بيلجيم

اولاھين يورپ ۾ ملڪ From Wikipedia, the free encyclopedia

بيلجيمmap
سلجھائپ صفحن جي لاءِ معاونت نظر ھيٺ مضمون the country تي آهي. other uses بيلجيم (سلجھائپ) ڏسو.

بيلجيم (Belgium؛ Belgique)، سرڪاري نالو بيلجيم جي شهنشاهيت (Kingdom of Belgium) اتر اولهه يورپ ۾ هڪ ملڪ آهي. هن ملڪ جي سرحد اتر ۾ هالينڊ، اوڀر ۾ جرمني، ڏکڻ اوڀر ۾ لگزمبرگ، ڏکڻ ۾ فرانس ۽ اولهه ۾ اتر سمنڊ سان لڳل آهي. اهو 30,689 چورس ڪلوميٽر (11,849 اسڪوائر ميل) جي ايراضيءَ تي پکڙيل آهي[7] ۽ ان جي آبادي هڪ ڪروڙ پندرهن لک (11.5 ملين) کان وڌيڪ آهي، [8] ان کي دنيا ۾ 22هين سڀ کان گهڻ آبادي وارو ملڪ ۽ يورپ ۾ ڇهين نمبر تي گهڻ آبادي وارو ملڪ، 376 في چورس ڪلوميٽر جي کثافت سان (970 في اسڪوائر ميل) کان گهڻ آبادي وارو ملڪ بنائی تی. بيلجئم هڪ علائقي جو حصو آهي جنهن کي هيٺين ملڪن جي نالي سان سڃاتو وڃي ٿو، تاريخي طور تي رياستن جي بينيلڪس گروپ کان ڪجهه وڏو علائقو، جيئن ته ان ۾ اتر فرانس جا حصا پڻ شامل آهن. راڄڌاني ۽ سڀ کان وڏو ميٽروپوليٽن علائقو بروسیلز آهي. ستن صوبن تي مشتمل هن ملڪ جي سرڪاري ٻولي ”فليمش“ آهي. جڏهن ته ٻين ٻولين ۾ فرينچ ۽ جرمن کي ڄڻ ٻئي نمبر تي حيثيت حاصل آهي. سرڪاري مذهب ”عيسائيت“ ۽ سڪو ”بيلجين فرئنڪ“ اٿس.

ترت ڄاڻ بيلجيم جي سلطنتKingdom of Belgium Koninkrijk België (ڊچ فليمش) Royaume de Belgique (فرانسیسي) Königreich Belgien (جرمن), گادي جو هنڌ ...
بيلجيم جي سلطنت
Kingdom of Belgium

Koninkrijk België (ڊچ فليمش)

Royaume de Belgique (فرانسیسي)

Königreich Belgien (جرمن)
Flag of بيلجيم
{{{coat_alt}}}
جھنڊو ڪوٽ آف آرمز
شُعار: 'اتحاد طاقت پيدا ڪري ٿو

Eendracht maakt macht (فليمش، ڊچ)
L'union fait la force (فرانسيسي)

Einigkeit macht stark (جرمني)
(انگريزي ٻولي: "Unity makes strength")
ترانو: برابانشيئن

La Brabançonne
"The Brabantian"

}})
بيلجيم جو هنڌ (ڪارو سائو)
گادي جو هنڌ برسلز
50°51′N 4°21′E
سڀ کان وڏو شهر گادي جو شھر
دفتري ٻوليون ڊچ، فرانسيسي ء جرمن
نسلي گروھ (2022[1]) * 66.6% بيلجين
  • 33.4% ٻيا
مذهب (2020[2])
  • 63.7% Christianity
    • 60.6% Catholicism
    • 3.1% other Christian
  • 28.0% no religion
  • 7.4% Islam
  • 0.9% other
مقامي آبادي بيلجين
حڪومت وفاقي پارلياماني آئيني بادشاهت[3]
 بادشاھہ
فلپ
 وزير اعظم
اليگزينڊر ڊي ڪرو
مقننه Federal Parliament
Senate
Chamber of Representatives
Independence from the Netherlands
 Declared
4 October 1830
 Recognized
19 April 1839
پکيڙ
 جملي
[اوزا تبديل: invalid number] (136th)
 پاڻي (%)
0.71 (2015)[4]
آبادي
 2023 اندازو
سانچو:IncreaseNeutral 11,697,557[5] (82nd)
  گھاٽائي
376 /km2 (973.8 /sq mi) (22ھین)
جِي ڊي پي (مساوي قوت خريد ) 2023 لڳ ڀڳ
 ڪل
$769.682 billion[6] (37th)
 في سيڪڙو
$65,813[6] (20th)
جِي. ڊي. پي  (رڳو نالي ۾ ) 2023 لڳ ڀڳ
 ڪل
$627.511 billion[6] (23rd)
بند ڪريو

