Koeficienti Gini
From Wikipedia, the free encyclopedia
Në ekonomi, koeficienti Gini (/ˈdʒiːni/ GJI-ni), i njohur gjithashtu si indeksi Gini ose raporti Gini, është një masë e shpërndarjes statistikore që synon të përfaqësojë pabarazinë e të ardhurave, pabarazinë e pasurisë ose pabarazinë e konsumit.[3] Këtë e zhvilloi statistikani dhe sociologu italian Corrado Gini, sipas të cilit edhe u emërtua.
Koeficienti Gini mat pabarazinë ndërmjet vlerave të shpërndarjes së frekuencës, siç janë nivelet e të ardhurave . Një koeficient Gini prej 0 pasqyron barazinë e përsosur, ku të gjitha vlerat e të ardhurave ose pasurisë janë të njëjta, ndërsa një koeficient Gini prej 1 (ose 100%) pasqyron pabarazinë maksimale midis vlerave, për shembull një individ i vetëm ka të gjitha të ardhurat ndërsa të gjithë të tjerët nuk kanë asnjë.[4][5]
Koeficienti Gini u propozua nga Corrado Gini si një masë e pabarazisë së të ardhurave ose pasurisë. [6] Për vendet e OECD- së në fund të shekullit të 20-të, duke marrë parasysh efektin e taksave dhe pagesave të transfertave, koeficienti i të ardhurave Gini varionte midis 0.24 dhe 0.49, ku Sllovenia ishte më e ulëta dhe Meksika më e larta. [7] Vendet afrikane kishin koeficientët më të lartë Gini para taksave në 2008–2009, me Afrikën e Jugut që e kishte më të lartë në botë, që vlerësohet të jetë 0.63 deri në 0.7. [8] Megjithatë, kjo shifër bie në 0.52 pasi merret parasysh ndihma sociale dhe bie sërish në 0.47 pas taksimit. [9] Vendi me koeficientin më të ulët Gini është Sllovenia, me një koeficient Gini prej 0.232. [10] Koeficienti Gini i të ardhurave globale në vitin 2005 është vlerësuar të jetë ndërmjet 0.61 dhe 0.68 nga burime të ndryshme. [11]
Ekzistojnë disa çështje në interpretimin e një koeficienti Gini pasi e njëjta vlerë mund të rezultojë nga shumë kthesa të ndryshme të shpërndarjes. Për të zbutur këtë, duhet të merret parasysh struktura demografike. Vendet me një popullsi në plakje ose me një normë lindjeje në rritje përjetojnë një koeficient Gini në rritje para taksave edhe nëse shpërndarja reale e të ardhurave për të rriturit që punojnë mbetet konstante. Shumë studiues kanë ideuar mbi një duzinë variante të koeficientit Gini. [12]