Hezbolah

Hezbolah (arap. حزب الله , ili Hizbulah, odnosno Hizb Allah, znači "Božja stranka") predstavlja šijitsku proiransku (formalno) paravojnu organizaciju i političku stranku u Libanonu, koja je nastala 1982. godine kao odgovor na ulazak Izraela u južni Libanon. Nakon 18 godina sukoba i nanošenja redovnih vojnih gubitaka izraelskoj vojsci, Hezbolahovo vojno krilo (Islamski otpor Libanona) prisililo je Izrael 2000. godine na povlačenje. U julu 2006. između dvoje suparnika izbio je novi 34-dnevni rat, a od sredine 2013. Hezbolah se aktivno angažirao i u građanskom ratu u Siriji. Od 1992. kao politička stranka dijelom je libanonskog parlamenta i zajedno sa šijitskim Amalom odnosno kršćanskim Slobodnim patriotskim pokretom predvodi koaliciju Savez 8. marta.

Hezbolah () حزب الله
Osnovana	1982.
Država djelovanja	Libanon
Glasilo	al-Manar, al-Nur
Ideologija	šijitski islamizam anti-cionizam anti-imperijalizam anti-vahabizam
Religija	šijitizam
Parlament Libanona	12 / 128
Vlada Libanona	2 / 30
Službene boje	žuta, zelena

Paravojska

Ljudstvo

Hezbolah raspolaže sa oko 1000 aktivnih boraca i oko 10.000 dodatnih u rezervnom sastavu. Maksimalni broj u slučaju totalne mobilizacije može se popeti na 65.000 članova.

Naoružanje

Vojna taktika Hezbolaha se uglavnom zasniva na asimetričnom gerilskom ratovanju i raketiranju ciljeva, a naoružanje je primarno iranske i ruske proizvodnje. Protuoklopne rakete uključuju iranski RAAD, Tovsan, Tupan i Saege-2, te ruske sisteme 9M14 Maljutka, 9M111 Fagot, 9M113 Konkurs, 9K115-2 Metis-M i 9M133 Kornet. U posjedu desetine hiljada raketa (uglavnom kaćuša) sa dometom do 150 km, npr. iranske Fadžr-3, Fadžr-5 i Zelzal-1.

Vojni angažman

• Južnolibanonski sukob 1982.-2000.
• Izraelsko-libanonski rat 2006.
• Građanski rat u Siriji

Politika

Vodstvo

Čelnik Hezbolaha od 1983. ima titulu generalnog sekretara. Dosadašnji lideri su:

#	Ime	Od	Do
1	Subhi al-Tufayli	1983.	1984.
2	Abas al-Musavi	1984.	1992.
3	Hasan Nasralah	1992.	2024.

Libanonski saveznici

Glavni politički saveznici Hezbolaha su druge šijitske i vodeće kršćanske (maronitske) političke stranke, ujedinjene u koaliciju pod nazivom Savez 8. marta. Od 2006. ovu koaliciju predvodi kršćanski Slobodni patriotski pokret na čelu s M. Aounom i zastupljeni su u libanonskom parlamentu sa 68 (od 128) članova. Slobodni patriotski pokret od navedenog broji 19 zastupnika, šijitski Amal 13, a Hezbolah 12. Sukladno ishodima parlamentarnih izbora održanih 2009. godine, Hezbolah je ostvario i dva mjesta u libanonskoj vladi.

Libanonski oponenti

Vodeći politički oponent Hezbolahu je koalicija Savez 14. marta predvođena većinski sunitskom strankom Pokret budućnosti na čelu sa saudijsko-libanonskim političarom S. Haririjem.

Hezbolah i terorizam

Hezbolah ima kontroverznu historiju vezanu uz terorizam pa mu se reputacija kreće od klasifikacije „terorističkom grupom“ u nekim zapadnim i zaljevskim državama do „borca protiv terorizma“ na strani njihovih političkih suparnika. Ubrzo nakon osnivanja, Hezbolah su na liste terorističkih organizacija uvrstile vlade Sjedinjenih Država i Izraela zajedno s bliskim saveznicima Kanadom i Nizozemskom, dok su Ujedinjeno Kraljevstvo i Australija na iste uvrstile Hezbolahovo vojno krilo. Kao argument za uvrštavanje navedeno je njegovo učešće u raznim bombaškim napadima, što je Hezbolah kategorički negirao navodeći da isključuje i pripisane samoubilačke napade i udare na civilne ciljeve. Hezbolah je također osudio napade na New York 11. 9. 2001. poslije čega ga je SAD skinuo s liste terorističkih organizacija, no vraćen je na istu nedugo kasnije. U julu 2013. vojno krilo Hezbolaha na terorističku listu uvrstila je i Evropska Unija, što je rezultiralo osudama u Libanonu, Siriji, Rusiji i Iranu gdje je potez opisan politiziranjem pod američkim pritiskom i svojevrsnom osvetom Hezbolahu za sudjelovanje u bitki za al-Kusair (dva mjeseca ranije) u kojoj su poražene radikalne vahabijske skupine podržane od strane navedenih zapadnih zemalja.^[1][2] Zbog učešća u Sirijskom građanskom ratu, Hezbolah su na listu terorističkih grupa uključile i arapske zemlje Perzijskog zaljeva,^[3] također saveznice sirijskih pobunjenika i glavni sponzori radikalnih skupina u Siriji. S druge strane, Hezbolahov angažman protiv pobunjenika u Siriji njegovi pobornici opisali su borbom protiv terorizma, a M. Aounom kao čelnik glavne kršćanske stranke u Libanonu nazvao ga je zaštitom libanonske sigurnosti.^[4] Zbog straha od vahabijskog atentata na papu Benedikta XVI. prilikom posjeta Libanonu u septembru 2012., Hezbolah je za njegovu sigurnost angažirao nekoliko stotina svojih tajnih agenata.^[5][6]