1748.

godina From Wikipedia, the free encyclopedia

1748.
Remove ads

Godina 1748 (MDCCXLVIII) bila je prijestupna godina koja počinje u ponedjeljak po gregorijanskom kalendaru odn. prijestupna godina koja počinje u petak po julijanskom kalendaru.

Ovo je članak o godini 1748.
Kratke činjenice Milenijum:, Vjekovi: ...
Thumb
Evropa 1748. godine, nakon Aachenskog mira.
Kratke činjenice
Remove ads

Događaji

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

  • januar - Afganski vladar Ahmad Šah Durani je na pohodu protiv indijskih mogula: zauzima Lahore.
  • 18. 1. - Umro karlovački mitropolit Arsenije IV Jovanović.
  • poč. godine - Manja buna u Mostaru zbog vojničkih plaća.[1] Janičari okrenuli topove na defterdara bosanskog paše koji je došao da isplati gradsku posadu a ne i njih. Bostandži Sulejman-paša je na kraju smenjen zbog novih buna a ponovo je poslat Abdulah-paša Muhsinzade.[2]
  • 1. 2. - Grb Novog Sada Novi Sad dobio status slobodnog kraljevskog grada od Marije Terezije.
  • 23. 2. - Švedski kralj Frederik I ustanovio Orden Serafima, najviše švedsko odličje, kao i Orden mača i Orden Polarne zvezde.
  • mart - Bitka kod Manupura u Pendžabu: Duranijevi Afganci su pobegli nakon što je zapaljena artiljerija izazvala velike žrtve, Siki ih napadaju u povlačenju.
  • 15. 3. - Formiran prvi Magistrat i usvojen Statut Novog Sada.

April/Travanj – Jun/Lipanj

  • 9. 4. - Rat Jenkinsovog uha - Bitka kod Santiago de Cuba: Britanci pokušali prodreti u luku ali su odbijeni topovskim baterijama.
  • 24. 4. - U Aachenu počinje veliki diplomatski kongres čiji je cilj sklopiti sporazum kojim bi se okončao Rat za austrijsko nasljedstvo (a zajedno sa njim i Rat Jenkinsovog uha).
  • 26. 4. - Umro je mogulski car Muhammad Shah, nasleđuje ga sin Ahmad Shah Bahadur (do 1754) - carstvo je u opadanju.
  • proleće? - Rat za austrijsko naslijeđe: Ruske snage od 36.000 ljudi na čelu sa Vasilijem Repnjinom stižu na Rajnu, u skladu sa prošlogodišnjom konvencijom sa Britanijom.
  • 1. 5. - Utemeljena Nova Gradiška, kao zapovjedno mjesto Gradiške graničarske pukovnije.
  • 1. 5. - Otvoreno Nadbiskupsko sjemenište Zmajević, Zadar.
  • 7. 5. - Rat za austrijsko naslijeđe: francuski maršal de Saxe zauzima Maastricht nakon trosedmične opsade.
  • 1. 6. - Umire nizam Hajderabada Asaf Jah I. Nasleđuje ga sin Nasir Jung (do 1750), ali ubrzo dolazi do sukoba za presto, u koji će se mešati i Britanci i Francuzi.
  • 17. 6. - Prvi karnatički rat: Francuzi ne uspevaju uzeti Cuddalore Britancima.

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

  • 6. 7. - Nader-šah Afšarov nećak Ebrahim Afšar je vladar Persije nakon što je poražen njegov brat Adel-šah.
  • avgust - Prvi karnatički rat: Britanci opsedaju francuski Pondichery u Indiji - do oktobra, bezuspešno.
  • 25. 8. - Pariski Salon: uveden je žiri nagrađivanih umetnika - uticaj Salona postaje neupitan.
  • 6. 9. - Crkveno-narodni sabor u Sremskim Karlovcima: za karlovačkog mitropolita izabran episkop aradski i vršački Isaija Antonović - potvrđen u novembru, umire već u januaru. Gornjokarlovački episkop Pavle Nenadović određen za aradskog episkopa (dok ne nasledi Antonovića), u Vršcu će stolovati Jovan Đorđević (1749-69).
  • 24. 9. - Ebrahim Afšar je ubijen u pobuni svoje vojske,

