Ullayayaq

Ullayayaq icha Silisyu (musuq latin simipi: silicium < silex, "ullaya"), Si nisqaqa huk sinchi kaq, yaqa q'illay qallawam.

14 Aluminyu ← Ullayayaq → Phusphuru C ↑ Si ↓ Ge Qallawap ñiqi rakirinkuna
Sapsi
Qallawap sutin, sananchan, yupaynin	Ullayayaq, Si, 14
Qallawa tawqa	Yaqa q'illaykuna
Huñu yupay, ñiqi rakiri yupay, bluki ñiqi	14, 3, p
Llimphi, rikch'aynin	rakhu allpa kaspa, laqha uqi, aslla anqayaq
Iñuku wisnu	28.0855(3) g·mol−1
Iliktrun kumphigurasyun	[Ne] 3s2 3p2
Iliktrunkuna iñuku qaraman	2, 8, 4
Pachaykamay kayninkuna
T'inki kachkay (KPP-pi)	solid
Kikin wisnu (KPP-pi)	2.33 g·cm−3
Puriqlla kikin wisnu puriqchana iñupi	2.57 g·cm−3
Puriqchana iñu	1687 K (1414 °C, 2577 °F)
Wapsichana iñu	3538 K (3265 °C, 5909 °F)
Huñuna q'uñichiy	50.21 kJ·mol−1
Wapsichana q'uñichiy	359 kJ·mol−1
Q'uñichina atipay	(25 °C) 19.789 J·mol−1·K−1
Wapsi ñit'iy P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k at T/K 1908 2102 2339 2636 3021 3537
Iñukup kayninkuna
Umiña llika	q'ispi umiña hina
Muksichana yupaykuna	4 (amphutiru muksi)
Iliktrunigatiwu kay	1.90 (Pauling iskala)
Iyunchana michakuna (aswan)	1st: 786.5 kJ·mol−1
	2nd: 1577.1 kJ·mol−1
	3rd: 3231.6 kJ·mol−1
Iñuku illwa	110 pm
Iñuku illwa (yupasqa)	111 pm
Kuwalinti illwa	111 pm
Van der Waals illwa	210 pm
Hukkuna
Maqnitu ñiqichay	nonmagnetic
Q'uñi pusay	(300 K) 149 W·m−1·K−1
Q'uñipi mirakuy	(25 °C) 2.6 µm·m−1·K−1
Ruqya t'ihuña (ñañu k'aspi)	(20 °C) 8433 m/s
Young's modulus	150 GPa
Bulk modulus	100 GPa
Mohs sinchi kay	6.5
CAS ñiqi yupay	7440-21-3
Band gap energy at 300 K	1.12 eV
Huk isotopunkuna
Uma qillqa: Ullayayaq qallawap isotopunkuna iso NA kuska kawsay mit'a DM DE (MeV) DP 28Si 92.23% Si-qa takyaqmi, 14 niwtrunnin kaptinqa 29Si 4.67% Si-qa takyaqmi, 15 niwtrunnin kaptinqa 30Si 3.1% Si-qa takyaqmi, 16 niwtrunnin kaptinqa 32Si syn 170 y β- 13.020 32P
References
Kay suyuchata qhaway • rimanakuy • llamk'apuy

Ullaya nisqa ullayayaqpa muksin (SiO₂) sallqapi sapsilla kaq qiqllam.

Runakuna ullayayaqtaqa antañiqiq kapchiypi antañiqiq chhillpakunata ruranapaq llamk'achinkum.