Energjia kinetike

Energjia kinetike është aftësia e trupave që të kryejnë punë për shkak se kanë një shpejtësi të caktuar. Për ta llogaritur energjinë kinetike të trupit me masën ${\displaystyle \,m}$, i cili lëviz me shpejtësi ${\displaystyle \,v}$, bëhet llogaritja e punës, e cila nevojitet që forca ${\displaystyle \,F}$ ta nxitojë trupin në ndonjë rrugë nga gjendja e qetësisë deri në gjendjen me shpejtësi ${\displaystyle \,v}$. Pra, madhësia e energjisë kinetike ${\displaystyle \,E_{k}}$ është e barabartë me punën e cila është kryer në mënyrë që trupi ta ketë fituar shpejtësinë ${\displaystyle \,v}$. Ajo punë ështe... energjia kinetike eshte nje energji shume aktive pra eshte nje energji austrialemente.duke u nisur nga kjo pike pamje ne kuptojme qe kemi te bejme me energjine kinetike

${\displaystyle \,A=Fs}$

Meqenëse forca është konstante, do të jetë ${\displaystyle \,F=ma}$, kurse lëvizja do të jetë njëtrajtësisht e nxituar, përkatësisht rruga është

${\displaystyle \,s={\frac {1}{2}}at^{2},}$

atëherë ekuacioni për punën mekanike do të jetë:

${\displaystyle \,A=ma\cdot {\frac {1}{2}}at^{2}={\frac {1}{2}}ma^{2}t^{2},}$

dhe meqenëse është ${\displaystyle \,v=at}$, atëherë energjia kinetike do të jetë:

${\displaystyle \,A=E_{k}={\frac {1}{2}}mv^{2}.}$

Në qoftë se trupi kryen punë negative ${\displaystyle \,(A<0)}$, atëherë energjia kinetike e tij zvogëlohet ${\displaystyle \,(\Delta E_{k}<0)}$. Në qoftë se mbi trup kryhet puna pozitive ${\displaystyle \,(A>0)}$, atëherë energjia kinetike e tij zmadhohet ${\displaystyle \,(\Delta E_{k}>0)}$. Në rast se puna është e barabartë me zero ${\displaystyle \,(A=0)}$, atëherë energjia e trupit do të mbetet konstante. Automobili që lëviz nëpër autostradë ka energji kinetike të translacionit,ndërsa rrota e makinës ka energji kinetike të rrotacionit.

Historia dhe etimologjia

Mbiemri kinetik i ka rrënjët në fjalën greke κίνησις kinesis, që do të thotë "lëvizje". Dikotomia midis energjisë kinetike dhe energjisë potenciale mund të gjurmohet në konceptet e Aristotelit për aktualitetin dhe potencialin.[3]

Parimi në mekanikën klasike që E ∝ mv2 u zhvillua për herë të parë nga Gottfried Leibniz dhe Johann Bernoulli, të cilët e përshkruanin energjinë kinetike si forcën e gjallë, vis viva. 1722. Duke hedhur peshat nga lartësi të ndryshme në një bllok balte, Willem's Gravesande përcaktoi se thellësia e depërtimit të tyre ishte proporcionale me katrorin e shpejtësisë së tyre të goditjes. Émilie du Châtelet njohu implikimet e eksperimentit dhe publikoi një shpjegim.[5]

Termat energji kinetike dhe punë në kuptimet e tyre aktuale shkencore datojnë që nga mesi i shekullit të 19-të. Kuptimi i hershëm i këtyre ideve mund t'i atribuohet Gaspard-Gustave Coriolis, i cili në 1829 botoi punimin e titulluar Du Calcul de l'Effet des Machines që përshkruan matematikën e energjisë kinetike. William Thomson, më vonë Lord Kelvin, i jepet merita për shpikjen e termit "energji kinetike" c. 1849–1851.[6][7] Rankine, i cili kishte prezantuar termin "energji potenciale" në 1853, dhe frazën "energji aktuale" për ta plotësuar atë,[8] më vonë citon William Thomson dhe Peter Tait si zëvendësues të fjalës "kinetike" për "aktuale".

Shiko dhe këtu

• Energjia potenciale