بيلجيم هڪ خودمختيار رياست آهي ۽ هڪ وفاقي آئيني بادشاهت آهي جنهن ۾ پارلياماني نظام آهي. ان جي ادارتي جوڙجڪ پيچيده آهي ۽ ٻنهي علائقائي ۽ لساني بنيادن تي ٺهيل آهي. اهو ٽن انتهائي خودمختيار علائقن ۾ ورهايل آهي:[9] اتر ۾ فليمش ريجن (فلينڊرز)، ڏکڻ ۾ والاون علائقو (والونيا) ۽ برسلز۔ڪيپيٽل علائقو. [10] برسلز سڀ کان ننڍڙو ۽ سڀ کان وڌيڪ گنجان آبادي وارو علائقو آهي، انهي سان گڏ GDP في ماڻهو جي لحاظ کان امير ترين علائقو آهي. بيلجيم پڻ ٻن مکيه لساني برادرين جو گهر آهي: فليمش ڪميونٽي، جيڪا آبادي جو اٽڪل 60 سيڪڙو آهي، ۽ فرينچ ڪميونٽي، جيڪا آبادي جو 40 سيڪڙو آهي. هڪ ننڍڙي جرمن ڳالهائيندڙ ڪميونٽي، جيڪا آبادي جو اٽڪل هڪ سيڪڙو ٺاهيندي، اوڀر ڪنڊن ۾ موجود آهي. برسلز۔گاديء جو علائقو سرڪاري طور تي فرانسيسي ۽ ڊچ ۾ ٻه لساني آهي،[11] جيتوڻيڪ فرانسيسي اڪثريت جي ٻولي ۽ لنگوا فرانڪا آهي.[12] بيلجيم جو لساني تنوع ۽ لاڳاپيل سياسي تڪرار ان جي پيچيده نظام حڪومت ۾ ظاهر ٿيندا آهن، ڇهه مختلف حڪومتن مان ٺهيل آهن.

وچين دور کان وٺي، بيلجيم جي مرڪزي مقام جو مطلب اهو آهي ته اهو علائقو نسبتا خوشحال، تجارتي ۽ سياسي طور تي پنهنجي وڏن پاڙيسرين سان ڳنڍيل آهي. هي ملڪ جيئن اڄ موجود آهي، 1830ع جي بيلجيم جي انقلاب کان پوءِ قائم ٿيو، جڏهن اهو برطانيه جي هالينڊ کان ڌار ٿيو، جنهن 1815ع ۾ ويانا جي ڪانگريس کان پوءِ ڏاکڻي هالينڊ (جنهن ۾ جديد دور جو اڪثر بيلجيم شامل هو) شامل ڪيو ويو. نئين رياست لاءِ چونڊيل نالو لاطيني لفظ بيلجيم مان ورتل آهي، جيڪو جوليس سيزر جي ”گليڪ وارز“ ۾ استعمال ڪيو ويو آهي، جيڪو 55 قبل مسيح جي آس پاس واري علائقي کي بيان ڪرڻ لاءِ آهي.[13] بيلجيم پڻ يورپي طاقتن جو ميدان جنگ رهيو آهي، جنهن کي ”يورپ جو ميدان جنگ“ جو نالو ڏنو ويو آهي، [14]جنهن شهرت کي 20 صدي ۾ ٻنهي عالمي جنگين ذريعي مضبوط ڪيو.

بيلجيم صنعتي انقلاب ۾ حصو ورتو [15][16] ۽ 20ھین صدي عيسويء جي دوران، آفريڪا ۾ ڪيترن ئي نوآبادين تي قبضو ڪيو. [17] 1885ع ۽ 1908ع جي وچ ۾، ڪانگو فري اسٽيٽ، جيڪا ذاتي طور تي بيلجيم جي بادشاهه ليوپولڊ دوم جي ملڪيت هئي، وڏي پيماني تي ظلم ۽ بيماري جي خاصيت هئي؛ يورپ ۾ عوامي آواز جي وچ ۾، بيلجيم علائقي کي ڪالوني طور شامل ڪيو. [18] بيلجيم جي نوآباديون سال 1960ع ۽ 1962ع جي وچ ۾ آزادي حاصل ڪئي. [19] 20ھین صدي جي ٻئي اڌ ۾ ڊچ ڳالهائيندڙ ۽ فرانسيسي ڳالهائيندڙ شهرين جي وچ ۾ وڌندڙ ڇڪتاڻ جي نشاندهي ڪئي وئي جيڪا ٻولي ۽ ثقافت ۾ اختلافن ۽ فلانڊرز ۽ والونيا جي غير مساوي معاشي ترقي جي ڪري وڌي وئي. هي مسلسل دشمني ڪيترن ئي دور رس رياستي سڌارن جو سبب بڻي آهي، جنهن جي نتيجي ۾ 1970ع ۽ 1993ع جي وچ ۾ هڪ وحداني کان وفاق ۾ منتقلي ٿي آهي. سڌارن جي باوجود، تناؤ برقرار آهي: فليمش جي وچ ۾ خاص طور تي، ٻولي جي قانونن جهڙوڪ، اهم علحدگيءَ جو جذبو موجود آهي. جيئن ته ٻولي جي سهولتن سان گڏ ميونسپلٽيون تمام گهڻو تڪرار جو ذريعو رهيون آهن، [20] 2010ع جي وفاقي چونڊن کان پوء حڪومت جي قيام جي مدت 589 ڏينهن تي عالمي رڪارڊ قائم ڪيو.[21] والونيا ۾ بيروزگاري فلانڊرز جي ڀيٽ ۾ ٻيڻي کان وڌيڪ آهي، جيڪا ٻي عالمي جنگ کانپوءِ وڌي وئي.[22][23]

