جبل الطارق

ٻين استعمالن جي لاءِ جبل الطارق (سلجھائپ) ڏسو.

جبل الطارق (انگريزي: Jibraltar؛ اسپيني: xiβɾalˈtaɾ) ھڪ برطانوي اوورسيز علائقو ۽ شھر آھي^[3] جيڪو آئیبیرین جزیری نما جي ڏاکڻي ڪناري تي واقع آھي، جبرالٽر جي خليج تي، ائٽلانٽڪ سمنڊ ۾ ميڊيٽرينين سمنڊ مان نڪرڻدر، اسٽريت آف جبرالٽر جي ويجھو آھي. ^[4][5] ان جي ايراضي 6.8 چورس ڪلوميٽر (2.6 اسڪوائر ميل) آهي^[6] ۽ اتر طرف اسپين (ڪيمپو دي جبرالٽر) جي سرحد آهي. نظارن تي جبل الطارق جي چتان جو تسلط آهي، جنهن جي پيرن ۾ هڪ گنجان آبادي وارو شهر آهي، جنهن ۾ 34,003 ماڻهن، بنيادي طور تي جبرالٽرين، جو گهر آهي.^[7]

جبل الطارق Gibraltar
برطانوي اوورسيز علائقو
جھنڊو Coat of arms
Motto(s):  "Montis Insignia Calpe" (Latin) "جبرالٽر جي چٽان جو بیج" }})[1]
ترانو : God Save the King "خدا بادشاهه رکي سلامت رکي"
Song: Gibraltar Anthem "جبرالٽر جو ترانو"
مڪانيت  جبل الطارق  (ڳاڙهو سائو) گڏيل بادشاھت، هلڪو سائو
جبرالٽر جو نقشو
خودمختيار رياست	گڏيل بادشاھت
اسپين کان قبضو ڪیو	4 آگسٽ 1704ع
برطانيه ڏانهن الحاق گڏيل بادشاھت	11 اپريل 1713ع
قومي ڏينهن	10 سيپٽمبر 1967ع
یوروپین اکنامک برادری (EEC) تائين رسائي	1 جنوري 1973ع
یوروپی اتحاد EU مان نڪرڻ	31 جنوري 2020ع
سڀ کان وڏوودو ضلعو by population	گاديء جو ھنڌ
سرڪاري   ٻوليون	انگريزي
آبادي جو نالو	جبرالٽيرين، لانيٽو
حڪومت	ترقي يافته نمائندو انحصار
• بادشاهہ	بادشاهه چارلس ٽيون
• گورنر	بين باٿرسٽ
• وزيراعلي	فابيان پڪارڊو
• ميئر	ڪارمين گومز[2]
قانونساز ادارو	پارليامينٽ
پکيڙ
•  ڪل	[اوزا تبديل: invalid number]
•  پاڻي  (%)	0

فضائي نظارو

جبل الطارق جو هوائي نظارو، اتر-اولهه ڏیک

جبرالٽر 1160ع ۾ الموحدون طرفان مستقل واچ ٽاور جي طور تي ٺهرايو ويو هو. اهو وچين دور جي آخر ۾ ناصرين، ڪاسٽيلين ۽ مارينيڊن جي وچ ۾ ڪنٽرول تبديل ڪيو، ويجھي الجيسراس 1337ع جي تباهي کان پوءِ وڏي اھمیت حاصل ڪئي. اهو ٻيهر ڪسٽائل جي تاج جو حصو بڻجي ويو. 1462ع ۾ ء 1704ع ۾، اسپين جي جانشينيءَ جي جنگ دوران اينگلو ڊچ فوجن اسپين کان جبرالٽر تي قبضو ڪيو ۽ 1713ع ۾ اُتریخٽ جي معاهدي تحت اُن کي دائمي طور برطانيه جي حوالي ڪيو ويو. اهو شاهي بحريه جو هڪ اهم مرڪز بڻجي ويو، خاص طور تي، نيپولين وارين جنگين ۽ ٻي عالمي جنگ دوران، جيئن ته اهو ميڊيٽرينين سمنڊ ڏانهن تنگ داخل ۽ نڪرڻ تي ڪنٽرول ڪندو هو، آبنائے جبرالٽر، جنهن مان اڌ دنيا جو سامونڊي واپار ان مان گذرندو هو.^[8][9][10]

جبرالٽر جي خودمختاري اينگلو-اسپين لاڳاپن ۾ تڪرار جو هڪ نقطو آهي، جيئن اسپين هن علائقي تي دعويٰ ڪري ٿو.^{[11] [12]} جبرالٽرين سال 1967ع جي ريفرينڊم ۾ اسپين جي مختياري جي تجويز کي رد ڪري ڇڏيو ۽ 2002ع جي ريفرنڊم ۾ گڏيل خودمختياري لاءِ ريفرنڊم کي بہ رد ڪري ڇڏيو.^[13] ان جي باوجود، جبرالٽر اسپين سان ويجهن معاشي ۽ ثقافتي لاڳاپن کي برقرار رکي ٿو، ڪيترن جبرالٽرين سان گڏ اسپيني ڳالهائيندڙن سان گڏ هڪ مقامي ٻولي به آهي جنهن کي لانيتو جي نالي سان سڃاتو وڃي ٿو.^[14][15][16]

