Захарова Вера Кирилловна

1920 сыллаахха от ыйын 12 күнүгэр Өлүөхүмэ улууһун Дэлгэй сэлиэнньэтигэр төрөөбүтэ. Ийэтэ Евдокия Николаевна Яныгина (Захарова), миэдик идэлээх, аҕата учуутал Кирилл Петрович Захаров. Сотору кэминэн 1922 сыллаахха ыал аҕаларын дойдутугар Чурапчыга көспүттэр, Вера онно оскуола сэттэ кылааһын бүтэрбит. 1934 сыллаахха ыал Дьокуускайга көспүт.

1935 сыл күһүнүгэр Дьокуускайга летнай планернай оскуола аһыллыбыт, онно инструктор-планеристары бэлэмниир буолбуттар. Батсакы бөлөххө Вера убайа Иннокентий Захаров суруттарбыт. 1937 сыллаахха онно тохсус кылааска үөрэнэ сылдьан Вера эмиэ киирбит, аэрокулуупка киирбит бастакы саха кыыһа буолбут.

Оскуолаҕа Вера ПО-2 сөмүлүөтү ыытарга үөрэммит, парашютистар куурустарын бүтэрэн 19 ойууну оҥорбут, парашютист-инструктор идэтин баһылаабыт. 1940 с. Москубаҕа авиа оскуолаҕа киирэр санаалаах барбыт, ол эрээри суолугар тардыллан хойутаан хаалан, Москубатааҕы физкультура институутугар киирбит. Сэрии саҕаланан бүтэрбэккэ хаалбыт.

Сэрии саҕаламмытын кэннэ Дьокуускайга төннөн баран, дьүөгэлэрин Елена Дворянкинаны уонна Анна Ременникованы кытта сэриигэ барар туһунан байаҥкамаакка сайабылыанньа суруйбуттар. Ол эрээри тута ыыппатахтара. Аҕатын хаайбыттара мэһэйдээбит буолуон сөп - өстөөхтөн куттанар санаалары тарҕатта, "сахалары бастакы аан дойду сэриитигэр ылаары гыммыттарын өйдөөх дьон туруорсан тохтоппуттара диэтэ" диэн үҥсүбүттэрэ. Үс уолун сэриигэ атаарбыт, сэллигинэн ыалдьа сылдьар кырдьаҕас киһи хаайыы балыыһатыгар өлбүтэ. Ол да буоллар, кыыс дьаныһан туран сэриигэ барары туруорсубута.

1943 с. Дьокуускай байаҥкамаатыгар Яров диэн парашютнай спорт маастара кэлэн десантниктары бэлэмниири саҕалаабыттар^[1]. Дьүөгэлиилэр Анна уонна Вера инструктор буолбуттар уонна салгын десантниктарын бөлөҕүн бэлэмнээн таһаарбыттар. 1944 сыллаахха биирдэ фроҥҥа барар туһунан көҥүл ылбыта.

Вера Захарова уонна Елена Дворянкина Белорус фронун 141-с отдельнай санитарнай авиаполкатыгар түбэспиттэр. Вера бааһырбыттары тиэйэ ПО-2 сөмүлүөтүнэн күҥҥэ 3-4 фронт лииньийэтигэр көтөрө. 1944 сыл атырдьах ыйыгар диэри 180 көтүүнү оҥорбута, 200-тэн тахса ыараханнык бааһырбыттары госпитальга тиэрдибитэ. Инники кирбиигэ баар медсанбааттарга хаан, эмп, ону таһынан почта, боеприпас, ас-үөл тиэрдэрэ.

1944 сыл атырдьах ыйын 6 күнүгэр Захарова Брест куораттан Парусив диэн Польша сиригэр бааһырбыт дьону тиэйэн иһэн сөмүлүөтэ табыллан өстөөх сиригэр баар бурдук бааһынатыгар түһэргэ күһэллибитэ, атаҕар бааһырбыта, билиэҥҥэ түбэспитэ. Лааҕырга тимир суолунан илдьэн иһэн ньиэмэстэр станцияларга кинини көрдөрөллөрө, "сэбиэскэйдэр хотторон эрэр буолан оннооҕор монгол дьахталларын сэриигэ ылар буолбуттар" диэн кэпсииллэрэ. Торн концлааҕырыгар сыппыта. 1945 сыллаахха тохсунньу 19 күнүгэр тааҥкалаах разведчиктар лааҕыры босхолообуттара. Хамыыһыйа түмүгүнэн этин-сиинин туругунан демобилизацияланыахтааҕа, ол эрээри онтон батыммыта. Бу кэнниттэн особистар бэрэбиэркэлэрин толору ааһан баран, сэрии бүтүөр диэри урукку полкатыгар санавиацияҕа сулууспалаабыта, Польшаны уонна Илин Германияны барытын кэриэтэ кэрийбитэ. Германия капитуляциялаабытын кэнниттэн рейхстаг эркинигэр "Захарова из Якутска" диэн сурук хаалларбыта.

1945 сыл ахсынньыгыар демобилизацияламмыта уонна истребитель лүөччүк Анатолий Шматковка кэргэн тахсыбыта. Эрин дойдутугар Брянскай уобаласка олорбуттара. Орто оскуолаҕа үлэлээбитэ, ыал икки уол оҕоломмуттара. Кэлин дойдутугар төннөн Дьокуускайга Космофизика уонна аэрономия институтугар үлэлээбитэ. 1969 сыллаахха Дьокуускайга "Катюша" диэн фронтовик дьахталлар кулууптарын тэрийсибит (ол саҕана САССР Үрдүкү Сэбиэтигэр үлэлиир Анна Ременниковалыын уонна СГУ медфаагар үлэлиир байыаннай миэдик Вилена Асекритовалыын).

1976 сыллаахтан 1983 сыллаахха диэри Сэбиэскэй Сойуус Эйэни көмүскүүр кэмитиэтигэр уонна Эйэ пуондатыгар үлэлээбитэ.

2010 сыллаахха тохсунньу 1 күнүгэр өлбүтэ.

Захарова Вера Кирилловна

Олоҕун олуктара

Наҕараадалара

Суруйуулара

Интервьюта

Аатын үйэтитии

Быһаарыылар

Wikiwand - on