8. vijek pr. n. e.
vijek From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
8. vijek pne. počeo je prvog dana 800. pne. i završio posljednjeg dana 701. pne..
Remove ads
Pregled
8. vijek pne. se smatra periodom velikih promjena među tadašnjim civilizacijama. U Egiptu su vladare 23. i 24. dinastije zamijenili došljaci iz Nubije koji su osnovali 25. dinastiju. Neoasirsko Carstvo je doseglo vrhunac, osvojivši Kraljevstvo Izrael i susjedne zemlje.
Grci su kolonizirali oblasti Mediterana i Crnog mora. Rim je tradicionalno osnovan godine 753. pne., a Etrurska civilizacija se proširila u Italiji. 8. vijek pne. se konvencionalno smatra početkom klasične antike, s prvom Olimpijadom koja je održana 776. pne., i Homerovim epovima datiranim u taj period.
Indija Željeznog doba je ušla u kasni Vedski period. Vedski rituali se spominje u mnogim svećeničkim školama i Brahmana komentari, a najranije Upanišade označavaju početak Vedanta filozofije.
Poslednje decenije 8. veka pne. obeležava prodor Trako-Kimeraca u srednju Evropu i početak Gvozdenog doba u Srbiji, u čijoj se ranoj fazi, c. 725-625, nastavlja razvoj tradicionalnih grupa, Bosutske i Brnjičke. Prisustvo obogaćenih pojedinaca Bosutske grupe u Šumadiji i istočnoj Srbiji, ukazuje na ekonomsko i društveno raslojavanje. Uticaj Trako-Kimeraca na Brnjicu je bio vrlo mali, možda samo u vidu građenja malih tumula.[1]
Remove ads
Događaji i trendovi
- Kasni 8. vijek pne. – Naušnice, kruna i rozete, iz groba kraljice Yabay u Kalhuu (suvremeni Nimrud u Iraku) su napravljene. Danas se čuvaju u Iračkom muzeju, Baghdad. Otkrivene 1988.
- cca. 8. vijek pne. – 7. vijek pne.; Žena tka, iz Suse (suvremeni Shush u Iranu) je napravljena. Danas se čuva u pariškom Louvreu.
- 797. pne. – Ardysus I postaje kralj Lidije.
- 797. pne. – Tespije, kralj Atene, umire nakon vladavine od 27 godina i nasljeđuje ga isn Agamestor.
- 783. pne. – Shalmaneser IV nasljeđuje Adad-nirarija III kao kralj Asirije.
- 782. pne. – Osnivanje Erebunija (Էրեբունի) po naređenju kralja Argishtisa I na mjestu današnjeg Jerevana.
- 782. pne. – Smrt kralja Xuana od Zhoua, vladara kineske dinastije Zhou (1122. pne. — 256. pne.).
- 781. pne. – Kralj You od Zhoua postaje vladar kineske dinastije Zhou (1122. pne. — 256. pne.).
- 780. pne. – Prva historijski potvrđena pomrčina Sunca zabilježena u Kini.
- 778. pne. – Agamestor, kralj Atene, umire nakon vladavine od 17 godina i nasljeđuje ga sin Eshil.
- 776. pne. – Tradicionalni datum prve Olimpijade. Vjeruje se da historija Olimpijskih igara datira od 13. vijeka pne..
- 774. pne. – Kraj vladavine Pigmaliona od Tira.
- 773. pne. – Smrt Shoshenqa III, kralja Egipta.
- 773. pne. – Ashur-Dan III nasljeđuje svog brata Shalmanesera IV kao kralj Asirije.
- 771. pne. – Kraj Zapadne dinastije Zhou u Kini nakon što "zapadni" barbari uništavaju prijestolnicu Hao. Kralj You od Zhoua je ubijen. Krunski princ Ji Yijiu bježi i nastavlja vladati kao Kralj Ping od Zhoua.
- 770. pne. – Početak Istočne dinastije Zhou u Kini nakon što kralj Ping od Zhoua postaje prvi kralj Zhoua čija je prijestolnica Chengzhou (danasšnji Luoyang).
- Asirija osvaja Damask i Samariju.
- 15.6. 763. pne. – Pomrčina sunca na ovaj datum se koristi za utvrđivanje kronologije Drevnog Bliskog Istoka.
- 756. pne. – Osnivanje Kizika.
- 755. pne. – Ashur-nirari V nasljeđuje Ashur-Dana III kao kralj Asirije.
- 755. pne. – Eshil, kralj Atene, umire nakon vladavine od 23 godina i nasljeđuje ga Alkmeon.
- 753. pne. – Alkmeon, kralj Atene, umire nakon vladavine od 2 godine. Nasljeđuje ga Harops, arhont izabran na mandat od deset godina.
- 21.4. 753. pne. - Romul osniva Rim (prema tradiciji). Početak rimskog 'Ab urbe condita' kalendara.
- 26.2. 747. pne. – Nabonassar postaje kralj Asirije.
- 747. pne. – Meles postaje kralj Lidije.
- 745. pne. – Krunu Asirije preuzima Pul, koji se proziva Tiglath-Pileser III.
- 743. pne. – Vojvoda Zhuang od kineske države Zheng dolazi na vlast.
- 740. pne. – Tiglath-Pileser III osvaja grad Arpad u Siriji nakon dvogodišnje opsade.
- 740. pne. – Početak Ahazove vladavine u Judi.
- 739. pne. – Hiram II postaje kralj Tira.
- 738. pne. – Kralj Tiglath-Pileser III od Asirije napada Izrael, prisilivši ga da plati danak.
- 734. pne. – Naks na Siciliji osnovan kao kolonija Halkisa na Eubeji. (tradicionalni datum)
- 732. pne. – Hošea postaje posljednji kralj Izraela.