جبرالٽر جي معيشت مالي خدمتن، اي۔گيمنگ، سياحت ۽ بندرگاهن تي ٻڌل آهي.^[17] دنيا جي گھٽ ۾ گھٽ بيروزگاري جي شرحن مان ھڪڙي سان، مزدور قوت جو سڀ کان وڏو حصو، خاص طور تي نجي شعبي ۾، اسپين ۾ رھندڙ يا غير جبرالٽرين آھن. بریگزٽ کان وٺي، جبرالٽر يورپي يونين جو ميمبر نه آهي پر ڳالهين جاري آهي ته ان کي شينگن معاهدي ۾ حصو وٺڻ لاء جبرالٽر ۽ اسپين جي وچ ۾ سرحدي حرڪت کي آسان بڻائي. مارچ 2023ع تائين، ڳالهيون ختم ٿي ويون آهن..^[18]

حوالا

1. {{Cite web |title=National Symbols |url=https://www.gibraltar.gov.gi/national-symbols |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20141113200625/https://www.gibraltar.gov.gi/national-symbols |archive-date=13 November 2014 |access-date=21 June 2013 |publisher=Gibraltar.gov.gi |df=dmy-all}}
2. "Investiture of Ms Carmen Gomez GMD as Gibraltar's Mayor - 342/2023" (en ۾). 2023-05-30. https://www.gibraltar.gov.gi/press-releases/investiture-of-ms-carmen-gomez-gmd-as-gibraltars-mayor-3422023-8906.
3. "Better late than never: Gibraltar 'becomes' city after 180-year delay". The Guardian. 28 August 2022. https://amp.theguardian.com/world/2022/aug/28/better-late-than-never-gibraltar-becomes-city-after-180-year-delay.
4. Dictionary.com: Gibraltar آرڪائيو ڪيا ويا 4 March 2016 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.
5. The Free Dictionary: Gibraltar آرڪائيو ڪيا ويا 26 April 2021 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.
6. "Gibraltar - Key Indicators". Gibraltar.gov.gi. حاصل ڪيل 10 July 2024.
7. Statistics Office. "Abstract of Statistics 2009" (PDF). Statistics Office of the Government of Gibraltar. صفحو. 2. وقت 22 December 2014 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 12 November 2010. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد) The civilian population includes Gibraltarian residents, other British residents (including the wives and families of UK-based servicemen, but not the servicemen themselves) and non-British residents. Visitors and transients are not included. In 2009, this broke down into 23,907 native-born citizens, 3,129 UK British citizens and 2,395 others, making a total population of 29,431. On census night, there were 31,623 people present in Gibraltar.
8. "Brexit makes Gibraltar even more important to the UK". British Foreign Policy Group. وقت 3 April 2017 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2 April 2017. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
9. "Gibraltar: what is at stake?". Telegraph. وقت 10 January 2022 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2 April 2017. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد); Unknown parameter |url-access= ignored (مدد)
10. "Inside the rock: Gibraltar's strategic and military importance is complemented by financial and gaming leadership". City AM. وقت 3 April 2017 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2 April 2017. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
11. (in اسپيني) Informe sobre la cuestión de Gibraltar, Spanish Foreign Ministry. آرڪائيو ڪيا ويا 25 March 2010 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.
12. "History and Legal Aspects of the Dispute". The Ministry of Foreign Affairs, European Union and Cooperation. وقت 13 December 2018 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 23 July 2018. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
13. Daly, Emma (8 November 2002). "Gibraltar Votes to Remain British". The Washington Post. https://www.washingtonpost.com/archive/politics/2002/11/08/gibraltar-votes-to-remain-british/aa4f79c0-ddb6-4141-ae3c-cf2f2523909d/?pagewanted=1.
14. David Levey (January 2008). Language Change and Variation in Gibraltar. John Benjamins Publishing. pp. 1–4. ISBN 978-90-272-1862-9. https://books.google.com/books?id=VKW6uqxsj4YC.
15. "Employment Survey 2022" (PDF). Government of Gibraltar. حاصل ڪيل 21 July 2023.
16. "Govt's stark analysis highlights Brexit border challenge". Gibraltar Chronicle. حاصل ڪيل 11 March 2023.
17. Ravinesh Kumar, Ronald; Stauvermann, Peter Josef; Pate, Arvind (2015). "Nexus between electricity consumption and economic growth: a study of Gibraltar". Economic Change and Restructuring (Springer) 48 (2): 120. doi:10.1007/s10644-014-9156-0. https://repository.usp.ac.fj/8653/1/Gibraltar.pdf. Retrieved 2024-07-25.