From Wikipedia, the free encyclopedia
Куала Лумпур диэн Малайзия киин уонна ордук улахан куората. Иэнэ 244 км2, олохтоохторун ахсаана 1.6 млн (2006). Тула эргинниин агломерацияҕа (Улахан Куала Лумпур) 7.2 млн. 2015 сыллаахтан куорат олохтоох салалта управлениетын баһылыгынан Амин Нордин Абдул Азиз буолар.
Federal Territory of Kuala Lumpur Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur 吉隆坡联邦直辖区 கோலாலம்பூர் |
|||
|
|||
Хос аата: K.L. | |||
Девиз: Maju dan Makmur (ааҥл. Progress and Prosper) |
|||
Location in Malaysia | |||
Координаталара: 3°08′00″ с. ш. 101°42′00″ в. д.3.13333° с. ш. 101.70000° в. д. (G) (O) | |||
---|---|---|---|
Дойду | Малайзия | ||
Ил | Федерал сир | ||
Establishment | 1857 | ||
Granted city status | 1972 | ||
Granted Federal Territory | 1974 | ||
Cалалтата | |||
- Mayor (Datuk Bandar) | Dato' Ahmad Fuad Ismail From 14 December 2008 |
||
Иэнэ | |||
- Куорат | 243,65 km² (95,18 sq mi) | ||
Үрдэлэ | 21,95 m (72 ft) | ||
Олохтоохторо (2007)[1] | |||
- Куорат | 1,887,674 (1st) | ||
- Чиҥэ | 7388/km² (18 912/sq mi) | ||
- Метро | 7,2 million | ||
- Demonym | KL-ite / Kuala Lumpurian | ||
Кэм курдааһына | MST (UTC+8) | ||
- Сайын (Сайыҥҥы кэм) | Not observed (UTC+8) | ||
Postal code | 50xxx to 60xxx 68xxx | ||
Mean solar time | UTC + 06:46:48 | ||
National calling code | 03 | ||
License plate prefix | Wxx (for all vehicles except taxis) HWx (for taxis only) |
||
ISO 3166-2 | MY-14 | ||
Сайт: Official Kuala Lumpur Website |
Куала-Лумпур — Малакка тумул арыы соҕурулуу-арҕаа өттугэр Кланг уонна Гомбак икки өрүс силлиһиитигэр сытар куорат.
Куала-Лумпур эквотериальнай климаттаах, элбэх сөҥүүлээх (ортокута сыл иһигэр 2627мм). Төгүрүк сыл куйаас уонна сииктээх. Бэс ыйын, от ыйын уонна атырдьах ыйын ураты, элбэх сөҥүү биир кэм төгүрүк сыл түһэр. Куорат иьигэр температура хаһан да 38.5˚С үөһэ тахсыбат уонна 17.8˚С аллара түспэт. Сууккатааҕы орто максимум 30-33˚С таһым, минимум 23-25˚С.
Куала-Лумпур 1857 сыллаахха төрүттэммитэ. 1880—1978 сылларга Селангор киин куората буолар. 1946—1957 сылларга биир кэмҥэ британскай колония административнай киинэ буолар (1946-1948 с. Малайскай сойуус аатын сүгэ сылдьыбыта), 1957—1963 тутулуга суох Малайя Федерация киинэ, 1963с Малайзия киинэ, олунньу 1 кунуттэн 1972 с. сити (англ. city)статуһун сүгэр, 1974 с. — Федеральнай территория статуһа.
Куоракка олороллор: малаецтар, кытайдар, тамиллар, бенгалецтар, джакуннар, ибаннар.
