Anastasije od Konstantinopola

Ovo je članak o carigradskom patrijarhu. Za bizantske careve, vidite Anastasije.

Anastasije (grčki: ; ? - 754) bio je carigradski patrijarh od 730. do 754. Na mjesto patrijarha je došao zahvaljujući ikonoborački orijentiranom bizantskom caru Lavu III Izaurijcu koji je bio u sukobu sa njegovim ikonodulski orijentiranim prethodnikom Germanom I. Godine 730. car je dao svrgnuti Germana i na njegovo mjesto postavio Anastasija koji je zdušno provodio ikonoboračku politiku u skladu sa željama Lava, a kasnije i njegovog sina Konstantina V Kopronima. Zbog toga je bizantska Crkva došla u sukob sa papama koji su se protivili uništavanju ikona, a što je, pak, značajno oslabilo autoritet bizantskih careva zapadno od Balkana, odnosno produbilo sve veći raskol između zapadne i istočne Crkve.

Međutim, kada je 742. godine Konstantinov šurjak Artavazd iskoristio carevu zauzetost ratovima s Arapima kako bi u Konstantinopolu podigao ustanak i proglasio se carem, Anastasije je ne samo smjesta stao na njegovu stranu, nego i potpuno odbacio svoje ranije stavove, zdušno prihvativši ikonoduliju. Zbog ikonoborstva je Konstantina proglasio heretikom. Artavazdova vlast, međutim, nije dugo trajala. Godine 743. su Konstantinu lojalne trupe zauzele Carigrad te se car vratio na vlast, a Artavazd je pogubljen. Anastasije je svrgnut i oslijepljen. Međutim, vrlo brzo ga je car vratio na mjesto patrijarha, na kome je ostao do smrti.