"
  • kwi "sol"
  • nga "nuvem"
  • chrun "árvore"
  • riaan "cara"
  • tuhba "boca"
  • raha "mão de"
  • chukwa "formiga"
  • chutan "abelha"

Amostra de texto

  1. Asi̱j sini ya̱n ni̱ nne tsínj gu̱ꞌnaj nuguanꞌ daj. Ni̱ nne síꞌ nga̱ Yanꞌanj xa̱ngaꞌ. Ni̱ huin síꞌ Yanꞌanj.
  2. Ni̱ nuguanꞌ daj nne asi̱j sini ya̱n nga̱ Yanꞌanj.
  3. Ni̱ gaꞌninꞌ Yanꞌanj xa̱ngaꞌ sun sisi̱ gui̱ꞌyaj nuguanꞌ daj daranꞌ ni rasu̱n mán. Ni̱ sisi̱ nitaj nuguanꞌ daj, ni̱ a̱ ꞌngo̱ rasu̱n si̱ gaꞌue gui̱man mánj.
  4. Ni̱ nuguanꞌ daj guiꞌyaj sisi̱ ga̱huin ni̱ꞌnaꞌ ni rasu̱n. Ni̱ xiꞌí si hua ni̱ꞌnaꞌ néꞌ, guiꞌyaj nuguanꞌ daj, ni̱ xigui̱n mán néꞌ.
  5. Ni̱ yanꞌa̱n daj huin si xigui̱n rian ru̱miꞌ mán néꞌ. Ni̱ rian ru̱miꞌ daj nun ga̱ꞌue gui̱naꞌaj yanꞌa̱n da mánj[6]

Português

  1. No princípio era o Verbo, e o Verbo estava com Deus, e o Verbo era Deus.
  2. O mesmo aconteceu no princípio com Deus.
  3. Todas as coisas foram feitas por ele; e sem ele nada do que foi feito foi feito.
  4. Nele estava a vida; e a vida era a luz dos homens.
  5. E a luz brilha nas trevas; e as trevas não o compreenderam.[7]
Remove ads

Notas e referências

  1. Honorable Congreso de la Unión (13 de março de 2003). «Ley General de Derechos Lingüísticos de los Pueblos Indígenas» (PDF). México. Diario Oficial de la Federación. Consultado em 22 julho de 2012. Cópia arquivada (PDF) em 11 de junho de 2008
  2. DiCanio, Christian T. (2010). «Itunyoso trique». Journal of the International Phonetic Association. 40 (2): 227-238. doi:10.1017/S0025100310000034
  3. DiCanio, Christian; Cruz Martínez, Benigno (2009). Chungwì snáhánj nình: El mundo triqui. Palabras de San Martín Itunyoso. Oaxaca, México: Culturas Populares, CONACULTA/Secretaría de Cultura, Gobierno de Oaxaca/Fundación Alfredo Harp Helú Oaxaca, AC.
  4. Alguns triquis usam a letra <v> para os dois sons. A repetição da mesma consoante significa que a pronúncia é forte.
Remove ads

Ligações externas

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads