4. hrvatski korpus NOVJ

Četvrti hrvatski korpus NOVJ je bio prvi korpus NOVJ sa teritorije Hrvatske, formiran od jedinica sa Like, Banije i Korduna.

Četvrti hrvatski korpus
Osnivanje	22. novembar 1942.
Formacija	Šesta lička divizija Sedma banijska divizija Osma kordunaška divizija
Deo	Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije
Angažovanje	Operacija Vajs I Ofanziva NOVJ u Lici proleća 1943. Operacija Volkenbruh Napad na Glinu novembra 1943. Operacija Panter Napad na Cazin aprila 1944. Operacija Morgenštern Operacija Šah Operacija Reselšprung Napad na Cazin septembra 1944. Napad na Cazin novembra 1944. Karlovačka operacija
Komandanti
Komandant	Ivan Gošnjak

Formiran je 22. novembra 1942. godine kao Prvi hrvatski narodnooslobodilački udarni korpus. U njegov sastav tada su ušle sve jedinice na teritoriji Hrvatske: Šesta lička i Sedma banijska i Osma kordunaška divizija, kao i tri partizanska odreda.

Za komandanta Prvog hrvatskog korpusa postavljen je Ivan Gošnjak, narodni heroj, a za političkog komesara Većeslav Holjevac, narodni heroj. Formiranjem štaba korpusa, prestao je da postoji Štab Prve operativne zone Hrvatske, pošto su njegove funkcije prenete na štab korpusa.

Oktobra 1943. godine za komandanta je postavljen Ivan Rukavina. Naredbom Vrhovnog komandanta NOV i POJ Prvi hrvatski korpus preimenovan je 5. oktobra 1943. u Četvrti korpus NOVJ. 9. novembra 1943. Šesta lička divizija izlazi iz sastava Korpusa i ulazi u sastav Prvog proleterskog korpusa. 30. januara 1944. iz sastava Korpusa izlazi i Trinaesta primorsko-goranska divizija, koja ulazi u sastav Jedanaestog korpusa. Umesto nje, 30. januara 1944. u sastav Korpusa ulazi novoformirana 34. žumberačka divizija, a 8. februara i novoformirana Unska operativna grupa.

Sastav štaba 4. korpusa tokom rata

Komandanti:

• Ivan Gošnjak
• Ivan Rukavina
• Bogdan Oreščanin
• Miloš Šumonja

Politički komesar:

• Većeslav Holjevac

Zamenici komandanta za Kordunašku vojnu oblast:

• Stanko Bjelajac
• Uroš Krunić

Načelnici Štaba:

• Bogdan Oreščanin
• Milan Kuprešanin
• Nikola Grubor
• Petar Kleut
• Stanko Bjelajac^[1]

Formacija korpusa

4. januar 1943^[2]:

jedinica	ukupno
Štab korpusa
Šesta divizija
Sedma divizija
Osma divizija
ukupno	9.819

Naoružanje 4. januara 1943: 6.480 pušaka, 275 puškomitraljeza, 57 teških mitraljeza, 10 topova, 20 minobacača.

27. juli 1943^[3]:

jedinica	oficira i podoficira	vojnika	ukupno
Štab korpusa	12	71	89
Šesta divizija	889	2.184	3.073
Osma divizija	639	2.247	2.886
Tenkovska četa	8	28	36
Artiljerija korpusa	14	138	152
ukupno	1.568	4.668	6.230

31. oktobar 1944^[4]:

jedinica	oficira i podoficira	vojnika	ukupno
Štab korpusa	336	894	1.230
Sedma divizija			5.791
Osma divizija			5.626
34. divizija			4.292
Unska operativna grupa			2.549
Prvi i Drugi banijski NOPO			820
Karlovački, Turopoljsko-posavski i Samoborski NOPO			987
Centar za obuku			1.310
Komande vojne oblasti Korpusa			5.296
ukupno	5.367	23.873	29.240

Literatura

Portal NOB Segment isključivo posvećen Narodnooslobodilačkoj borbi.

• Vojna enciklopedija, Beograd 1975. godina
• Dušan Baić: ČETVRTI KORPUS NOV JUGOSLAVIJE, Vojnoizdavački i novinski centar Beograd, 1990.