Café
From Wikipedia, the free encyclopedia
Café (tirc kahve da l’arab قهوة qahwa ‹bavronda stimulanta›, sa basond sin il num da la regiun d’origin Kaffa[1]) è ina bavronda chauda da colur naira che cuntegna cafein e ch’ha in effect psicotrop. La bavronda vegn gudagnada da la fava da café (vul dir dals sems dals fritgs da la planta da café) che vegn brassada e mieuta. Tant il grad da brassada sco da mieuta varieschan tut tenor moda da preparaziun. Café cuntegna il vitamin niacin. Las denominaziuns ‹Bohnen› e ‹Bohnenkaffee› (ch’èn er vegnidas surpigliadas en il rumantsch sco ‹fava› e ‹café da fava›) èn adattaziuns etimologicas popularas dal term arab بن bunn che munta ‹fritg da la planta da café›.[2] Quests terms na signifitgan pia betg che la planta da café saja parentada cun las plantas da fava (leguminosas). Er la segunda interpretaziun dal term ‹Bohnenkaffee› sco ‹café entir› maina en errur; la denominaziun sa referescha numnadamain a la purezza dal product e duai gidar a differenziar café per propi da ses surrogats (producids or da cicoria, malt d’ierdi e.a.).
La fava da café vegn gudagnada dals fritgs da cros da differentas spezias da plantas da la famiglia da las Rubiaceae. Las duas spezias las pli impurtantas èn Coffea arabica (café arabica) e Coffea canephora (café robusta), mintgamai cun bleras sorts e varietads. Tut tenor sort e lieu da cultivaziun datti differents grads da qualitad. Il café vegn cultivà oz en tut il mund en varga 50 pajais.