Restauraziun
From Wikipedia, the free encyclopedia
Il term istoric restauraziun designescha il restabiliment d’ina situaziun politica oriunda ed è per ordinari collià cun la reinstituziun d’ina veglia dinastia ch’era vegnida privada da la pussanza en rom d’ina revoluziun. Tals eveniments istorics furman per exempel la restauraziun da la chasa Stuart en l’Engalterra (1660–1688) u da la chasa dals Bourbons en Frantscha (1814/15–1830). Ultra da quest diever general vegn il term duvrà per denominar l’istorgia europeica dal Congress da Vienna (1815) fin las revoluziuns da l’onn 1830 (definiziun pli stretga) resp. avant las revoluziuns dal 1848 (definiziun pli vasta). En quest senn – pia sco denominaziun d’epoca – vegn la noziun er duvrada en quest artitgel da survista.
Il term ‹restauraziun› sco designaziun d’epoca deriva da l’ovra principala dal scienzià dal dretg public svizzer Karl Ludwig von Haller, ‹Die Restauration der Staatswissenschaft oder Theorie des natürlich-geselligen Zustandes der Chimäre des künstlich-bürgerlichen entgegengesetzt› (1816–1834). Entant che Haller aveva duvrà il term a moda positiva, ha quel pers gia en il decurs dal 19avel tschientaner ses tun positiv ed è prest be pli vegnì mess a pèr a la reacziun.