Karlo Paržik

Karlo Paržik je arhitekta, rođen 1857. u Jičínu, današnja Češka, a umro u Sarajevu, 16. juna 1942. godine. Završio je akademiju likovnih umjetnosti, arhitekturu i građevinarstvo. U Sarajevo je došao sa 26 godina, gdje je djelovao gotovo 60 godina.

Zgrada Marijin dvora u Sarajevu

Zemaljski muzej u Sarajevu

Pokazao je izuzetnu sposobnost izražavanja u duhu istoricizma.

Njegovo prvo djelo je zgrada mirovinske zaklade iz 1886. godine, tada najveća u gradu, gdje je pokazao znalačku primjenu „službenog“ stila neorenesanse i besprijekornu tačnost. Iako je tokom djelovanja bio u potpunosti ovladao interpretacijom tradicionalne kulture, Paržik nije učinio dodatni pomak u smislu traženja novog arhitektonskog izraza. Kruto držanje načela historicizma ostaće karakteristika svih njegovih djela i on nikad nije prihvatio secesijsku slobodu.^[1]

U njegovoj arhitekturi istoricizma pročelja imaju najveću vrijednost.

Ostvarenja

• Muzej grada Sarajeva (Šerijatska sudačka škola) je među njegovim prvim realizovanim projektima. Urađena je u bogatom pseudomaurskom dekorativnom maniru, sa elementima i detaljima osmansko-turske arhitekture. Paržik je u istom stilu uradio i projekat Vijećnice, ali njegov projekat nije realizovan. Njegova dogradnja kod Careve džamije pokazuje apsolutno jedinstvo sa arhitekturom XVI vijeka.
• Marijin dvor je stambeno-poslovna palata, izgrađena 1899. godine. Fasada je rađena u stilu neorenesanse i klasicizma kao i sve zgrade iz tog perioda koje je projektovao Karlo Paržik.^[2] Proglašena je za nacionalni spomenik BiH^[3]
• Zemaljski muzej je najznačajnije djelo arhitekte Karla Paržika. Izgrađen je 1913. godine u neorenesansnom duhu, sa četiri, terasama međusobno povezana paviljona, a u sredini je botanička bašta..^[4]
• Narodno pozorište Sarajevo
• Evangelistička crkva u Sarajevu iz 1911. Godine, u romaničko-bizantijskom stilu kao centralna potkupolna građevina
• Hotel Evropa u Sarajevu

Literatura

• Ibrahim Krzović - Arhitektura secesije u Bosni i Hercegovini, Kulturno naslijeđe, Sarajevo
• Nedžad Kurto - Sarajevo 1492-1992, Oko, Sarajevo.