Ašoka

Ašoka Veliki (273-232. pne.) je bio vladar Maurijskog carstva u severnoj Indiji u III veku pne. Nakon osvajanja Kalinge postao je veliki budista.

Ašoka Veliki
Maurijski car
Chakravatin,(moguće Ašoka Veliki), 1. vijek pne.. Andhra Pradesh, Amaravati. Musee Guimet
Vladavina	269. pne.-232. pne.
Krunidba	270. pne.
Puno ime	Asok Bindusara Maurya
Titule	Devanampriya Priyadarsi, Dhammarakhit, Dharmarajika, Dhammarajika, Dhammaradnya, Chakravartin, Samrat, Radnyashreshtha, Magadhrajshretha, Magadharajan, Bhupatin, Mauryaraja, Aryashok, Dharmashok, Dhammashok, Asokvadhhan , Ashokavardhan, Prajapita,Dhammanayak, Dharmanayak
Sahranjen/a	pepeo bačen u Ganges, vjerojatno u Varanasi
Prethodnik	Bindusara
Nasljednik	Dasaratha Maurya
Suprug/a	Maharani Devi
Supruga/supruge	Rani Tishyaraksha
	Rani Padmavati
	Rani Kaurwaki
Potomstvo	Mahendra, Sanghamitra,Teevala,Kunala
Kraljevska kuća	Maurijska dinastija
Otac	Bindusara
Majka	Rani Dharma ili Shubhadrangi

Ašoka je utemeljitelj dinastije Maurja, i proširio je Magadhansko kraljevstvo na zapadnu polovinu severne Indije. Osvajanjem Kalinge oko 265. godine pne. pomerio je jugoistočnu granicu s izlazom na more. Taj poslednji poduhvat, propraćen strahovitim krvoprolićem, kod Ašoke je izazvao duboke duševne potrese, nakon čega je prihvatio budizam koji se u Magadhi pojavio dva veka ranije^[1]. Od tada je okrutni Ašoka postao poznat kao bogougodni Ašoka. Po rečima samoga cara, otada se njegovim zemljama nije više pronosio zvuk doboša, već glas darme (Dhamaghosa)^[1].

Tokom njegove vlasti, sprovodio je zvaničnu politiku nenasilja (ahimsa). Nepotrebno ubijanje i kasapljenje životinja je napušteno, kao npr. lov iz razonode i žigosanje. Ašoka je pokazivao milost i prema zarobljenima, dozvoljavajunji im dan slobode svake godine, i omogućavao je običnim građanima besplatno obrazovanje na univerzitetima. Tretirao je podanike kao jednake nezavisno od religije, politike ili kaste i pravio besplatne bolnice i za ljude i za životinje. Ašoka je definisao glavne principe nenasilja, tolerancije prema sektama i mišljenjima, poslušnost prema roditeljima, poštovanje prema učiteljima i sveštenicima, čovečni tretman sluga (ropstvo nije ni postojalo u Indiji u to vreme) i darežljivost prema svima. Ove reforme opisane su Ašokinim ediktima. Ašokini edikti otkrivaju da je on, iako sam budista, podsticao i pomagao različite verske zajednice^[2]. U jednom od svojih edikata uklesanih u steni, čiji se original može još i danas čitati, car objavljuje:

Dvojezični edikt u kamenu, na grčkom i aramejskom, iz Kandahara.

Ne treba poštovati samo svoju, a odbacivati religije drugih, već ih treba poštovati zbog ovog ili onog razloga. Na taj način pomažemo sopstvenoj religiji da raste i činimo uslugu religijama drugih. Čineći suprotno kopamo grob sopstvenoj religiji i isto tako štetimo i drugima. Ko god štuje sopstvenu religiju i blati druge, čini to zapravo posvećujući se svojoj religiji i pomišlja: 'Veličaću svoju religiju'. Ali, naprotiv, on je time smrtno ranjava. Jedino je ovakvo razmišljanje ispravno: Neka svi slušaju i budu voljni da saslušaju učenja koja drugi propovedaju

– Ašokin edikt^[3]