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

  • 1. 10. - Nader-šahov unuk Šahroh-šah je zavladao Horasanom (do 1750).
  • 12 - 14. 10. - Pomorska Bitka kod Havane: Britanci su naneli gubitke Špancima, ali prilika nije iskorišćena.
  • 18. 10. - U Aachenu sklopljen Aachenski mirovni sporazum koji je uglavnom cementirao granice po načelu status quo ante bellum (s izuzetkom Pruske) koja je od Habsburgovaca ranije preuzela Šlesku); lotarinški vojvoda Franz Stephan I i suprug austrijske carice Marije Terezije priznat za rimsko-njemačkog cara.
    • Pruskoj je potvrđena Šleska a Mariji Tereziji titula
    • Francuskoj je hitno potreban mir, pa pristaje vratiti Habsburzima osvajanja u Nizozemskoj (Francuzi će govoriti "glupo k'o mir" i "raditi za Prusku" tj. ni za šta)
    • Britaniji se vraća Madras u Indiji a Francuzima Louisbourg i Île-Royale u Novoj Škotskoj i Sveti Martin u Karibima. Napetost i sukobi u Severnoj Americi se nastavljaju: Rat oca Le Loutrea u Akadiji i Novoj Škotskoj 1749-55. te Francuski i indijanski rat na širem prostoru 1754-63.
    • Španski princ Filip dobija Parmu i Pjačencu, kojoj je priključena Gvastala, teritorije koje trenutno drže Habsburzi - Parma je postojbina Filipove majke Elisabette, ovim nastaje vladarski dom Bourbon-Parma.
    • Obnovljena je nezavisnost Modene, kao i Đenove; Sardinija dobija manje ustupke od Habsburga (Vigevano)
    • Nezadovoljstvo ishodom rata vodi gledanju na mir kao na primirje, Diplomatskoj revoluciji 1756. i Sedmogodišnjem ratu 1756-63.
  • decembar - Britanski pretendent Charles Edward Stuart je uhapšen u Parizu, da bi bio proteran iz Francuske, u skladu sa Ahenskim mirom.
  • decembar - Ahmed-šah Durani je pokrenuo još jedan pohod u Pendžab, koji donosi proširenje na račun Mogula.
  • 22. 12. - Knez Lihtenštajna Johann Nepomuk Karl umire bez nasljednika, nasljeđuje ga stric Joseph Wenzel, raniji vladar i regent (vlada do 1772).

Kroz godinu

Thumb
François Boucher: "Fontana ljubavi"
  • U habsburškim nasljednim zemljama počinje rektifikacija direktnih poreza, povišeni su na 14 miliona forinti.[3] Ukinut dotadašnji sistem financiranja starih krajiških generalata, prenosi se na centralnu vlast.[4]
  • Stara Gradiška je prvi vojni komunitet - osnivaju se s ciljem da budu središta trgovačke i obrtničke aktivnosti u Vojnoj krajini.[5] Petrovaradin dobio pravo 1747-48.[6] Odn. prvi je Petrovaradin (a St. Gradiška 1753).[7]
  • Uvode se jedinstvena pravila za vojsku u Habsburškoj monarhiji.[8]
  • Virovitička i Požeška županija primorane da račune za '45. i '46. predlože Ugarskom namjesničkom vijeću, jer ih je hrvatski sabor iz nejasnih razloga propustio primiti.[9]
  • Komisija za spajanje Potiske i Pomoriške granice u Aradu poručuje Srbima da pređu u Banat da bi ostali "militari" ili da ostanu na mestu kao ugarski kontribuenti - ovi odbijaju i jedno i drugo (ipak se moraju odlučiti 1751).[10]
  • U rumunskoj štampariji u Blažu, u Erdelju, objavljen srpski prevod Regulamenta za vojnu granicu - prvi štampani tekst na narodnom govoru pravoslavnih Srba.[11]
  • Dubrovački sveštenik Andrija Zvonić završio pred crkvenim sudom zbog ljubavi prema guslama.[12]
  • Hrvatski isusovac Ferdinand Konščak je poglavar misije San Ignacio Kadakaamán u Donjoj Kaliforniji.
  • 1747-48 - Nakon nereda na Rabu, Pagu i Šolti, u Kaštelima i okolici Zadra, mletačke vlasti hapšenjem istaknutijih ljudi za sada zavode mir. Dalmatinski providur se protivi tome da imućniji uživaoci zemlje postanu vlasnici, jer bi se time "upropastili seljaci".[13] Dalmacija s Bokom, bez Kvarnera, ima 25.000 porodica ili 166.000 stanovnika.[14]
  • Jovan Kurtović se sa trojicom braće odselio iz okoline Trebinja u Trst, gde postaje ugledan trgovac.
  • Friedrich Gottlieb Klopstock počinje objavljivanje epa Der Messias (do 1773).
  • Nauka i tehnika
    • Francuski filozof i publicist Montesqieu objavljuje svoju znamenitu knjigu O duhu zakona u kojoj iznosi doktrinu o trodiobi vlasti.
    • David Hume: "Istraživanje glede ljudskog razuma" (Kant će za ovu knjigu reći da ga je probudila iz "dogmatskog dremeža").
    • Julien Offray de La Mettrie: L'Homme Machine.
    • Počelo iskopavanje Pompeja - španski vojni inženjer Roque Joaquín de Alcubierre za kralja Karla.
    • Leonhard Euler: Introductio in analysin infinitorum, osnovi matematičke analize, dat je Eulerov identitet i formula.
    • Ruđer Bošković: Dissertatio de lumine.
    • Jean-Antoine Nollet dokumentovano posmatra osmozu u prirodnim membranama;
    • Thomas Frye proizveo koštani porcelan u novoj londonskoj fabrici.
Remove ads

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1748.
Remove ads

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1748.

Reference

Vanjske veze

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads
Remove ads