Fakte të shpejta Rajone me popullsi të konsiderueshme, India ...
Popujt Indo-Arianë
Hartë e 1978 që tregon shpërndarjen gjeografike të gjuhëve madhore Indo-Ariane. (Urdu përfshihet nën Hindishten. Romani, Domari, dhe Lomavren janë jashtë kunës (scope).) Zonat me pika ose vija tregojnë ku shumëgjuhësia është e zakonshme.
Paraqitja e gjuhëve indo-ariane në nënkontinentin Indian ishte rezultat i një migrimi të njerëzve indo-arianë nga Azia Qendrore në nënkontinentin indian verior ( bangladeshi i sotëm, Butani, India, Nepali, Pakistani dhe Sri Lanka). Këto migrime filluan afërsisht në vitin 1800 pes, pas shpikjes së karrocës së luftës, dhe gjithashtu sollën gjuhët indo-ariane në Levant dhe ndoshta në Azinë e Brendshme.[citim i nevojshëm] Një grup tjetër indo-arianësh migruan më tej drejt perëndimit dhe themeluan mbretërinë Mitanni në Sirinë veriore; [5] (rreth 1500-1300 pes) grupi tjetër ishin njerëzit vedikë. [11] Christopher I. Beckwith sugjeron se Wusun, një popull indo-evropian kaukazoid i Azisë së Brendshme në antikitet, ishin gjithashtu me origjinë indo-ariane. [11]
Proto-indo-iranianët, nga të cilët u zhvilluan indo-arianët, identifikohen me kulturën Sintashta (2100–1800 pes), [5][12] dhe kulturën e Andronovos, e cila lulëzoi rreth. 1800–1400 pes në stepat rreth Detit Aral. Proto-indo-arianët u ndanë rreth viteve 1800-1600 pes nga iranianët, [5] u zhvendosën në jug përmes Kulturës Baktria-Marxhana, në jug të kulturës Andronovo, duke huazuar disa nga besimet dhe praktikat e tyre të veçanta fetare nga BMAC, dhe më pas migroi më në jug në Levant dhe Indinë veriperëndimore. [13][5] Migrimi i indo-arianëve ishte pjesë e përhapjes më të madhe të gjuhëve indo-evropiane nga atdheu proto-indo-evropian në stepën Pontiko-Kaspiane, e cila filloi në mijëvjeçarin e IV para Krishtit. [5][14][15] Kulturat GGC, Varrezat H, Bakërpunuesit, OCP dhe PGW janë kandidatë për kulturat e lidhura me indo-arianët.
Indo-arianët ishin të bashkuar nga normat kulturore dhe gjuha e përbashkët, të referuara si aryā 'fisnike'. Gjatë katër mijëvjeçarëve të fundit, kultura indo-ariane ka evoluar veçanërisht brenda vetë Indisë, por origjina e saj është në ndërthurjen e vlerave dhe trashëgimisë së grupeve indo-ariane dhe indigjene të njerëzve të Indisë. [16] Përhapja e kësaj kulture dhe gjuhe u bë nga sistemet patron-klient, i cili lejoi përthithjen dhe kulturimin e grupeve të tjera në këtë kulturë dhe shpjegon ndikimin e fortë në kulturat e tjera me të cilat ajo ndërvepronte.
Ndërsa grupi gjuhësor indo-arian zë kryesisht pjesët veriore të Indisë, gjenetikisht, të gjithë aziatikët e Jugut në të gjithë nënkontinentin Indian janë pasardhës të një përzierjeje të gjuetarëve-mbledhësve të Azisë Jugore, gjuetarëve-mbledhësve iranianë dhe blegtorëve steporë të Azisë Qendrore në përpjestime të ndryshme. [17][18] Përveç kësaj, njerëzit që flasin gjuhë austroaziatike dhe tibeto-birmane kontribuan në përbërjen gjenetike të Azisë Jugore. [19]
Avari, Burjor (2007-06-11). India: The Ancient Past: A History of the Indian Sub-Continent from c. 7000 BC to AD 1200 (në anglisht). Routledge. fq.xvii. ISBN978-1-134-25161-2.