Schirmerov test

Širmerov test jedan je od najpraktičnijih testova za utvrđivanje količine izlučenih suza koji se danas koristi u oftalmologiji. Test je jednostavan za izvođenje kako u kliničkim tako i ambulantnim uslovima.^[1] Osmislio ga je 1904. godine dr Oto Širmer (Otto Schirmer 1864—1918) nemački oftalmolog.^[2]. Testom se odreređuje količina vodenog sloja prekornealnog suznog filma.^[3]

Za više informacija pogledajte članak Suvo oko

Širmerov test
Intervencija
Način izvođenja testa

Primena

Kako bi se dobio objektivne dokaze o smanjenoj sekreciji suza, nakon, od pacijenta dobijenih detaljnnih anamnestičkih podataka iz istorije bolesti o nedovoljnom ili otsutnom izlučivanju suza i fizičkim pregledom bolesnika ustanovljenog „suvog simptoma“ očiju pristupa se izvođenju Širmerovog testa.^[4]

Širmerov test, koji je u sledećim stanjima (bolestima) pozitivan, ukazuje na otsustvo lučenja suza ili suvoću u očima:^[5]

• Starenje
• Dehidracija organiozma
• Čirevi (erozije) i infekcije rožnjače
• Infekcije oka (na primer konjuktivitis)
• Nedostatak vitamina
• Sjogrenov sindrom.^[6]
• Sekundarne bolesti oka povezana sa poremećajima u stvaranju suza, kao što su: limfom, leukemija, reumatoidni artritis.
• Kao privremena ili trajna nuspojava nakopn laserom izvedena operacije na oku.
• Nakon izvršenih transplantacija na oku.^[7]
• Začepljenje suznog kanala, kada nastaje poremećaj u odvođenju suza u nos.

Način izvođenja

Pozitivan nalaz Širmerovog testa (0,00) ukazuje na otsustvo lučenja suza

Test se izvodi veoma lako u kliničkim i ambulantnim uslovima, bez anestezije ili sa lokalnom anestezijom oka (i tada nosi naziv „osnovni Širmerov test“), tako što se 5 mm duga traka sterilnog filter papira „uranja“ u forniks bočne trećine donjeg očnog kapka, a 25 mm ostavlja da visi sa spoljne strane. (vidi sliku dole levo).

Kvašenje traka filter papira suzama u dužini većoj od 15 mm posle 5 minuta je normalan nalaz, a kvašenje manje od 5 mm nakon 5 minuta smatra se „pozitivnim“ nalazom (vidi sliku dole desno).

Nakon izvedenog testa treba savetovati pacijentu da najmanje 30 minuta nakon izvedenog testa ne trlja oči. Takođe kontaktna sočiva pacijent može postaviti najmanje 2 sata nakon testa.

Pouzdanost testa

Iako se Širmerov test u praksi primenjuje više od 100 godina, nekoliko studija pokazuju da on nepravilno identifikuje veliku grupu pacijenata sa suvim očima, npr:

• Nedavna studijska procena dijagnostičkih kriterijuma Širmerovog testa dala je osetljivost od 42% i specifičnost od 76% u Sjogrenovom sindromu.^[8][9]
• Kod starijih osoba, rezultate Širmerovog testa ponekad je teško protumačiti, što potvrđuje studaja u kojoj je od 62, naizgled zdravih starijih osoba, u 22% ispitanika utvrđen pozitivan nalaz Širmerovog testa.^[10]

Imajući u vidu napred navedene nedostatke Širmerovog test, danas se sve više razvijaju novi sve bolji testovi. Tako, npr. jedan od novijih testova meri količinu molekula laktoferina. Pacijenti sa niskom produkcijom suza i suvim okom imaju nizak nivo molekula laktoferina.^[11]