Iranska kriza 1946.

Iranska kriza 1946. godine izbila je sovjetskim kršenjem sporazuma o savezu odbijanjem da se povuku iz sjeverozapadnog Irana nakon svršetka Drugog svjetskog rata odnosno pokušajem uspostave dvaju marionetskih režima, kurdske Republike Mahabad i azerske Narodne Republike Azerbajdžan. Nakon oružanog sukoba u kojem je iranska vojska suzbila separatiste i političke intervencije Sjedinjenih Država u Ujedinjenim narodima, Josif Staljin odustao je od daljnjih teritorijalnih pretenzija i povukao ostatke sovjetske vojske iz Irana. Iranska kriza predstavlja jednu od prvih epizoda Hladnog rata.

Iranska kriza 1946.
Dio Hladnog rata
Karta područja gde su uspostavljene sovjetske marionetske države Republika Mahabad i Autonomna Republika Azerbejdžan na sjeveru Irana
Datum novembar 1945. – 15. 12. 1946. Lokacija Azarbajdžan i Kurdistan (Iran) Ishod Iranska pobjeda: • raspuštena Republika Mahabad • raspuštena NR Azerbajdžan • povlačenje sovjetske vojske Casus belli Sovjetsko kršenje sporazuma o povlačenju iz Irana
Sukobljeni
Iran	Republika Mahabad NR Azerbajdžan  Sovjetski Savez
Vođe
M. Reza Pahlavi Ali Razmara	Gazi Muhamed Mustafa Barzani Ahmed Barzani Džafar Piševari Ahmed Kordari Salahudin Kazimov
Vojne snage
Nepoznato	• 12.750 kurdskih pašmerga, • tisuće azerskih separatista • sovjetski instruktori i časnici
Posljedice
Gubitci: stotine mrtvih	Gubitci: oko 2000 mrtvih

Autonomna Republika Azerbajdžan i Republika Mahabad, 1945-1946.

Veze

• Iransko-ruski odnosi
• Iransko-ruski ratovi

Literatura

• () Mamedova, Nina Mikhailovna (6. 3. 2009.). „ii. Iranian-Soviet Relations (1917-1991)」. Russia. Encyclopædia Iranica. New York: Columbia University.