- 730. pne. – Osorkon IV nasljeđuje Sheshonqa IV kao kralj Dvadeset druge dinastije Egipta.
- 730. pne. – Piye nasljeđuje oca Kashtu kao vladar nubijskog kraljevstva Napata.
- 730. pne. – Mattan II nasljeđuje Hirama II kao kralj Tira.
- 728. pne. – Piye napada Egipat, osvaja Memfis, i svojoj vlasti podvrgava vladare Delte Nila. Osniva Dvadeset petu dinastiju Egipta.
- 727. pne. – Babilonija se osamostaljuje od Asirije.
- 724. pne. – Asirci započinju četverogodišnju opsadu Tira.
- 724. pne. – Utrka diaulos uvedena na Olimpijske igre.
- 722. pne. – Period Proljeća i Jeseni u historiji Kine započinje kada vlast kralja Pinga od Zhoua iz dinastije Zhou postaje nominalnom.
- 722. pne. – Izrael osvaja asirski kralj Sargon II.
- 720. pne. – Kraj asirske opsade Tira.
- 710-e pne. – Juda, Tir i Sidon dižu pobunu protiv Asirije.
- 719. pne. – Kralj Huan od Zhoua iz dinastije Zhou postaje vladar Kine.
- 718. pne. – Gig postaje vladar Lidije.
- 717. pne. – Asirski kralj Sargon osvaja hetitsko uporište Carchemish.
- 717. pne. – Sargon II osniva novi glavni grad Asirije u Dur-Sharrukinu.
- 716. pne. – Rimske legende ovaj datum označavaju kao vrijeme kada je završila vladavina Romula.
- 715. pne. – Početak vladavine rimskog kralja Nume Pompilija.
- 713. pne. – Numa Pompilije reformira rimski kalendar.
- 712. pne. – Numa Pompilije uvodi funkciju Pontifex Maximusa.
- 706. pne. – Spartanski doseljenici osnivaju Taras (Tarentum, suvremeni Taranto) koloniju u Južnoj Italiji.
- 705. pne. – Sennacherib nasljeđuje svog brata Shalmanesera V kao kralj Asirije.
- 704. pne. – Sennacherib premješta glavni grad Asirije u Ninivu.
- 701. pne. – Kralj Hezekija od Jude, uz podršku Egipta, diže ustanak protiv kralja Sennacheriba od Asirije. Sennacherib ruši mnoge palestinske gradove, ali ne uspjeva osvojiti Jeruzalem.
- 700. pne. – Skiti se počinju naseljavati u kimerijska područja, zamjenjujući ranije stanovništvo.
- 700. pne. – Kraj Villanovanske kulture u Sjevernoj Italiji i uspon Etrurske civilizacije.
- 700. pne. – Napisane Upanišade, sveti spis hinduizma.
- Sredina 8. vijeka pne. - Napravljena maketa hrama, pronađena u Utočištu Here u Argu. Danas se nalazi u Nacionalnom arheološkom muzeju u Ateni.
- Grci počinju kolonizirati Mediteran i Crno more.
- Tračko-kimerijski utjecaj na Centralnu Evropu.
Remove ads
Znamenite ličnosti
- 760-e pne. – Argishtis I od Urartua umire.
- 760-e pne.– Amazija od Judeumire.
- 760-e pne. – Arhilaj, kralj Sparte,umire.
- 760-e pne.– Marduk-apla-usur i Eriba-Marduk, kraljevi Babilona, umireu.
- 760s-e pne. – Rivallo, legendarni kralj Brita, umire.
- Shoshonq V, faraon Dvadeset tdruge dinastije Egipta (767. pne.–730. pne.)
- Osorkon III, faraon Dvadeset tdruge dinastije Egipta (787. pne.–759. pne.)
- Takelot III, faraon Dvadeset treće dinastije Egipta (764. pne.–757. pne.)
- Rudamun, faraon Dvadeset treće dinastije Egipta (757. pne.–754. pne.)
- Iuput, faraon Dvadeset treće dinastije Egipta (754. pne.–715. pne.)
- Niumateped, kralj Libijaca (775. pne.–750. pne.)
- Titaru, kralj Libijaca (758. pne.–750. pne.)
- Ker, kralj Libijaca (750. pne.–745. pne.)
- Mida (kralj Frigije)
- Hezekija od Kraljevstva Jude (vladao 715. pne.–687. pne.)
- Sennacherib, kralj Asirije i osvajač Babilona (705–681. pne.)
- Homer (točni datumi nepoznati, obično se datira u sredinu i kraj 8. vijeka pne.)
- 740-e pne. – Romul i Rem
- 725. pne. – Bakenranef (također poznat kao Bocchoris) nasljeđuje svog oca Tefnakhtea kao kralj XXIV dinastije Egipta
- Ahaz, kralj Jude (735. pne.–715. pne.)
- 723. pne. – Shalmaneser V, kralj Asirije, umire.
- 723. pne. – Sargon nasljeđuje Shalmanesera V kao kralj Asirije.
- 721. pne. – Shabaka nasljeđuje svog oca Piyea kao kralj Dvadeset pete dinastije Egipta.
- 720. pne. – Shabaka ubija Bakenranefa (Bocchoris), završivši tako XXIV dinastiju Egipta
- 720. pne. – Smrt Zhou ping wanga, vladara kineske dinastije Zhou
- 715. pne. – Osorkon IV umire, okončavši XXII dinastiju Egipta.
- 713. pne. – Rođen polulegendarni Zamolxis u Daciji
Izumi i otkrića
Decenije i godine
Remove ads
Reference
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads