Natrij ili Natrijum (Na, latinski- natrium) je element IA grupe. Jedini stabilni izotop mu je 23Na.
Više informacija Opšti podaci, Osobine atoma ...
|
|
| Opšti podaci |
| Ime, simbol, atomski broj |
Natrijum, Na, 11 |
| Pripadnost skupu |
alkalnih metala |
| grupa, perioda |
IA, 3 |
| gustina, tvrdoća |
968 kg/m3, 0,5 |
| Boja |
srebrnobela ,
 |
| Osobine atoma |
| atomska masa |
22,989770 u |
| atomski radijus |
180 (190) pm |
| kovalentni radijus |
154 pm |
| van der Valsov radijus |
227 pm |
| elektronska konfiguracija |
1s2 2s2]2p63s1 |
| e- na energetskim nivoima |
2, 8, 1 |
| oksidacioni broj |
1 |
| Osobine oksida |
jako bazni |
| kristalna struktura |
centrirano
kubno
telo |
| Fizičke osobine |
| agregatno stanje |
čvrsto |
| temperatura topljenja |
370,87 K
(97,72 °C) |
| temperatura ključanja |
1156 K
(883 °C) |
| molska zapremina |
23,78×10-3 m3/mol |
| toplota isparavanja |
96,96 kJ/mol |
| toplota topljenja |
2,598 kJ/mol |
| pritisak zasićene pare |
1,43×10-5 Pa
(1234 K) |
| brzina zvuka |
3200 m/s
(293,15 K) |
| Ostale osobine |
| Elektronegativnost |
0,93 (Pauling)
1,01 (Alred)
|
| specifična toplota |
1230 J/(kg*K) |
| specifična provodljivost |
21×106 S/m |
| toplotna provodljivost |
141 W/(m*K) |
| I energija jonizacije |
495,8 kJ/mol |
| II energija jonizacije |
4562 kJ/mol |
| III energija jonizacije |
6910,3 kJ/mol |
| IV energija jonizacije |
9543 kJ/mol |
| V energija jonizacije |
13354 kJ/mol |
| VI energija jonizacije |
16613 kJ/mol |
| VII energija jonizacije |
20117 kJ/mol |
| VIII energija jonizacije |
25496 kJ/mol |
| IX energija jonizacije |
28932 kJ/mol |
| X energija jonizacije |
141362 kJ/mol |
| Najstabilniji izotopi |
|
|
Tamo gde drugačije nije naznačeno,
upotrebljene su SI jedinice i normalni uslovi.
|
Objašnjenja skraćenica:
zast.=zastupljenost u prirodi,
v.p.r.=vreme polu raspada,
n.r.=način raspada,
e.r.=energija raspada,
p.r.=proizvod raspada,
z.e=zarobljavanje elektrona
|
Zatvori
Zastupljen je: u gornjim slojevima Zemlje oko 2,30% u obliku jona Na+ u okeanima i u obliku minerala - NaAlSi3O8 , čilske šalitre(NaNO3)i kuhinjske soli (NaCl).
Otkrio ga je engleski hemičar Sir Humphry Davy 1807 elektrolizom masne sode-Na(OH)
Važnija jedinjenja su natrijum oksid, natrijum hidroksid koji je veoma jaka baza; kao i razne soli. Sapun je natrijumova so određenih masnih kiselina. Skoro sve natrijumove soli su rastvorne u vodi.
Katjoni natrijuma su najvažnijim unutarćelijski katjoni i neophodni su za održanje ćelijske membrane.
Katjoni Na+ pripadaju V grupi katjona i boje plamen u intenzivno žutu boju.
.jpg)