Айыы Суоппуйа собора
From Wikipedia, the free encyclopedia
Айыы Суоппуйа собора[1] (нууч. Святая София Константинопольская, гир. Ἁγία Σοφία, полностью: Ναός τῆς Ἁγίας τοῦ Θεοῦ Σοφίας; туур. Ayasofya) — уруккута православие патриархтарын таҥара дьиэтэ, кэлин мусулманнар мэчиэттэрэ, билигин — музей; 324 сыллаахха тутуллубут Аан дойдуга биллэр архитектура пааматынньыга, Византия муҥутуур күүстээх-сайдыылаах кэмин символа, билиҥҥи официал аата Айя-Софья музейа (туур. Ayasofya Müzesi).
Бизантия империятын кэмигэр собор Константинополь куорат ортотугар Улахан Император Дыбарыаһын таһыгар турбут. Билигин Стамбул история киинигэр, Султанахмет оройуонугар турар. Константинополь османнарга бэриммитин кэннэ Айыы Суоппуйа собора мэчиэккэ кубулутуллубут, 1935 сылтан музей буолан турар. 1985 ЮНЕСКО тэрилтэ собуору уонна кинини тулалыыр Стамбул история киинин дьиэлэрин Аан дойду наследиетын тиһигэр киллэриллибиттэр[2].
1000 тахса сыл Айыы Суоппуйа собора христианнар эйгэлэригэр муҥутуур улахан таҥара дьиэтэ буолан турбут — Айыы Бүөтүр храма тутуллуор дылы. Собор үрдүгэ 55,6 м., куполун диаметра 31 м.