Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica, (latinisht: "mathematical principles of natural philosophy" shpesh e quajtur shkurt Principia ose Principia Mathematica) është libër tre vëllimësh i shkruar nga Isak Njutoni dhe i botuar më 5 korrik të vitit 1687.[1][2] Libri përmban pohimet e Ligjeve të lëvizjes të Njutonit duke formuar themelimin e mekanikës klasike si dhe ligjet e tija universale të gravitacionit si dhe derivimin e ligjeve të Keplerit për lëvizjen e planetëve. Principia njihet si një nga shkrimet më të rëndësishme të të gjitha kohërave.[nevojitet citimi]
Në formulimin e teorive të tija fizike, Njutni zhvilloi fushë të metematikës të njhur si analiza. Sidoqoftë, gjuha e analizës gjerësisht u la jashtë Principia-s. Në vend të kësaj, Njutoni ndryshoi shumicën e dëshmive të tija si argumente gjeometrike.
Është një shtojcë në Principia, emëruar General Scholium në të cilën ai shkruan hipotezën e tijë të famshme Hypotheses non fingo ("I feign no hypotheses" ose "Unë nuk punoj me të qëlluar").
Remove ads
Konteksti historik
Fillimi i revolucionit shkencor
Roli i Njutonit
Shkrimet dhe publikimet
Përmbajtja e librit
Në hyrje të Principia-s, Njutoni shkroi:[3]
... matematika racionale do të jetë shkenca e lëvizjes duke rezultuar nga cilado forcë dhe nga forcat e kërkuara për të shkaktuar ndonjë lëvizje ... dhe për këtë unë ofroj këtë punim si principet matematike të filozofisë, për gjithë barrën e filozofisë që duket të përmbajë në këtë — nga fenomeni i lëvizjes në hetimin e forcave të natyrës dhe pastaj nga këto forca të demonstrohen fenomenet tjera ...
Botimi i dytë
Botimi i tretë
Shih edhe
Referimet
Literaturë tjetër
Lidhje të jashtme
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads