Карачаєво-Черкесія

Карачаєво-Черкесія, або Карачаєво-Черкеська Республіка, — субєкт Российской Федероції, республіка у єй составі. Входить у Сїверо-Кавказькый федералный округ.

Головне містом — город Черкеськ.

Державны языкы суть: абазиньскый, карачаєвськый, ноґайськый, руськый и черкеськый.

Граничить з Краснодарськым крайом (на западі), зо Ставропольскым крайом (на сїверї), з Кабардино-Балкарськов Республіков (на выходї) и з Ґрузійов (на юзі).

Была заснована 12 януара 1922 року як Карачаєво-Черкеська автономна область, а у 1992 роцї была преобразована у республіку.

Ґеоґрафія

Карачаєво-Черкесія є у предгорях сїверо-западного Кавказу и находить ся у европейской части Росії.

Складає ся з 10 муніціпалных раёнів (Абазиньскый, Карачаєвськый и др.) и двох ґородів республічного подпорядкованя — Карачаєвска и Черкеська.

Клімат є помірно теплый, з коротков зимов и теплым, продовжітелным лїтом. Про клімат є значна велика довгость сонячного сіяня. Середня температура януара −10,2 градуса, юлія +22,6 градуса. Середнёрочно є од 480 до 2020 міліметрів опадів.

Більша частка (около 86%) республікы є розташована у гірській місцевости. Выдїляють ся три зоны: предгірна равнина, предгоря и горы Кавказу. На граніцї з Кабардино-Балкарійов є гора Ельбрус, котрой дві верьшины суть найвысшыма верьшинами Европы.

У республіцї є достаток водных ресурсів: около 132 озер, множество водопадів. Протїкає 174 рїк, найвекшы з якых — Кубань, Великый и Малый Зеленчук.

Недра суть богаты на мінералы: камняне угля, ґраніт, мармор, руды и ґлины. Є велика запас лїчебных мінералных вод.

Карачаєво-Черкесія є у зоні гірськых степів и шыроколистных лїсів. На терїторії республікы є ряд заповіданых природных терїторій, в тім чіслї Тебердиньскый націоналный парк.

Республіка є у часовому пасмї Московськый час.

Історія

Гірська частка Карачаєво-Черкесії у концї першого тысячроча н.е. входила у державу аланів. Заховали ся ту і памяткы той добы (хрістіаньскы храмы).

Од первой половины XIX віка (по Адріанополському міру 1828 року) терїторія є у составі Росії як Баталпашиньскый отдїл Кубаньской области.

Од 1918 року ту ся установлює совітська влада. З 20 януара 1921 року была частков Горськой АССР.

12 януара 1922 року была сотворена Карачаєво-Черкеська автономна область (КЧАО), котрой центром была станіця Баталпашиньска (днешный Черкеськ).

26 апріля 1926 року КЧАО была подїлена на Карачаєвську АО и Черкеськый націоналный округ.

12 октобра 1943 року Карачаєвська АО была ліквідована, a карачаєвцї 2 новембра 1943 року были депортованы до Середнёй Азії и Казахстана.

По реабілітації карачаєвців 12 януара 1957 року Черкеська АО была преобразована назад у Карачаєво-Черкеську АО.

30 новембра 1990 року было принято рїшыня про сотвореня Карачаєво-Черкеськой Совітськой Соціалістічной Республікы (КЧССР).

28 марта 1992 року на референдумі векшына населіня высловила ся проти роздїлїня.

21 апріля 1992 року Карачаєво-Черкеська автономна область была преобразована у Карачаєво-Черкеську республіку.

У новшій історії, керівниками республікы были Борис Ебзеєв (од 2008 року) и Рашид Темрезов (од 2011 року).