Gračac (Vrnjačka Banja)

Gračac je naselje u Srbiji u opštini Vrnjačka Banja u Raškom okrugu. Prema popisu iz 2002. bilo je 2011 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 2045 stanovnika).

Za ostale upotrebe, v. Gračac (razvrstavanje).

Gračac
Osnovni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Raški
Opština	Vrnjačka Banja
Stanovništvo
Stanovništvo (2022)	2011
Geografija
Koordinate
Nadmorska visina	264 m
Gračac Gračac (Srbije)
Ostali podaci
Pozivni broj	036
Registarska oznaka	VB

Selo Gračac čine dve fizionomske celine: Donji i Gornji Gračac. Nalazi se u dolini Zapadne Morave, i pruža se do padina planine Goč. Od Vrnjačke Banje je udaljeno oko 10 km. Kroz atar sela prolaze značajne saobraćajne komunikacije, magistralni put Kraljevo-Kruševac, kao i železnička pruga Požega-Stalać. Broj zadnje pošte je 36215, Podunavci, Srbija. Površina seoskog atara iznosi 3.411 hektara (34,11 km²). Prema poslednjem popisu stanovništva iz 2002. godine, Gračac ima 2.011 stanovnika, najviše srpske nacionalnosti i pravoslavne veroispovesti. Seoska crkva nosi ime Svetog Save, a seoska slava je Sv. Trojica. Selo je ekonomski nerazvijeno i u fazi demografske starosti.

Istorija

Po određenim istoriografskim podacima, najraniji pravoslavni religijski objekat, koji je postojao na mestu današnje crkve, potiče iz 12. veka. Toponim Gračac je nastao od reči Gradac (grad, utvrđenje). Prema istoričaru Milanu D. Sotiroviću, na teritoriji današnjeg sela se još u doba rimskog carstva razvilo naselje, aproksimativno u 2. veku, upravo oko vojnog utvrđenja, duž puta (via militaris) Beograd-Niš, koji je u to vreme prolazio tom teritorijom. Ovu teoriju donekle potkrepljuje i otkriće ostataka temelja objekta, na mestu Ćelije, u gornjem delu sela, koga je Feliks Kanic označio kao rimski kastrum. Ove, a i detaljnije podatke o istoriji sela Gračac, Milan D. Sotirović, objavio je 1996. godine u delu Vrnjačka Banja i okolina u publikaciji Narodne biblioteke Dr Dušan Radić, Vrnjačka Banja.

Demografija

U naselju Gračac živi 1600 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 41,5 godina (40,5 kod muškaraca i 42,4 kod žena). U naselju ima 652 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,08.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija Godina Stanovnika 1948. 2395 [1] 1953. 2386 1961. 2277 1971. 2129 1981. 2012 1991. 2045 1983 2002. 2059 2011

Etnički sastav prema popisu iz 2002.
Srbi			1851	92.04%
Romi			124	6.16%
Crnogorci			18	0.89%
Jugosloveni			7	0.34%
Makedonci			4	0.19%
Slovenci			1	0.04%
Muslimani			1	0.04%
nepoznato			3	0.14%

Stanovništvo prema polu i starosti ^[2]

	m			ž
?	3			8
80+	21			30
75-79	30			49
70-74	72			82
65-69	58			78
60-64	55			60
55-59	49			41
50-54	61			57
45-49	105			78
40-44	66			69
35-39	56			62
30-34	50			73
25-29	57			50
20-24	59			71
15-19	64			75
10-14	71			59
5-9	45			54
0-4	57			36
prosek	40.5			42.4

Domaćinstva

Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002. Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002. Broj domaćinstava 426 442 533 563 561 581 652

Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002. Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosečan broj članova Broj domaćinstava 124 178 89 135 68 33 19 3 1 2 3.08

Domaćinstva

Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002. Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002. Broj domaćinstava 806 188 536 47 22 13 883

Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002. Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosečan broj članova Broj domaćinstava 142 537 166 16 22

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija	Proizvodnja i snabdevanje...	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	348	50	-	-	126	7	16	29	10	29
Ženski	239	59	-	-	73	2	1	19	20	-
Oba	587	109	-	-	199	9	17	48	30	29
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	-	15	14	8	9	11	-	-	24
Ženski	1	9	6	12	26	1	-	-	10
Oba	1	24	20	20	35	12	-	-	34

Stanovništvo prema delatnosti koju obavlja

Reference

1. Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
2. Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7

Vanjske veze

Portal Srbija