Дойду улахан торговай-промышленнай уонна финансовай киинэ. Куоракка уонна кини таһыгар маннык предприятиялар бааллар: каучугу туһаҕа таһаарыы, пальма арыытын оҥоруу уонна атын ас бородуукта, массыынаны таҥыы, электротехническай уонна электроннай оҥоһуктар, тыа хаьаайыстыбатыгар туттуллар тэрили оҥорон таһаарыы, металл оноһуктар уонна таҥас. Куала-Лумпур таһыгар хорҕолдьун уонна таас чох хостууллар. Куоракка Банк Негара Малайзия государственнай киин банк баар уонна атын улахан банктар, фондовай (1978 с.) уонна табаарнай биржалар, государственнай тэрилтэ бырабылыанньата, государственнай уонна чааһынай страховой компания, сүрүн Малайзия ТНК филилалларын хонтуоралара, арааһынай фирмалар уонна предприятиелар. Куоракка метро уонна монорельс баар. Куала-Лумпур норуоттар икки ардыларынааҕы аэрапорта (KLIA) Сепанга оройуоҥҥа баар (1998).
1986 сылтан Куала-Лумпурга икки сылга биирдэ Норуот икки ардыларынааҕы поэтическай ааҕыылар ыытыллаллар, Арассыыйа/ССРС аатыттан Белла Ахмадулина (1988), Елена Танаева (2002), Евгений Рейн (2004) кыттан кэлбиттэрэ. Үс ыйдааҕы быыстапка чэрчитинэн 2011—2012 сс. кирбиилэригэр Куала-Лумпур куорат салалтата Букит-Бинтанг оройуоҥҥа норуот икки ардыларынааҕы уус-уран United Buddy Bears бырайыак көрдөрбүттэрэ.
Куоракка икки университет баар (Малайя университета уонна Технологическай университет), араас научнай-чинчийэр тэрилтэлэр (дьиҥнээх каучук института, тропическай эмтээһин института уо.д.а.), Национальнай мусуой, сэбилэниилээх күүстэр мусуойа, Национальнай хартыына галереята, Архыып уонна Национальнай Малайзия библиотеката бааллар.
Спортивнай тутуулар: 100 тыһ. Миэстэлээх стадионнаах спортивнай комплекс «Букит Джалил» (1998), "Мердека"стадион (1957, 50 тыһ. миэстэлээх), Тун Разака аатынан хоккейнай стадион (1982, 13 тыһ. миэстэлээх), «Негара» спорт дыбарыаһа (1957, 20 тыһ. миэстэлээх), норуот икки арыларынааҕы автодром Сепанг уо.д.а.
Куала-Лумпур куоракка араас архитектурнай истиил көстөр. Неомавританскай истиил (моголлар архитектуралара). Тутуулар сүрүн ансамбыллара (Урукку Главпочтам, Үрдүкү суут, куораттааҕы театр дьиэтэ уонна Абдул-Самад султан дьиэтэ) Dataran Merdeka болуоссакка тураллар. Болуоссаттан чугастыы текстиль Национальнай мусуойа уонна Джамек мусульманнар таҥараларын дьиэтэ тураллар. Болуоссаттан соҕуруу диэки, Хисамуддин султан уулуссатыгар Урукку тимир суоллааҕы вокзал уонна Малайзия тимир суоллааҕы штаб-квартиралара тураллар. Тутуулар бүтүннүү XIX үйэ бүтүүтүгэр уонна XX үйэ саҕаланыытыгар үрдэтиллибиттэр. Исламскай архитектура. Ордук киэҥник исламскай матыыптар мечеть архитектуратыгар көстөллөр: Бэдэрээссийэлии территориятын мечетэ, Национальнай мечеть, Wangsa Maju оройуонугар Усада бин Заида мечетэ. Атын кэрэхсэбиллээх сирдэр: • 5 улахан пааркалар уонна элбэх ахсааннаах сквердар; • Сүдү тыыннаах харамайдары иитэр «Zoo Negara»; • Көмүскэнэр тыытыллыбатах тыа учаастага(Bukit Nanas); • Кытай квартала; • Мусуойдаах ремесленнэй комплекс(Kompleks Kraf); • Royal Selangor фабрика туристическай киинэ; • Куорат киинигэр турар Kampung Bahru Малайзия дэриэбинэтэ; • П.Рамли аатынан кэриэстиир мусуой.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.