Lockheed SR-71
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Lockheed SR-71 Blackbird je jedan od izviđačkih aviona genijalca Kelly Johnson. Njegovi projekti A-12 i YF-12 su direktni prethodnici ove crne ptice. Napravljen za potrebe SAC (Strategic Air Command) USAF-a, dvosjedna SR-71 je u najvećoj mjeri pravljena od titana da bi se pri maksimalnoj brzini i pri tome nastajućim temperaturama, doslovno, onemogućilo raspadanje aviona. Pri brzini od Mach 3, temperature na vanjskim dijelovima krila dostižu 3000 °C (!). Pošto aeorodinamički otpor sa brzinom raste, konstrukteri ovog aviona su se odlučili za jedan trup, koji je pljosnat i tako daje malo površine za otpor. Prvi prototip SR-71 je počeo sa svojom upotrebom u januaru 1966, u 42000 Strategic Reconnaissance Wing u Beale (California). Uzima se, jer nema tačnih izvora, da je od ovog tipa napravljeno između 32 i 50 aviona. Poznato je da su dva aviona ovog tipa preuređena u SR-71B (za potrebe školovanja na ovom tipu) i jedan u SR-71C. 1988 je korišteno još 6 aviona ovog tipa a 1989 su izbačeni iz upotrebe. Nasljednik ovog tipa pod nazivom Aurora se nalazi kao projekt na papiru.
Remove ads
Remove ads
Razvoj i dizajn
Razvoj aviona odvijao se u najvećoj tajnost, a 1964. godine javnosti ga je predstavio tadašnji predsednik SAD-a Lindon B. Džonson. Većina aviona izrađena je od titana, a celi trup mu je noseći. Iza pilota smešten je operator sistema izviđanja dok je u verziji za obuku SR-71B iza pilota, u nešto uzdignutijoj kabini smešten pilot-instruktor. Izviđačka oprema smeštena je u nosu i na još pet mesta u prednjem delu trupa.
Remove ads
Specifičnosti
Trup SR-71 je napravljen tako da su paneli samo labavo spojeni kako nebi pukli pri ekstremnim temperaturama tokom leta. Usled zagrevanja trup se tokom leta širio pa su paneli bili čvrsto uklopljeni.
Posledica ovog dizjana i odsustva zaptivaka je da gorivo curi iz aviona dok je na zemlji i tokom leta dok ne dostigne radnu temperaturu. Kao bi se što pre zagrejao, avion po poletanju leti kratko velikom brzinom, a po dostizanju operativne temperature trupa, SR-71 je dopunjavan gorivom u vazduhu.
Za avion je razvijeno posebno teško zapljivo gorivo JP-7 koje je istovremeno korišćeno kao rashladna tečnost za trup. Naime gorivo je prolazili neposredno ispod napadne titanijumske površine krila pre nego što stizalo do motora.
Po sletanju dobar deo trupa je bio zagrejan do oko 300 °C
Remove ads
Tehnički podaci (SR-71A)
Galerija
Dopunajavanje u vazduhu iz Boinga
Kopkpit SR-71
SR-71 u Steven F. Udvar-Hazy Center
SR-71 Blackbird u Steven F. Udvar-Hazy Center
Crna ptica u muzeju u Nebrasci
SR-71 i D-21B u muzeju "Pima Air & Space Museum"
Vanjske veze
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads