ССРС хайдыыта

ССРС Хайдыыта эбэтэр ССРС ыһыллыыта (өссө биллэринэн нууч. Распад СССР), ССРС биир дойду буолан бүтэн 18 туспа туспа дойдуларга арахсар, хайдыытын процеһын ааттыыллар.

ССРС хайдыытын сүрүн биричиинэтинэн буолаллар:

• Нуучча империалистическай санаата (атын омуктартан үрдүктүк сананыы). Ону узбектар, беларустар, казахтар, украиннар сөбүлэспэттэр. Кэнники сахалар эмиэ.

• АХШ, Арҕаа Европа дойдулара, Дьоппуон, Кытай ССРС утары масштабнай санкциялара.

• Тымныы сэрии экономикаҕа истощения ыытара.

• туохха да наадата суох Афган сэриитэ (ааҥл. Soviet–Afghan War, 1979–1989).

Ити биричиинэлэр бары түбүллэн ССРС эстэр процеһын салҕаабыттара.

ССРС кэнниттэн сыыйа ыһыллыы салҕааһына баран испитин Чечня сэриитэ тохтоппута. Саха Сирэ эмиэ туспа дойду буолан бара сыспыта.