Вольтер

Франсуа-Мари Аруа (Боронсуустуу: [fʁɑswa maʁi aʁwɛ]; Сэтинньи 21 1694 – Ыам ыйын 30 1778), Вольтер псевдонимынан биллэр (/вɒлˈТɛər;^[1][2] , өссө US: /вɔːл-/; French: [vɔltɛːʁ]), француз этэ сырдатааччы, суруйааччы, историк уонна философ христианство кириитикэтинэн —ордук Рим-Католическай Сыаркабын биллэр, ону тэҥэ кини этиитин көмүскэлигэр тыл көҥүлэ, религия көҥүлэ уонна таҥара дьиэтин государствоттан араарыытыгар ыҥырыыларынан биллэр.

 

Вольтер айымньыны бары кэриэтэ литературнай формаларга айбыт араас өрүттээх уонна көдьүүстээх суруйааччы этэ: пьесалары, хоһооннору, романнары, эсселары, история уонна научнай көрдөрүүлэри суруйбута. Кини 20 000-тан тахса суругу уонна 2000 тахса кинигэлэри уонна брошюралары суруйбута.^[3]Кини аан дойду таһымыгар биллэр уонна коммерческай ситиһиилээхтик биллибит бастакы автордартан биирдэстэрэ. Гражданскай көҥүл сытыы көмүскээччитэ этэ, ол иһин католическай французскай монархия цензуратын туһунан кытаанах сокуоннарыттан өрүү кутталга сылдьыбыта. Кини полемиката тулуйумтуону, религиознай догмалары уонна ол кэмнээҕи институттары кыһыылаахтык күлүү гынара .