بيلجيم، هڪ ترقي يافته اعلي آمدني معيشت سان، هڪ ترقي يافته ملڪ آهي. هي ملڪ يورپي يونين جي ڇهن باني ميمبرن مان هڪ آهي ۽ ان جي گاديءَ جو هنڌ، برسلز، پڻ خود يورپي يونين جی حقيقي راڄڌاني آهي، جيڪو يورپي ڪميشن جي سرڪاري سيٽن جي ميزباني ڪري ٿو، يورپي يونين جي ڪائونسل، ۽ يورپي ڪائونسل، گڏوگڏ يورپي پارليامينٽ جي ٻن سيٽن مان هڪ (ٻي اسٽراسبرگ آهي). بيلجيم پڻ يوروزون، نيٽو، او اي سي ڊي، ۽ ڊبليو ٽي او جو هڪ باني ميمبر آهي، ۽ ٽي طرفي بينيلڪس يونين ۽ شينگن ايريا جو هڪ حصو آهي. برسلز ڪيترن ئي وڏن بين الاقوامي تنظيمن، جهڙوڪ ناتو جي مرڪزي آفيسن جي ميزباني ڪري ٿو.

تفصیل

Thumb

Thumb
بيلجيم جي سرڪاري مهر
Thumb
بيلجيم جو نقشو

هن ملڪ جو سرڪاري نالو بيلجيم جي شهنشاهيت (Kingdom of Belgium) آهي. اتر ۾ نيدر لئنڊس، ڏکڻ ۾ فرانس، اوڀر ۾ جرمني ۽ اولهه ۾ سمنڊ اٿس. گاديءَ جو هنڌ برسلز آهي. ستن صوبن تي مشتمل هن ملڪ جي سرڪاري ٻولي ”فليمش“ آهي. جڏهن ته ٻين ٻولين ۾ فرينچ ۽ جرمن کي ڄڻ ٻئي نمبر تي حيثيت حاصل آهي. سرڪاري مذهب ”عيسائيت“ ۽ سڪو ”بيلجين فرئنڪ“ اٿس. هن جو ڏکڻ اوڀر وارو حصو پهاڙن تي مشتمل آهي، باقي حصو سرسبز آهي، جنهن ۾ ندين ۽ واهن جو ڄار پکڙيل آهي. اتر طرف کان ڊگهي سامونڊي پٽي هجڻ ڪري، سڄو سال موسم خوشگوار رهي ٿي. ’والونس‘ (Wallons) ۽ فليمنگس ۾ اندروني جهيڙي سبب ڪيتريون ئي حڪومتون تبديل ٿينديون رهيون ۽ نتيجي ۾ 1989ع جي آئين موجب بيلجيم، فلئنڊرس، والونيا ۽ برسلز جي خودمختيار رياستن ۾ تقسيم ٿي ويو. 1993ع ڌاري آئين ۾ ترميم ڪري مختلف رياستن کي وفاق جي ماتحت ڪيو ويو. بيلجيم ۾ هن وقت شهنشاهي نظام آهي. سينيٽ ۽ چيمبر جا ميمبر شهنشاهه جي ماتحت هوندا آهن. معيشت جو دارومدار صنعت ۽ زراعت تي آهي. هتي ڪڻڪ، پٽاٽا، ڪمند ۽ ٻيا فصل جام ٿين ٿا. ترقي يافته ملڪن ۾ شمار ڪيو ويندو آهي. بيلجيم ۾ ڌاڳي، شيشي، دوائن ۽ پئٽرول صاف ڪرڻ جا ڪارخانا تمام گهڻا آهن. بيلجئم ۾ هيرن تراشڻ جو ڪم پڻ ٿيندو آهي ۽ بيلجئم جا تراشيل هيرا گهڻا مشهور آهن. سنڌ ۾ وڏ گهراڻيون عورتون اهي ڳهن ۾ جڙائي پائينديون آهن. هن وقت، هيءُ ملڪ يورپ ۾ واپار جو وڏو مرڪز آهي. هتي ڪيترين ئي بين الاقوامي تنظيمن جا هيڊڪوارٽر پڻ آهن[24]

تاريخ

جاگرافي

سياست ۽ حڪومت

معيشت

آبادي

ثقافت

پڻ ڏسو

برسلز

يورپي يونين

خارجي لنڪس

Government

General

سانچو:Belgium topics

50°50′N 4°00′E

حوالا

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.